Sehiv secdesi By: hafiza aise Date: 04 Nisan 2011, 13:04:35
16. Sehiv Secdesi
59. Abdullah ibn Mes'ud (r.a)'dan rivayet edilmiþtir:
Peygamber (s.a.v) namaz kýldýrdý. Fazla yada eksik (namaz kýldýrdý). Bazý raviler (bu konuda) þüphe etti. Doðrusu, Peygamber (s.a.v)'in fazla kýldýrmasýdýr- Selam verince, ona:
Ey Allah'ýn resulü! Namaz hakkýnda yeni bir þey mi var?1 denildi. Resulullah:
Ne oldu?' buyurdu. (Orada bulunan sahabiler:)
Namazý þöyle þöyle kýldýn' dediler. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v) hemen bacaklarýný bükerek kýbleye karþý oturdu ve iki secde yaptý. Sonra selam verdi. Sonra yüzünü bize çevirip:
Gerçekten namaz hakkýnda yeni bir þey olsaydý, ben onu size haber verirdim. Fakat ben de ancak (ve ancak) bir insaným. Sizin gibi ben de unuturum. Bununla birlikte bir þeyi unuttuðumda hemen bana hatýrlatýn! Biriniz namazýnda þüphe ederse (kaç rekat kýldýðý ile ilgili) doðruyu araþtýrýp namazýný onun üzerine tamamlasýn. Sonra da Ýki secde yapsýn' buyurdu. [611]
Baþka bir rivayette ise þu ifade yer almaktadýr: (Sahabiler:)
Namazý beþ rekat kýldýn' dediler.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) kýbleye döndü ve iki secde yaptý. Sonra da selam verdi. [612]
Bu hadisi(n metnini), Buhârî ile Müslim rivayet etmiþtir. Diðer bir rivayet ise þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v), iki sehiv secdesini [613] selam [614] ve kelamdan [615] sonra yaptý. [616]
Müslim, bunun benzeri bir hadisi kýsa bir þekilde Abdullah ibn Mes'ud dan þöyle rivayet etmiþtir:
Resulullah (s.a.v) bize beþ (rekat) namaz kýldýrdý. Bunun üzerine biz:
Ey Allah'ýn resulü! Namaza (bir þey mi) ilave edildi1534 dedik. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Ne oldu?1 buyurdu. (Sahabiier:)
Namazý beþ (rekat) kýldýrdýn' dediler. Resulullah (s.a.v):
Ben de ancak (ve ancak) sizi gibi bir insaným. Sizin hatýrladýðýnýz gibi hatýrlar, unuttuðunuz gibi ben de unuturum [617] buyurdu. Sonra iki sehiv secdesi yaptý.[618]
Yine Müslim'in daha önce geçene benzeyen baþka bir rivayeti, Hz. Peygamber (s.a.v)'den naklen §u þekildedir:
Doðruyu bulmak için bunlarýn hangisinin daha layýk olduðuna bir baksýn. [619]
Yine Müslim'in diðer bir rivayetinde Doðruyu bulmak için bunlarýn hangisinin daha layýk olduðuna bir baksýn"
ifadesi yer almaktadýr. [620]
Yine Müslim'in baþka bir rivayetinde; Hasan b. Ubeydullah yoluyla Ýbrahim'b. Süveyd'in þöyle dediði geçmektedir:
Aikame bize öðle namazýný beþ rekat kýldýrdý. Selam verince, (namazdaki) cemaat:
Ya Eba Þîbil! Namazý beþ rekat kýldýrdýn'dediler. Aikame:
Hayýr! Ben (bunu) yapmadým' dedi. Cemaat:
Evet! (Yaptýn)' dediler.
(Hadisin ravisi Ýbrahim b. Süveyd der ki:) Çocuk olduðum halde ben de cemaatin tarafýnda idim. Ben dahi:
Evet! Beþ rekat namaz kýldýrdýn' dedim. Aikame, bana:
Ey þaþý gözlü sende mî bunu söylüyorsun?' dedi. Ben de:
Evet!' cevabýný verdim.
Bunun üzerine Aikame kýbleye dönüp iki secde yaptý. Sonra da selam verdi. Daha sonra da þöyle dedi: Abdullah ibn Mes'ud þöyle dedi ki:
Resulullah (s.a.v) bize beþ rekat namaz kýldýrdý. Namazý bitirince, cemaat kendi arasýnda kargaþalýk çýkardý. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Ne oluyor size?' buyurdu. Cemaat:
Ey Allah'ýn resulü! Acaba namaza (bir þey mi) ilave edildi' dediler. 'Resulullah (s.a.v) :
Hayýr!' diye cevap verdi. Cemaat:
Doðrusu beþ rekat namaz kýldýrdýnda...' dediler. Bunun üzerine
Resulullah (s.a.v) kýbleye döndü ve iki secde yaptý. [621] Sonra selam verdi. [622] Sonra da:
Ben de ancak (ve ancak) sizi gibi bir insaným. Sizin unuttuðunuz gibi ben de unuturum' buyurdu.[623]
Yine Müslim'in bir rivayetinde, Sizden bîriniz (kaç rekat namaz kýldýðýný) unuttuðu zaman iki secde yapsýn"
ilavesi yer almaktadýr. [624]
Yine Müslim'in konu ile ilgili baþka bir rivayeti þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v) bize namaz kýldýrdý. Ya fazla kýldýrdý yada eksik kýldýrdý. (Hadisin ravisi Ýbrahim der ki: Bu þüphe, benden kaynaklanmaktadýr.) Selam verince, ona:
Ey Allah'ýn resulü! Namaza bir þey mi ilave edildi?' diye soruldu. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Ben de ancak' (ve ancak) sizi gibi bîr insaným. Sizin unuttuðunuz gibi ben de unuturum. Sizden biriniz (kaç rekat namaz kýldýðýný) unuttuðu zaman oturduðu yerden iki secde yapsýn' buyurdu.
