Amasya tamimi By: sidretül münteha Date: 22 Mart 2011, 16:45:31
Amasya Tamimi
Ýstiklâl mücadelemizin önemli bir merhalesini teþkil eder Amasya Tamimi. Samsun'a mutasarrýf sýfatýyla býraktýðý Refet (Bele) Bey'i Amasya'ya geliþinde az sonra yanýna davet eder. Refet Bey gelmediði gibi, cevab da vermez. Bu arada mutasarrýf olduðu Samsun civarýný teftiþe çýkan Albay Refet Bele, Amasya'ya gelmiþtir. Daha önceden müsveddesi hazýrlanmýþ bazý tahriratýn yeni gelen arkadaþlarca imzalanmasýný taleb eden M. Kemâl Paþa,odasýnda oturan Rauf (Orbay) Bey ile Refet (Bele) Beylere bu kâðýtlarý imzalamalarýný söylediðinde Rauf önce imtina eder, bilahire bunun târihi bir hatýra olduðunu hatýrlatan M.Kemâl'in ricasýný tekrarlamasý üzerine imzalar. Refet Bey, imza atmayý kabule yanaþmaz Bunun üzerine M.Kemâl Paþa; yan oda da oturmakta olan Ali Fuad (Cebesoy) Paþayý yanýna çaðýrtýr ona beyanda bulunur ve bunun üzerine Ali Fuad Paþa da kâðýdý imzalar. Bunun üzerine Refet Bey müsveddeyi eline alýr ve kendinin anlayacaðý bir iþaret koyar. Bu iþareti müsvedde de bulmak pek müþküldür. Bu müsveddenin en bariz tarafý þu satýrlardýr:
"Artýk; Ýstanbul, Anadolu'ya hâkim deðil, tâbi olma mecbur-tiyetindedir." Bu tamimin yayýnlanýþýnda, 22/hazi-ran/1919'da Kâzým Karabekir Paþayla Mersinli Cemâl Paþa da telgraf mâkinasý tasdik etmiþlerdi. Þimdi bu tamimden sonrayý bir kronoloji hâlinde sahifelerimize alacaðýz ve Ýstiklâl harbimizin komuta kadrosunun mensuplarýný ve vazife icra ettikleri birlikleri ve o dönemdeki rütbeleriyle kaydederek, dizimizi tamamlama yoluna gideceðiz.
24/Haziran/1919; Padiþah Vahdeddin Hân'a M.Kemâl Paþa'dan telgraf, "..böyle bir zihniyetin hiç bir yerde kabul ue tatbik noktasý bulmadýðýný þükranla arzeylerim"
27/Haziran/1919: Mustafa Kemâl Paþa'nýn Tokat'tan Sivas'a geliþi ve Vali Reþid Paþa tarafýndan karþýlanýþý, bu Vali paþa meþhur tarihçi ve devlet adamý Ahmed Cevdet Paþa'nýn damadýdýr. Ayný gün ve târihde, Ali Fuad (Cebesoy) Paþa'nýn Ankara'da erkân-ý devletin askeri ve sivillerine yayýmladýðý beyannameden: "Ýcabýnda mevký-i memuriyetimden ayrýlarak bir ferd-i millet olarak mübarek vatan ue mukaddes milletim uðrunda çalýþmaða devam edeceðimi alenen taahhüt ediyorum.."
3/Temmuz/1919: Mustafa Kemâl Paþa'nýn Rauf bey ile beraber Erzurum'a geliþi halk ve asker tarafýndan sevgi gösterileriyle karþýlanýþý ve istanbul'da dahiliye nazýrý Ali Ke mâl bey'in; valilere: "Ordu müfettiþleri ve ordu kumandanlarý Ýttihat ve Terâkkinin bakiyesidir. Seferberlik emri verilirse ahali bunu icra etmesin", Tarzýndaki tamimine 15.Kolordu komutaný Kâzým Karabekir'in karþý tamimi: "Doðu'nun müdafaasýndan ben me'sulüm. Kanun bana bir tehlike anýnda seferberlik emri vermek selâhiyetini vermiþtir. Her kim olursa olsun, seferberlik emrine uymazsa derhal divân-ý. harbe veririm " olmuþtur.
23/Temmuz/1919: Erzurum Kongresi açýlýyor ve M.Kemâl Paþa Reis intihab ediliyor.
27/Temmuz/1919: Kâzým Karabekir Paþa ile Albay Raw-linson'un Erzurum'daki mülakatý ve Amiral Galdroph'dan Lord Kurzon'a: "Þu ihtimâli göz önünde bulundurmalýsýnýz. Hadiseler öyle bir þekil alabilir ki, küçük Asya'da baðýmsýz, muhtemelen gayet fanatik ve avrupa aleyhtarý bir hükümet kurulabilir. Böyle bir hükümet Ýstanbul'un yetkisini ve padiþahýn egemenliðini ret edebilir" Demektedir.
4/Eylül/1919: Sivas Kongresinin açýlýþý, M.Kemâl Paþa'nýn açýþ konuþmasý ve kongre reisi seçilmesi.