Millet By: meryem Date: 28 Mart 2011, 22:23:47
MÝLLET
Millet kelimesi Kur'an-ý Kerim'de onbeþ yerde geçmektedir. Bu âyetlerin hepsinde de din anlamýnda kullanýlmýþtýr.[782]
1. Ýbrahim'in Dini (Milletu Ýbrahim):
"Kendini bilmezden baþkasý Ýbrahim'in milletinden (=dininden) yüz çevirmez. And olsun ki, dünyada onu seçtik. Þüphesiz o âhirette de iyilerdendir."[783]
"Dediler ki: Yahudi veya Hýristiyan olun ki doðru yolu bulasýnýz.' Doðruya yönelmiþ olan ve Allah'a eþ koþanlardan olmayan (=hanif) Ýbrahim'in milletine (=dinine) uyarýz'de."[784]
Bu âyette "Ýbrahim'in dini" teriminin yanýnda "hanif terimi de yer almaktadýr. Ayný "hanif terimi, Âli Ýmran, 3/195, Nisa, 4/125, En'am, 6/161, Nahl, 16/123 âyetlerinde de kullanýlýr. "Hanif terimi" doðru yolu bulan ve Allah'a eþ ve ortak koþmayan biçiminde anlaþýlýr.
"Allah uðrunda gereði gibi cihad edin. O, sizi seçmþ, babanýz Ýbrahim'in yolu olan millette (=dinde) sizin için bir zorluk kýlmamýþtýr. Daha önce ve Kur'an'da peygamberin size þahit olmasý, sizin de insanlara þahit olmanýz için, size müslüman adýný veren odur. Öyleyse namaz kýlýn, zekât verin, Allah'a sarýlýn. O sizin mevlâ'nýzdýr. Ne güzel mevlâ, ne güzel yardýmcý."[785]
2. Ýbrahim, Ýshak Ve Yakub'un Dini:
"Atalarým Ýbrahim, Ýshak ve Yakub'un milletine (=dinine) uydum. Allah'a herhangi bir ortak koþmak bize yaraþmaz."[786]
Bu âyette, Hz. Ýbrahim'in yanýsýra, iki peygamber, Hz. Ýshak ve Hz. Yakub da söz konusu edilerek millet kelimesi kullanýlmaktadýr.[787]
3. Yahudi Ve Hýristiyanlarýn Dini:
"Kendi milletlerine (=dinlerine) uymadýkça, Yahudi ve Hýristiyanlar senden asla hoþnut olmayacaklardýr. De ki: "Doðru yol ancak Allah'ýn yoludur. Sana gelen bilgiden sonra onlarýn heveslerine uyarsan, and olsun ki, Allah'tan sana ne bir dost, ne de bir yardýmcý olur."[788]
4. Batýl Din Ve Ýnançsýzlarýn Dini:
Altý âyette, millet kelmesi yine din anlamýnda, ama batýl din anlamýnda kullanýlmýþtýr:
"Kavminin büyüklük taslayan ileri gelenleri, 'Ey Þuayb! Ya milletimize (=dinimize) dönersiniz ya da kesinlikle seni ve seninle birlikte inananlarý kasabamýzdan çýkarýrýz' dediler. Þuayýb onlara 'Ýstemezsek de mi? Allah bizi milletinizden (=dininizden) kurtardýktan sonra ona dönecek olursak, doðrusu Allah'a karþý yalan uydurmuþ oluruz, Rabbimiz'in dilemesi bir yana, milletinize (=dininize) dönmek bize yakýþmaz...' dedi."[789]
"Yusuf dedi ki: Rabbim'in bana öðrettiði bilgiyle, daha yiyeceðiniz yemek gelmeden size onu yorumlarým. Doðrusu ben, Allah'a inanmayan ve âhireti inkâr eden bir kavmin milletini (=dinini) býrakmýþimdýr."[790]
"Ýnkâr edenler, peygamberlerine 'Ya bizim milletimize (dinimize) dönersiniz ya da sizi memleketimizden çýkarýrýz' dediler. Rableri peygamberlere 'Biz, haksýzlýk edenleri yok edeceðiz, onlardan sonra yeryüzüne sizi yerleþtireceðiz. Bu, makamýmdan ve tehdidimden korkanlar içindir' diye vahyettý."[791]
Ashab-ý kehf in þehir halkýyla ilgili olarak millet kelimesi þu âyette geçer:
"Zira onlarýn sizden haberi olursa, ya taþlayarak öldürürler veya milletlerine (=dinlerine) döndürürler. Bu takdirde asla kurtulamazsýnýz."[792]
"Onlardan ileri gelenler 'Yürüyün, tanrýlarýnýza baðlýlýkta direnin, sizden istenen þüphesiz budur. Son millette (=dinde) de bunu iþitmedik, bu ancak bir uydurmadýr. Kur'an, aramýzdan Muhammed'e mi indirilmeliydi?' dediler."[793]
Görüldüðü gibi, millet kelimesi, hem peygamberin dini biçiminde olumlu anlamda, hem de ehl-i kitabýn ve diðer batýl inançlarýn dini biçiminde olumsuz anlamda kullanýlmýþtýr. Bu kelime, mutlak olarak deðil de, kimin inandýðý da belirtilerek âyetlerde yer almýþtýr.[794][782] Vecdi Akyüz, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Kitabevi Yayýnlarý: 172.
[783] Bakara, 2/130.
[784] Bakara, 2/135.
[785] Hacc, 22/78. Vecdi Akyüz, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Kitabevi Yayýnlarý: 172-173.
[786] Yusuf, 12/38.
[787] Vecdi Akyüz, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Kitabevi Yayýnlarý: 173.
[788] Bakara, 2/120. Vecdi Akyüz, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Kitabevi Yayýnlarý: 173-174.
[789] A'raf. 7/88-89.
[790] Yusuf, 12/37.
[791] Ýbrahim, 14/13-14.
[792] Kehf, 18/20.
[793] Sâd, 38/7.
[794] Vecdi Akyüz, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Kitabevi Yayýnlarý: 174-175.