Daha sonra Resulullah (s.a.v) (kýbleye) dönüp iki secde yaptý. [625]
Ebu Dâvud ve Nesâî, Buhârî ile Müslim'in irtifak ederek rivayet ettikleri (en baþta gelen hadisin metnini) rivayet etmiþlerdir. [626]
Yine Nesâî, Müslim'in rivayet ettiði bir hadisi(n metnini) de rivayet etmýþtýr. [627]
Nesâî'nin buna benzer baþka bir rivayetinde, Öðle namazýný [628] kýldýrdý" ifadesi yer almaktadýr. [629] Tirmizfnin rivayeti ise þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v) öðle namazýný beþ (rekat) kýldýrdý. Ona:
Namaza (bir þey mi) ilave edildi?' denildi. Bunun Peygamber (s.a.v) selam verdikten sonra iki secde [630] yaptý.[631]
Tirmizî'nin baþka bir rivayeti ise þu þekildedir:
"Peygamber (s.a.v) konuþtuktan sonra sehiv secdesi yaptý. [632]
Ebu Dâvud ile Nesâi, Tirmizî'nin ilk rivayeti(ne uygun bir metinle bu hadisi) rivayet etmiþlerdir.
60. Ebu Hureyre {r.a)'dan rivayet edilmiþtir:
Resulullah (s.a.v) ikinci rekattan ayrýldý. Bunun üzerine Zu'I-Yedeyn, Resulullah (s.a.v):
Ey Allah'ýn resulü! Namaz kýsaltýldý mý, yoksa unuttun mu?' dedi. Resulullah (s.a.v):
Zu'1-Yedeyn doðru mu söylüyor?' buyurdu. Ýnsanlar:
Evet, doðru söyledi1 dediler.
Bunun üzerine Resulullah (s.a.v) kalktý ve son iki rekatý da kýldýrdý. Sonra slam verdi. Sonra tekbir alýp secdeye vardý. Her zamanki secdesi kadar yada daha uzun müddet secdede kaldý. Sonra baþýný kaldýrdý.[633]
(Hadisin metni, Buhârî'ye aittir.)
Seleme b. Alkame'den gelen rivayette þu ifade yer almaktadýr:
Muhammed ibn Sîrîn'e Sehiv secdelerinde teþehhüd var mýdýr' diye sordum. O da: - 'Ebu Hureyre hadisinde teþehhüd yoktur' diye cevap verdi.[634]
Buhârî'nin diðer bir rivayeti de þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v) öðle yada ikindi namazlarýndan birini kýldýrdý. - (Hadisin ravisi) Muhammed ibn Þîrîn: Zannimm çoðu ikindi namazý olmasýdýr' der. - Peygamber (s.a.v) iki rekat kýldýrdýktan sonra selam verdi. Ondan sonra mescidin önündeki bir tahta parçasýna doðru kalkýp elini onun üzerine koydu. Bu cemaatin içinde; Ebu Bekr ile Ömer de vardý. Bu ikisi, (konu ile ilgili) Peygamber (s.a.v) ile konuþmaktan çekindiler. (Bazý) insanlar hýzlý bir þekilde (mescitten) çýkýp (birbirlerine):
Namaz kýsaltýldý mý?' diye sordular. (Bu cemaatin içerisinde yine) Peygamber (s.a.v)'in 'Zu'1-Yedeyn [635] (iki el sahibi) adýný verdiði bir kiþi vardý. Bu kiþi:
(Ey Allah'ýn resulü!) Namaz kýsaltýldý mý, yoksa unuttun mu?' dedi. Resululiah (s.a.v):
Unutmadým, (namaz da) kýsaltýlmadý' buyurdu. Zu'1-Yedeyn:
Evet! Unuttun' dedi.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) (kalkýp) iki rekat (daha) kýldýrdý. Sonra selam verdi. Sonra tekbir alýp secdeye vardý. Her zamanki secdesi kadar yada daha uzun müddet secdede kaldý. Sonra baþýný kaldýrýp tekbir aldý. Sonra baþým yere koydu. Sonra tekbir alýp yine (ilk) secde de yaptýðý kadar yada daha uzun bir müddet secde yaptý. Sonra baþýný (secdeden) kaldýrýp tekbir aldý. [636]
Yine buna benzer bir rivayetin içerisinde, Mescidin kýble tararýnda duran bir hurma kütüðüne doðru gelip kýzgýn bir tavýrla [637] ona dayandý" ifadesi yer almaktadýr.[638] Yine bu rivayetin içerisinde þu ifade de yer almaktadýr:
Zul-Yedeyn:
Ey Allah'ýn resulü! Namaz kýsaltýldý mý, yoksa unuttun mu?' dedi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) saða ve sola bakýp:
Zu'1-Yedeyn ne diyor?' buyurdu. (Sahabiler:)
Zu'1-Yedeyn doðru söylüyor. Çünkü (dört rekat namaz kýldýracaðýna) sadece iki (rekat) namaz kýldýrdýn' dediler.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) iki (rekat) namaz kýldý ve selam verdi. Sonra tekbir alýp secde etti. Sonra yine tekbir alýp (baþýný secdeden) kaldýrdý. Sonra tekbir alýp secdeye gitti. Sonra yine tekbir alýp (baþýný secdeden) kaldýrdý.
