Mehmed Ferid biyografisi By: sidretül münteha Date: 29 Mart 2011, 16:44:14
Mehmed Ferid Biyoðrafisi!
Þimdi Mehmed Ferid Paþa'nýn Sultan 2. Abdülhamid hân'ýn huzuruna ilk çýkýþýný anlatmýþ olduðu oðlu Mahmud Celaleddîn Paþa'nýn kaleminden nakle geçmeden kýsa bir bilgi verelim. Sene 1903'dür. Ferid Paþa Konya valiliðinden babýâliye celbediimiþtir. Yukarýda naklettiðimiz gibi babýâli'de bir oda da boþ boþ oturtulmaktadýr. Nihayet huzura davet vukubulur: "Padiþah oturduðu koltukda, bana þöyle hitap etmiþti. Buyurun Ferid Bey oðlum! Konya'daki çalýþmalarýnýzý memnuniyetle öðrendim. Daha evvel onaltý sene Þura-yý Devlet de çalýþmýþsýnýz. Bu zor dönemde size vezaret veriyorum. Çok geçmeyecek sadareti teklif edeceðim. Ne dersiniz?"
Karþýmda; orta boylu, siyah sakallý fakat gözleri pýrýl pýnl parlayan zekî bakýþlý padiþah oturuyordu. Adýmlarýmý atarak yaklaþtým. Kendilerini etekledim. Ellerini uzattýlar. Heyecan için de öptüm. Karþýlarýnda yer gösterdiler. Otur diye buyurdular. Oturdum. Padiþah düþünceliydi. Ben:
-Þevketmeâb efendimiz, hakkýmda izhar buyurduðunuz teveccühe kalbden teþekkür ederim. En sadýk bir bendeniz bulunduðuma þüphe etmeyiniz. Hangi vazifede çalýþmamý isterseniz ve emrederseniz orada bendenizi göreceðiniz muhakkaktýr. Padiþah:
-ALLAH razý olsun, sizin için çok iyi þeyler duydum Ferid Bey! Fakat bundan sonra sizfe Ferid Paþa diyecekler. Avlonyah olmanýz, Arnavut bulunmanýz hakkýnýzda duyduðum iyi þeyleri izale edemez. Saltanatýmýz ve devletimiz, Arnavut tebaasýndan çok iyilikler görmüþtür.
Diyen Ferid Paþa daha sonrasýný þöyle özetliyor oðlu Mah-nnud Celaleddin Paþa'ya: "Ýlk konuþmamýz kýsa oldu. Konya'ya avdet etdim. Beþ ay sonra beni paþa unvaný ile Rumeli ýslahat komisyonu baþkanlýðýna tâyin buyurdular. Orada 40 gün çalýþtým. Daha sonra Said Paþa'nýn sadaretden infisali üzerine makam-ý sadarete tâyin olundum."
Mehmed Ferid Paþa kendilerinden on yaþ büyük olan padiþaha bu baþbaþa konuþmada hayran olmaktan kendini alamamýþtýr. Avlonyali M. Ferid Paþa; 2. Abdülhamid'in 20.asýr daki 3. sadnazamý olmuþtur. Devletin bu iki numaralý adamý eslâfý gibi, padiþah ile tezat teþkil etmeyen bir metoda eðilim gösteren mizaçtaydý. 51 yaþýnda olup, 15 yaþýndan beri devlet idaresinde kâtiplik ile baþalayan çalýþma 'hayatý bir çok kademede hizmet vere vere kendisini piþirmiþ ve uyum Ýçinde çalýþmanýn mesâi arkadaþýnýn asla düþmaný olmamak hâttâ biribirilerini sevineninde baþarýda çýtayý yükseltici mahiyet aldýðýnýn þuurundaydý.
Sultan 2. Abdülhamid ise; tâyin eylediði bu sadnazamý hakkýnda bilhassa yaþlý Akif Paþa'dan aldýðý bilgiler sayesinde ümidvar olmaktaydý. Bunda da yanýlmadý. Çünkü; 6 sene ye yaklaþan bu müþterek çalýþmada, sadnazamýn padiþahý bizatihi sevmesinin bundan dolayý da alýnacak tedbir ve kararlara peþin hükümle bakmayýp aklýselim dahilinde, müzakere metodunu seçmenin rolü bir hayliydi. Sadnazam; devletin her kademesinde dirsek çürüttüðü için idareye hâkim, köþe baþlarýný tutmuþ zevatý bilip tanýyan biri olarak ve devletin yüksek görevlerinde bulunmada olgunluk yaþýna giriþ sayýlan 50 yaþýný hemen hemen geçmiþ olmasý, yakýþýklý ve hareketli yapýya sahip olmasý sadarete geçme töreninin yapýldýðý babýâlî'ye bir heyet ile gitme adeti icra olunurken he yetin içinde mevzun vücudu, gür ve siyah sakalý, vakur duruþu, ahali-i müsliminin nazarý dikkatini çekmiþ ve kendi aralarýnda, ne kadar yakýþýklý sadrýazam sözlerinin dolaþmasý vu kubulmuþtu.
Ferid Paþa'nýn sadarete gelmesinin en büyük amillerinden biri de; balkanlarda ki yabancý parmaðýnýn husule getirdiði karýþýklýklarýn yavaþ yavaþ bir kurtuluþ savaþý mahiyetine dönüþü,azýnlýklarýn bitmez tükenmez taleplerinin karþýlanmasýnda devletin hükümrânisini zedelemeden, sükûnete taþýmak için faydasý mümkün faktörler arasýnda balkan insaný olmasýnýn ve Arnavut ýrkçýlarýnýn tutuþdurduðu kavmiyyet âteþini ayný zamanda iyi bir müslüman olan Ferid Paþa'nýn, bu yönünden de istifade etmek düþünceside doðurmuþtu.