(Hadisin ravisi Muhammed ibn Þîrîn) der ki: Ýmrân b. Husayn'dan haber aldýðýma göre, o: '(Peygamber baþýný secdeden kaldýrdýktan sonra) selam verdi'demiþtir. [639]
Bu hadisifn metnini), Buhârî ile Müslim rivayet etmiþtir. Buhârî'nin baþka bir rivayetinde ise Ebu Hureyre þöyle der:
Peygamber (s.a.v) Öðle namazýný iki rekat kýldýrdý. Ona: Ýki rekat kýldýrdýn' denildi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) iki rekat (daha) namaz kýldýrdý. Sonra selam verdi. Sonra iki secde yaptý.[640]
Peygamber (s.a.v) öðle yada ikindi namazýný kýldýrýp (ikinci re-katten sonra yanýlarak) selam verdi. Bunun üzerine Zu'1-Yedeyn, Peygamber (s.a.v):
Ey Allah'ýn resulü! Namaz kýsaltýldý mý?' dedi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v), sahabilerine:
Zu'1-Yedeyn'Ýn söylediði þey doðru mu?' diye sordu. Onlarda:
Evet' diye cevap verdiler.
Bunun üzerine Peygamber (s.a.v) son iki rekatý da kýldýrdý. Sonra (yanýlmadan dolayý) iki secde yapü.
Sa'd ibn Ýbrahim der ki: Ben, Urve ibnu'z-Zübeyr'i gördüm. O, akþam namazýný iki rekat kýldýrdý ve (yanýlmadan dolayý) iki secde yaptý. Ve: 'Ben, Peygamber (s.a.v)'in (yanýlmadan dolayý namazýn sonunda iki secde) yaptýðýný böyle gördüm1 dedi. [641]
Müslim'in ravisi þöyle der:
Ebu Hureyre'yi þöyle derken iþittim:
Resulullah (s.a.v) bize ikindi namazýný kýldýrýp ikinci rekatte(n sonra yanýlarak) selam verdi. Bunun üzerine Zu'1-Yedeyn, ayaða kalkýp:
Ey Allah'ýn resulü! Namaz kýsaltýldý mý, yoksa unuttun mu?1 dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Bunlarýn hiçbiri olmadý' buyurdu. ZuYedeyn: Hayýr, Ey Allah'ýn resulü! Bunlardan biri muhakkak oldu' dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v), cemaate dönüp:
Zu'1-Yedeyn doðru mu söylüyor?' buyurdu. Cemaat:
Evet, Ey Allah'ýn resulü!' dediler.
Bunun üzerine Resulullah (s.a.v) namazdan kalan mikdan tamamladý. Selam verdi. Daha sonra da oturduðu yerden iki secde [642] yapü.[643]
Yine Müslim'in baþka bir rivayeti ise þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v) bize öðle namazým iki rekat kýldýrýp (yan il arak) selam verdi. Bunun üzerine Süleym oðullarýndan birisi gelip ona:
Ey Allah'ýn resulü! Namaz kýsaltýldý mý, yoksa unuttun mu?' demiþ ve hadisi rivayet etmiþ. [644]
Ebu Davud'un rivayetinde ise Ebu Hureyre þöyle der:
Resulullah (s.a.v) bize iki aþiyy'den, öðle veya ikindi namazlarýndan birini kýldýrdý. Ýkinci rekaü kýldýrýrken (yanýlýp) selam verdi. Sonra mescidin Ön tarafýnda bulunan tahtanýn yanýnda durup ellerini birbiri üstüne gelecek þekilde o tahtanýn üzerine koydu. Yüzünde hiddet (belirtileri) görülüyordu. Bu sýrada "namaz kýsaldý, namaz kýsaldý" diyerek aceleyle mescitten çýkanlar oldu. Cemaatin içerisinde Ebu Bekr ile Ömer de vardý. Fakat bu ikisi, (konu ile ilgili) Resulullah (s.a.v)'e bir þey söylemekten çekindiler. Bu esnada Resulullah (s,a.v)'in "Zu'1-Yedeyn" adýný verdiði bir adam kalkýp:
Ey Allah'ýn resulü! Unuttun mu, (yoksa) namaz kýsaltýldý mý?1 dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):
Unutmadým, (namaz da) kýsaltýlmadý' buyurdu. Zu'1-Yedeyn:
Evet! Unuttun' dedi.
Bunun üzerine Resulullah (s.a.v), cemaate dönüp:
Zu'1-Yedeyn doðru mu söylüyor? buyurdu. Cemaat:
Evet' diye iþarette bulundular.[645]
Bunun üzerine Resulullah (s.a.v) yerine dönüp kalan iki rekatý kýldýrdý. Sonra selam verdi. Tekbir aldý, her zamanki secdesi kadar yada ondan daha uzun secde yapýp baþýný (secde yerinden) kaldýrdý. Tekrar tekbir aldý, normal secdesi kadar yada ondan daha uzunca bir secde daha yaptý. Sonra (baþýný secde yerinden) kaldýrdý ve takbir aldý. (Hadisin ravisi Eyyûb) der ki: Muhammed'e: '(Peygamber) yanýlmada selam verdi mi?' denildi. O da: 'Bunu, Ebu Hureyre'nin söylediðini hatýrlamýyorum, fakat Ýmran b. Husayn'ýn "Sonra selam verdi" dediðini haber aldým' dedi. [646]
Ebu Dâvud bununla ilgili olarak þöyle der:
Hammâd'm (bundan önceki) hadisi daha tamdýr. (Hadisin ravisi Mâlik önceki hadisteki) Bize" sözünü söylemeden ResuluIIah (s.a.v) namaz kýldýrdý" dedi. Ýþaret ettiler" sözünü Ýnsanlar: 'Evef dediler" þeklinde ifade etti. (Hadisin ravisi Mâlik rivayetine þöyle devam etti:) Sonra (baþýný secde yerinden) kaldýrdý" (dedi, fakat) Tekbîr aldý. Sonra (sehiv secdesi için) tekbir aldý ve diðer secdeleri kadar veya onlardan daha uzun secde etti ve sonra (baþým secde yerinden) kaldýrdý" demedi."
(Mâlik'in) hadisi (bu þekilde) tamamlandý. Bundan sonrasýný zikretmedi.
Ebu Dâvud (devamla) der ki: Hammâd b. Zeyd dýþýnda hadisin ravi-Ierinden hiçbirisi tekbir aldý" sözü ile Ýþaret ettiler" sözünü, söylemedi. [647]
Ebu Davud'un bu manada baþka bir rivayeti de þu þekildedir:
Ebu Hureyre: "ResuluIIah (s.a.v) bize namaz kýldýrdý (diye baþlayýp) "Ýmrân b. Husayn'ýn: Sonra selam verdi" dediði bana haber verildi' cümlesinin sonuna kadar tamamen Hammâd (bir önceki) hadisinin manasýný (nakletti).
(Hadisin ravisi Seleme devamla) dedi ki: (Muhammed ibn Sîrîn'e:) Teþehhüd de (zikredildi mi)? dedim. O da: 'Teþehhüd hakkýnda bir þey iþitmedim, fakat bana teþehhüdünde bulunmuþ olmasý daha uygun geliyor' dedi.
(Seleme, Hammâd'ýn hadisinde zikredilen) "ResuluIIah ona 'Zu'l-Yedeyn' adýný vermiþti" ifadesini, "iþaret ettiler" ifadesini ve "(Resulullah'ýn yüzünde) hiddet (vardý) ifadesini zikretmedi. [648]
Yine Ebu Davud'un bu hadisle ilgili baþka bir rivayetinde,
Allah kendisine kesin olarak bildirinceye kadar ResuluIIah (s.a.v) sehiv secdelerini yapmadý" ifadesi yer almaktadýr.[649]
Yine Ebu Davud'un baþka bir rivayeti de þu þekildedir:
Bilahare selam verdikten sonra sehiv secdelerini[650] yaptý. [651]
Yine Ebu Davud'un diðer bir rivayeti de þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v) sehiv secdelerini yaptý. [652]
Tirmizî, Buhârî ile Müslim'in ittifak ederek rivayet ettikleri (birinci rivayeti) nakletmiþlerdir. [653]
Yine Tirmizî'nin kýsa olarak rivayet ettiði diðer bir rivayet ise þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v) sehiv secdesini selamdan sonra yaptý. [654]
Nesâî'de, bu hadisi; Buhârî, Müslim ve Ebu Dâvud'da (geçen bazý rivayetlere uygun bir þekilde) rivayet etmiþtir.[655]
Yine Nesâî'nin diðer bir rivayeti de þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v,) Zu'1-Yedeyn günü, selamdan sonra iki secde yaptý. [656]
Yine Nesâî'nin baþka bir rivayeti de þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v), namazda yanýldýðýný zannederek selamdan sonra sehiv secdesi yapü.[657]
Yine Nesâî'nin diðer bir rivayeti ise þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v), oturduðu halde sehiv secdelerini yaptý. Sonra da selam verdi. [658]
Yine Nesâî'nin bir baþka rivayeti de þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v), selamdan önce ve selamdan sonra hiçbir zaman secde etmedi. [659]
61. Abdullah ibn Mâlik ibn Bu hay ne (r.a)tan rivayet edilmiþtir:
"Resulullah (s.a.v), öðle namazýnýn ilk iki rekatýndan sonra, aralarýnda (teþehhüd için) oturmadan (direkt üçüncü rekat için) ayaða kalktý. Namazýný tamamladýðýnda, iki secde yaptý. Daha sonra bu iki secdenin ardýndan selam verdi. [660]
(Hadisin lafzý, Buhârî'ye aittir.) (Buhârî'nin) diðer bir rivayetinde ise þu ifade yer almaktadýr:
Resulullah (s.a.v), bize namazlarýn birinden iki rekat kýldýrdý. Sonra (birinci teþehhüde) oturmadan (üçüncü rekat için) ayaða kalktý. Cemaat de, onunla birlikte ayaða kalktý. Resulullah (s.a.v) namazýný tamamladýðýnda, biz selam vermesini beklerken, o, selam vermeden önce (Allahu Ekber diye) tekbir alýp oturduðu halde (yanýlmadan dolayý) iki secde yaptý, sonra da selam verdi. [661]
Yine Buhârî'nin buna benzer bir rivayeti þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v), bize namaz kýldýrdý. (Ýlk teþehhüde) oturmadan önce ilk iki rekattan (üçüncü rekat için) ayaða kalktý. Namazýna devam etti. Namazýný tamamladýðýnda, cemaat, onun selam vermesini beklerken, o, selam vermeden önce tekbir alýp secde yaptý. Sonra baþýný (secde yerinden) kaldýrdý. Sonra tekbir alýp secde yaptý. Sonra baþýný (secde yerinden) kaldýrýp selam verdi. [662]
Yine Buhârî'nin baþka bir rivayeti de þu þekildedir:
Resulullah (s.a.v), öðle namazýnýn (ilk teþehhüdünde) oturmasý gerekirken (üçüncü rekat için) ayaða kalktý. Namazýný tamamlayýnca, selam vermeden önce oturduðu yerde her secde için tekbir alýp iki secde yaptý. Cemaat da, Peygamber (s.a.v)'in unuttuðu oturmanýn teþehhüdün) yerine onunla birlikte bu iki secdeyi yaptý. [663]
Bu hadisi{n metnini), Buhârî ile Müslim rivayet etmiþtir.
Ebu Dâvud'da, (en baþtaki hadisin) bir benzerini rivayet etmiþtir. Fakat bu rivayetinde "öðle namazý" ifadesini belirtmemiþtir. [664]
Yine Ebu Dâvud, bu manada baþka bir hadis daha rivayet etmiþ ve daha sonra da, "Bizden ayakta (kýyamda) iken tahiyyat (duasý) okuyan kimseler vardý" sözünü ilave etmiþtir. [665]
Tirmizî'nin rivayetinde ise þu ifade yer almaktadýr:
Peygamber (s.a.v), öðle namazýnýn (ilk teþehhüdünde) oturmasý gerekirken (üçüncü rekat için) ayaða kalktý. Namazýný tamamlayýnca, selam vermeden önce oturduðu yerde her secde için tekbir alýp Ýki secde yaptý. Cemaat da, Peygamber (s.a.v)'in unuttuðu oturmanýn (teþehhüdün) yerine onunla birlikte bu iki secdeyi yaptý. [666]
Nesâî, Tirmizî'nin rivayetine (benzeyen bir hadisi) rivayet etmiþtir. [667] Yine Nesâî'nin bir rivayeti þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v), namaz kýldýrdý. Ýkinci rekattan sonra oturmak isterken ayaða kalkýp namazýna devam etti. Namazýn sonuna gelince, selam vermeden önce iki defa secde etti. Sonra da selam verdi. [668]
Yine Nesâî'nin baþka bir rivayeti de þu þekildedir:
Peygamber (s.a.v), namaz kýldýrdý. Ýkinci rekatta(n sonra) ayaða kalktý. (Bunun sahabiler, uyarma mahiyetinde ona) tesbihde bulundular. [669] (Fakat o) namazýna devam etti. Namazý bitirince, selam vermeden önce iki defa secde etti. Sonra da selam verdi. [670]
[611] Buhârî, Salât 31, Sehv 2; Müslim, Mesâcîd 89-96 (572); Ebu Dâvud, Salât 189-190 (1019, 1020, 1021, 1022}; Tirmizî, Salât 172 (392, 393); Nesâî, Sehv 25, 26; Ýbn Mâce, Ýkâme 129 (1203), 130 (1205), 133 (1211,1212); Ahmed b. Hanbel, 1/279, 424, 455
[612] Buhârî, Sehv 2; Müslim, Mesâcîd 92 (572)
[613] Sehiv kelimesi, sözlükte; "yanýlma, unutma ve dalgýnlýk" gibi anlamlara gelmektedir. BurW göre sehiv secdesi; yanýlma, unutma veya dalgýnlýk gibi durumlar yüzünden namazýn vaciplerinden birini terk yada geciktirme durumunda namazýn sonunda yapýlan secdelere denilir.
Sehiv secdesi sayesinde namazda meydana gelen kusur düzeltilmiþ, eksiklik telafi edilmiþ olur. Namaz esnasýnda huþu'lu olmak esas olmakla birlikte, çeþitli nedenlerle Ýnsanlar namazlarýnda yanýlabilirler. Peygamberimiz bu tür durumlarda namaz kýlan kimsenin kendini suçlamasýný ve karamsarlýða düþmesinin Önüne geçerek kiþiyi rahatlatmak, vesveseden kurtarmak ve her yanýlmada namazý yeni baþtan kýlmanýn önüne geçmek maksadýyla, asli olan bir farzýn terk edilmediði durumlarda bir telafi ve bir düzeltme mekanizmasý olarak sehiv secdesi uygulamasýný öngörmüþtür.
Sehiv secdesi, Hanefilere göre vacib, Mâlikî ve Þafýîiere göre sünnet, Hanbelilere göre ise bazen vacip, bazen sünnet, bazen de mubah olur. Hanefilere göre sehiv secdesi gerektiði halde bunu yapmayan kiþi, günah iþlemiþ olur. Fakat namazý batýl olmaz, (ç)
[614] Hadis, sehiv secdesinin selamdan sonra olduðunu söyleyen Hanefilerin delilleri arasýndadýr, (ç)
[615] Namazda konuþmak, namazý bozduðu halde Hz. Peygamber (s.a.v)'in konuþtuktan sonra sehiv secdesi yapmasý, namazda konuþmanýn haram kýlýnmazdan önceki zamanlara yorumlanmýþtýr, (ç)
[616] Müslim, Mesâcîd 95 (572)
[617] SahabÝlerin, fazla rekata kaîkan Hz. Peygamber (s.a.v)'i ilk anda uyarmayýþlarýnýn nedeni, dört rekatli fatz namazýn beþ rekata çýkmasý ihtimalinin mevcudiyetindendir. Çünkü Sahabiier, Hz. Peygamber (s.a.v)'in beþinci rekata kalkmasýyla namazýn beþ rekata çýktýðýný zannetmiþlerdi. Hz. Peygamber {s.a.v) yaptýðý hatanýn farkýnda varmadýðý için onlara, fNe oldu?' diye sorarak ortada bir þey o!up olmadýðýný anlamak istemiþtir. Namazda hata ettiði kendisine haber verilince, hemen kýbleye karþý teþehhüd durumunda oturmuþ ve iki sehiv secdesi yapmýþtýr. Namazdan sonra da sahabilerine kýsa bir ko9nuþma yapmýþtýr, (ç)
[618] Peygamberlerden fýi! hususunda hatanýn meydana geiip gelmeyeceði konusu alimler arasýnda tartýþma konusu oimuþtur. Cumhura göre fiiller hakkýnda unutmak peygamberlere de caizdir. Yalnýz onlar hatalarý üzere býrakýlmazlar. Yüce Allah, onlarýn hatalarýný kendilerine bildirerek onlara doðru olaný gösterir, (ç)
[619] Müslim, Mesâcîd 93 (572)
[620] Müslim, Mesâcîd 93 (572)
[621] Bu hadis, bize; kiþi hata yaptýðý zaman etrafýndaki insanlar tarafýndan uyarýldýði zaman, kendi hatasýna kýlýflar ve bahaneler deðil, hatasýnýn telafisi yoluna gitmesi gerektiðini göstermektedir. Çünkü insan hata yapabilir, dolayýsýyla hata düzeltilmesi gereklidir. Hata üzerinde ýsrar edilmemelidir, (ç)
[622] Bu rivayet ise, sehiv secdesinin selamdan önce olduðunu söyleyen Þâfiîler ile Hanbelilerin delilleri arasýnda yer almaktadýr, (ç)
[623] Müslim, Mesâcîd 92 (572)
[624] Müslim, Mesâcîd 92 (572)
[625] Müslim, Mesâcîd 94 (572)
[626] Nesâî, Sehv 25; Ebu Dâvud, Salât 189-190 (1020)
[627] Nesâî, Sehv 26; Müslim, Mesâcîd 92 (572)
[628] Kýlýnan namazýn öðle miT yoksa ikindi mi olduðu Ýle ilgili tartýþma, bu konuda her iki vakit ile ilgili rivayetlerin gelmesinden kaynaklanmaktadýr, (ç)
[629] Nesâî, Sehv 26
[630] Hanefilere göre sehiv secdesi yapýldýktan sonraki oturuþta tahiyyat okumak ve selamla namazdan çýkmak vaciptir. Salli ve Barik Dualarýnýn sehiv secdesinden önce mi, yoksa sehiv secdesinden sonra mý okunacaðý konusunda iki farklý görüþ vardýr.
Son oturuþta sehiv secdesi öncesinde her iki tarafa selam verileceði görüþü, Ebu Hanîfe (ö. 150/767) ile EbuYusuf (ö. 182/797)'a aittir. Ýmam Muhammed (ö. 189/8051'e göre ise sadece sað yana selam verdikten sonra sehiv secdesi yapýlýr, (ç)
[631] Tirmizî, Salât 172 (392)
[632] Tirmizî, Salât 172 (393)
[633] Buhârî, Sehv 3, 4; Müslim, Mesâcîd 97-100 (573); Ebu Dâvud, Salât 188489 (1008, 1009, 1010, 1011, 1012); Tirmizî, Salât 172 (394), 175 (399); Nesâî, Sehv 22, 23; Ýbn Mâce, Ýkâme 134 (1214); Ahmed b. Hanbel, 2/460
[634] Buhârî, Sehv 4
[635] Zu'1-Yedeyn'Ýn asýl adý hakkýnda çeþitli görüþler ileri sürülmüþtür. Müslim'deki Ýmran b. Hu-sayn hadisine dayanarak bir çok alim, bu zatýn, Hirbak es-Sülemî olduðunu sözylemiþtir. Ýbn Hibbân ise, Hirbak ile Zu'!-Yedeyn'in ayrý kiþiler olduðunu belirtmiþtir. Ýbn Hacer (ö. 852/1447) ise "eI-Ýsabe"de Zu'1-Yedeyn'in Abdi Amr b. Nedla el-Huzaî olduðunu kaydetmiþtir. Hz. Peygamber (s.a.v), ona, elleri uzun olduðu için yada çok cömert olduðundan dolayý "iki el sahibi" anlamýnda "Zu'1-Yedeyn" adýný vermiþtir, (ç}
[636] Buhârî, Sehv 5, Salât 88; Müslim, Mesacîd 97 (573}
[637] Hz. Peygamber (s.a.v)'in hiddetlenmesine neyin sebep olduðu kesin olarak belli deðildir. Bazý alimler, Hz. Peygamber (s.a.v)'in Müslümanlarla ilgili bir iþten dolayý namazdan önce hiddetlendiði ve bu halde namaza durup bu yüzden yanýldýðýný söylemiþlerdir. Bazýlarý da Müslim'deki Ýmran b. Husayn hadisine dayanarak, Hz. Peygamber (s.a.v)'in yanlýþlýkla selam verdikten sonra kendi evine girdiðini, fakat Zu'1-Yedeyn'in "Unuttun mu, yoksa namaz kýsaltýldý mý?" sorusuna caný sýkýldýðýný ve bu halde mescide geri geldiðini ve hadisi metninde ileri ve geri almanýn olduðunu belirtmiþlerdir. Ahmed Naim Efendi'de "Tecrid Tercemesi"nde bu ikinci görüþü tercih ettiði için diðer olasýlýða hiç temas etmemiþtir, (ç)
[638] Müslim, Mesâcîd 97 (573)
[639] Müslim, Mesâcîd 97 (573}
[640] Buhârî, Ezan 69
[641] Buhârî, Sehv 3
[642] Konu ile ilgili bu rivayetler, Hz. Peygamber (s.a.u)'in dört rekatli bir namazýn ikinci rekatýndan sonra selam verip bir müddet bekledikten, yerinden ayrýldýktan hatta konuþtuktan sonra namazýn kalan kýsmýný kýldýrdýðýný ifade etmektedir. Bu konuda mezheplerin görüþleri kýsaca þu þekildedir:
Ýmam Þafiî'den iki görüþ nakledilmiþtir. Bunlardan en saðlam olanýna göre, namaza devam etmek sahihtir. Yalnýz Ýmam Þafiî'nin, namazýn batýl olduðuna dair olan içtihadý da Þâfiîler arasýnda mevcuttur.
Ýmam Mâlik, abdest bozulmadýkça zaman ve ara verme, ne kadar uzun olursa olsun, namaza devam etmenin caiz olduðu görüþündedir.
Ýmam A'zam Ebu Hanîfe ve öðrencilerine göre ise; imam, sehven iki rekatta selam verirse, bulunduðu yerde yüzünü kýbleden çevirmedikçe ve insan kelamý konuþmadýkça namazýn kalan kýsmý eda edilir. Mescidin tamamý, namaz mahalli olduðu Ýçin tek mekan hükmündedir. Dolayýsýyla imam konuþmadýðý müddetçe yönünü kýbleden çevirmiþ de olsa, namazýna devam ermesi, caizdir. Fakat camiden çýktýktan sonra yanýldýðýný hatýrlarsa artýk devam edemez. Yeni baþtan kýlmalýdýr.
Görülüyor ki, sehiv secdesi konusunda Hanelilerin içtihadý, diðer mezheplere göre daha katý bir durumdadýr. Çünkü bu, namazda olmasý gereken huþu' ve huzu'ya daha uygundur, (ç)
[643] Müslim, Mesâcîd 99 (573)
[644] Müslim, Mesâcîd 99 (573)
[645] Hanefiler; bu hadise, Abdullah ibn Mes'ud ve Zeyd b. Erkam'ýn rivayet ettikleri hadislere dayanarak namazda sadece ima ve iþaretin caiz olduðunu, bilmeyerek ve unutarak konuþ-
manýn namazý bozacaðý görüþüne sahip olmuþlardýr, (ç)
[646] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1008)
[647] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1009)
[648] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1010)
[649] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1012}
[650] Hz. Peygamber (s.a.v)'in namaz kýlarken yanýlýp sehiv secdesi yaptýðý ve bunun birden fazla olduðu ile ilgili rivayetler var. Alimlerin tespitine göre; Hz. Peygamber (s.a.v), namazdaki bir sehiv (yanýlma)dan dolayý beþ defa secde yapmýþtýr. Bunlar:
1. Buhârî'deki Ýbn Buhayne hadisinde görüldüðü üzere; Hz. Peygamber (s.a.v)'in, iki rekat kýldýktan sonra teþehhüdsüz üçüncü rekata kalkmasý,
2. Konumuzla alakalý Zu'l-Yedeyn hadisinde geçtiðine göre; üçüncü rekattan sonra selam
3. Ýmran b. Husayn hadisinden anlaþýldýðýna göre; beþ rekat kýlmasý,
4. Abdullah ibn Mes'ud hadsinde geçtiðine göre; beþ rekat kýlmasý,
5. Ebu Saîd el-Hudrî hadisinde geçtiðine göre; þüphe etmesi, (ç)
[651] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1016)
[652] Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1017)
[653] Tirmizî, Salât 175 (399)
[654] Tirmizî, Salât 172 (394)
[655] Nesâî, Sehv 22; Buhârî, Sehv 5, Salât 88; Müslim, Mesâcîd 97, 99 (573); Ebu Dâvud, Salât 188-189 (1008)
[656] Nesâî, Sehv 23
[657] Nesâî, Sehv 23
[658] Nesâî, Sehv 76
[659] Nesâî, Sehv 23
[660] Buhârî, Sehv 1, 5; Müslim, Mesâcîd 85-87 (570); Ebu Dâvud, Salât 193-194 (1034, 1035); Tirmizî, Salât 171 (391); Nesâî, Sehv 21, 28; Ýbn Mâce, Ýkâme 131 (1206, 1207);
Ahmed b. Hanbel, 1/376, 409, 2/460, 468, 4/427, 431
[661] Buhârî, Sehv 1; Müslim, Mesâcîd 85 (570)
[662] Buhârî, Eymân 15
[663] Buhârî, Sehv 5; Müslim, Mesâcîd 86 (570)
[664] Ebu Davûd,Salât 193-194 (1034)
[665] Ebu Davûd,Salât 193-194 (1035)
[666] Tirmizî,Salâtl71 (391}
[667] Nesâî, Sehv 21, 28
[668] Nesâî, Ýftitâh 196
[669] imam yanýldýðýnda cemaatin onu "subhanallah" sözüyle uyarmasý meþru bir durumdur. (Ç)
[670] Nesâî, Ýftitâh 196
Ynt: Sehiv secdesi By: cesim-6-A Date: 06 Nisan 2011, 10:40:34
SEHÝV SECDESÝ NEDÝR?
Sehiv secdesi bir namazýn kusurlu kýlýnmasý halinde bu kusuru düzeltmek maksadý ile,namazýn sonunda yapýlan.Secdedir.Kusur genellikle namazda farzýn Te`hiri vaciblerden birinin unutularak yapýlmamasý (terki) yahut Sonraya býrakýlmasý (te`hiri),yahut da vaktinden once yapýlmasý (takdimi) suretiyle ortaya çýkar
Namaz içinde bu yanlýþlýklar hatýrlanýrsa namaz sonunda sehiv secdesi yapýlýr.Sehiv secdeleri vacibdir.
Sehiv Secdesini Gerektiren Haller
Sehiv secdesini gerektiren hallerden bâzýlarý þunlardýr
1- Fâtýha'dan sonra zamm-ý sûre okumadan rukû'a gitmek
Rukû'da iken hatýrlarsa, doðrulup sûreyi okur, sonra tekrar rukû'a gider Namazýn sonunda da sehiv secdesi yapar
2 - Unutarak Fâtýha'yý ýký kere okumak
3 - Vitir namazlarýnýn tekbir ve kunut duasýný unutmak Rukû'da iken hatýrlasa, doðrulup kunut okumaz.Sonunda sehiv secdesini yapmakla yetinir
4 - Dört rek'atlý namazlarda, ýký rek'at kýldýktan sonra oturmayý unutarak uçuncu rek'ata kalkmak, yaný, ilk oturuþu terketmek Bu durumda bakýlýr
Eðer namazý kýlan kýþý tamamen kalkmýþ veya kalkmaya daha yakýn bir durumda ise, oturmaz, namazý bitirip sonunda sehiv secdesi yapar Eðer oturmaya daha yakýn bir halde ise, oturur, sonunda da sehiv secdesi yapmaz Tam kalktýktan sonra oturmak ise, namazý bozar
5 - Birinci oturuþta Tehýyyât'ý okuduktan sonra hemen kalkmayýp salâvatlarý ve dualarý okumak yahut da bir rukun edâ edecek kadar gecikmek
Bu durumda eðer salâvattan okunan kýsým bir cümle teþkil eder ise (Allahumme sallý ala Muhammedýn demek gibi) namazýn sonunda sehiv secdesi yapýlýr Fakat okunan kýsým bir cümle teþkil etmemiþse, sehiv secdesine gerek yoktur
6 - Dört rek'atlý farz namazlarda, son rek'atta oturmaksýzýn beþinci rek'ata kalkýlacak olsa, beþinci rek'atýn kýyam, kýrâet ve rukû'u tamamlanýp secdeye gidilmedikçe, donup tekrar oturulur Tehýyyâtdan sonra selâm verilip sehiv secdesi yapýlýr Çunku bu durumda farz olan son oturuþ te'hýre uðramýþtýr
Fakat beþinci rek'at için secde yapýlmýþ olursa, bu namaz nafileye döner Artýk buna bir rek'at daha ilâve ederek, 6 rek'atlýk bir nafile namazý kýlýnmýþ olur Dolayýsýyla sehiv secdesi de gerekmez
7 - Dört rek'atlý bir farz namazýn son ka'desýnde teþehhud miktarý oturduktan sonra kalkan kimse, hemen oturup selâm verir Tekrar Tehýyvai okumasýna gerek yoktur Hâttâ oturmadan ayakta bile selâm verebilir Zira farz olan oturuþu yapmýþtýr Yalnýz ayakta selâm vermekle sünneti terketmýþ olur Sonunda ayrýca sehiv secdesi de lâzýmdýr Çunku selâm te'hýre uðramýþtýr
8 - Ýmama sonradan yetiþen kimse, kendi kýldýðý rek'atlar içinde hatâ yaparsa, o hatâsý için sehiv secdesi yapar
9 - Ýmamýn, açýktan okumasý vâcýb olan yerlerde gizli, gizli okumasý vâcýb olan yerlerde de açýk okumasý Meselâ öðle namazýnda Fatiha ve zamm-ý sûreyi sesli okumasý, akþam namazýnda da içinden okumasý gibi
Namazdaki teþbih ve tekbirlerin cehren okunmasý, sehiv secdesini ýcab ettirmez
10- Namaz içinde Fatiha okunduktan sonra hangi âyet veya sûreyi okuyacaðý bir müddet tefekkür edilse, sehiv secdesi ýcab eder unku vâcýb te'hýre uðramýþtýr
11- Ta'dîl-ý erkânýn terki, sehiv secdesini gerektirir
12- Namazda sehiv secdesini ýcab eden birkaç halâdan dolayý tek sehiv secdesi yeterlidir
Sehiv secdesinde, ýký secde ile Tehýyyât'ý okumak ve selâm vermek vâcýbdýr Tehýyyât'dan sonraki salâvat ve dualar ve secdedeki tekbirler ve teþbihler ise sünnettir
Bir namaz içinde, o namazýn rek'atlarý sayýsýnda þüphe etmek, namaz kýlan kimse vesveseli biri deðilse, kýlýnan namazý ýptâl eder Yeniden kýlmak gerekir Nitekim vakit varken, namazý kýlýp kýlmadýðýnda tereddud eden de o namazý kýlar Namazý tamamladýktan sonra rek'at sayýsýnda þüpheye itibar yoktur Ancak noksan kýldýðýný kesin olarak anlarsa namazý yeniden kýlar.
Tilâvet Secdesi Nedir?
Kur'ân-ý Kerim'de bâzý secde âyetleri vardýr ki, bunlardan birini okuyan veya dinleyen kimseye secde etmek vâcýb olur Kur'ân-ý Kerim'de secde âyetleri 14 yerdedir.
Secde Ayetlerinin Bulunduðu Süreler Hangileridir?
Süre ismi- Ayet numarasý
1- A'raf sûresi --------------206
2- Ra'd Sûresi ---------------15
3- Nahl sûresi ---------------49
4- Isrâ sûresi--------------- 107
5- Meryem sûresi------------58
6- Hacc sûresi---------------18
7- Furkan sûresi-------------60
8- Neml sûresi---------------25
9- Secde sûresi--------------15
10- Sâd sûresi---------------24
11- Fussýlet sûresi-----------31
12- Necm sûresi-------------62
13- Inþýkak sûresi-----------21
14- Alâk sûresi--------------19[/color]
Ynt: Sehiv secdesi By: hafiza aise Date: 06 Nisan 2011, 21:03:55
allah razý olsun kardeþim konuyu tamamlayan bir bilgi olmuþ ;)
Ynt: Sehiv secdesi By: cesim-6-A Date: 06 Nisan 2011, 21:58:05
Rica ederi m.
Ynt: Sehiv secdesi By: Sevgi. Date: 03 Aðustos 2022, 01:59:14
Esselamü Aleyküm. Bu bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun kardeþim
Ynt: Sehiv secdesi By: Bilal2009 Date: 05 Aðustos 2022, 15:38:16
Ve aleykümselam Ne güzel bir rahmet Rabbým paylaþým için razý olsun
radyobeyan