el-Ýhtiyar
Pages: 1
Zinet kullanmamaya yemin etmek By: sumeyye Date: 22 Mart 2011, 12:21:57
Zinet Kullanmamaya Yemin Edenin Gümüþ Ve Ýnci Kullanmasý:



Gümüþ yüzük zinet sayýlmaz, fakat altýn yüzük zinettir: Zinet takýnmamaya yemin eden bir kimse gümüþ yüzük takýnmakla yeminini bozmuþ olmaz. Çünkü gümüþ yüzük sünneti yerine getirmek ve mühürlemek maksadýyla takýnýlýr. Zinet maksadýyla takýnýlmaz. Zinet; kendisiyle süslenilen þeydir. Ama altýn böyle olmayýp, onunla süslenilir. Takýnýlan yüzük kadýnlarýn takýndýklarý taþlardan veya gümüþten yapýlmýþ ise; bir görüþe göre denildi ki; yemini bozulmuþ olur. Çünkü bu zinet için takýnýlmýþtýr. Baþka bir görüþe göre ise bozulmaz. Çünkü böyle bir yüzük erkeklere helâl deðildir. Onlarýn zinetlerle süslenmeleri helâl olmaz.

Ýnciden yapýlmýþ gerdanlýk iþlenmiþ ve yaldýzlanmýþ deðilse, zinetten sayýlmaz: Yeminde nazar-ý itibara alýnan hakikat deðil, örftür. Kur'ân-ý kerîm lâfzý evvelce de açýkladýðýmýz gibidir. Ýmameyn dediler ki; 'bu iþlenmiþ ve yaldýzlanmýþ olmasa da, zinettir. Kur'ân-ý kerîm'in adlandýrmasýndan da anlaþýldýðý gibi, bu zinettir. Fetva da bunun üzerinedir. Çünkü bu mûtad olmuþtur ve bu âdete ve zamana göre deðiþir. Ebû Hanîfe'nin kavline göre iþlenmemiþ ve yaldýzlanmamýþ gerdanlýðý erkeðin takýnmasýnýn caiz olmasý gerekir. Çünkü bu zinet deðildir. Kadýn iþlenmemiþ bir altýný boynuna asarsa, yemini bozulmuþ olmaz. Gümüþle iþlenmiþ kemer ve yaldýzlanmýþ kýlýç zinet deðildir. Bunun sebebini açýklamýþtýk.

Bir döþekte uyumamaya yemin eden bir kimse onun üzerine baþka bir döþek koyup uyursa, yemini bozulmuþ olmaz. Fakat çarþaf koyup uyursa, yemini bozulmuþ olur: Çünkü çarþaf ve nevresim döþeðe tâbi þeylerdir. Bilindiði gibi çarþaf ve nevresim Taberiye kumaþýndan olup, döþek de ipektense; 'falan adam ipek döþek üzerinde uyudu' denilir. Üstteki döþek ipek, alttaki döþek ibriþimse; yine, 'falan adam ipek döþek üzerinde uyudu' denilir.

El- Emalî'de Ebû Yûsuf dan rivayet edilen bir görüþe göre; döþekte de uyursa, yemini bozulmuþ olur. Çünkü bu durumda o hakikaten iki döþek üzerinde uyumuþtur ve bu durumda o; 'falan adam ile konuþmayacaðým' diye yemin edip, falanla ve baþka biri ile ayný hitapla konuþan bir adamýn durumuna benzer.

Buna cevaben deriz ki; bir þeyin kendi misline tâbi olmasý beklenemez. Örfte ise uyumak ancak üstteki döþeðe nisbet edilir. Konuþmada ise, yemin sahibi hakikaten, örfen ve Þer'an o iki þeye hitab etmiþ olmaktadýr. Kanepe, seki ve satýh da döþek gibidir. Kanepe üzerine baþka bir kanepe koyup, satýh üzerine baþka bir satýh yapýp üsttekinin üzerinde uyuyan kimse yemini bozulmuþ olmaz. Bunun gerekçesini açýklamýþtýk. Ama kanepenin, sekinin veya sathýn üzerine bir yaygý ve döþek koyup üzerinde uyursa, yemini bozulmuþ olur. Çünkü o kiþi hakikatte kanepenin, sathýn veya sekinin üzerinde uyumuþtur. Yerde oturmayacaðýna yemin eden bir kimse kendisini yerden ayýran bir þeyin üzerinde oturursa, yerin üzerinde oturmuþ sayýlmaz. Ancak kendi elbisesinin üzerine oturursa, yeminini bozmuþ olur. Elbisesi onu her ne kadar yerden ayýrmakta ise de, elbisesi kendisine tâbi olduðundan, ayýrýcý bir mâni sayýlmaz. Bu sebeple; 'o kiþi yerin üzerinde oturuyor' denilir.

Dövmek, konuþmak, giymek ve yânýna girmek fiilleri hayat hali ile kayýtlýdýr: Çünkü dövmek; incitici bir fiildir ve bu ölü üzerinde icra edilemez. Konuþmaktan maksat da, muhataba bir þeyi anlatmaktýr ve bu hayattaki kimseye mahsustur. Giyimden maksat da, bu kelime mutlak olarak söylendiðinde -keffarette olduðu gibi- giysiyi karþýdaki adama mülk olarak vermektir. Ama ölüye mülk olarak verilemez. Giymek kelimesiyle örtünmeye niyyet ederse, bu sahih olur. Çünkü giymek kelimesinin bu mânaya gelmesi muhtemeldir. Falanýn yanma girmek sözüne gelince; bu söz örfe göre falaný oturmakta olduðu yerde ziyaret ve tazimde bulunmak maksadýyla yanýna gitmek mânasý kastedilir. Ama yanma girme kastý olmaksýzýn baþkasýnýn yanýna girer veya ziyaretten baþka bir maksatla falanýn yanýna girer veya falanýn oturmadýðý bir yerde ziyaret maksadýyla onun yanma girerse, yanma girmiþ sayýlmaz. Mescitte, dehlizde veya gölgelikte onun yanýna girerse, bu yanma girmek sayýlmaz. Ancak ziyaretçi kabulü maksadýyla buralarda oturmayý âdet haline getirmiþse, buralarda onun yanýna girerse, yanýna girmiþ sayýlmaz.

Kerhî, Ýbn. Semmâa'dan bunun zýddý bir görüþ naklederek dedi ki; 'falanýn yanma girmemeðe yemin eden bir kimse falanýn da aralarýnda bulunduðu bir topluluðun yanýna girerse; bunu bilmese dahi, yemini bozulmuþ olur. Çünkü o, üzerine yemin ettiði kimsenin yanma girmiþtir. Falanýn o topluluðun arasýnda bulunduðunu bilmesi þart deðildir. Falanla konuþmayacaðýna yemin eden kimsenin bilmeden ve tanýmadan onunla konuþmasý da böyledir ve bu durumda yemini bozulmuþ olur.' Ama mezhebin görüþü, ilk olarak naklettiðimiz görüþtür.

Ýki adamdan her biri diðerinin yanma girmemeðe yemin eder de, ikisi birlikte eve girerlerse; yeminlerini bozmuþ olmazlar. Bir kimse bir baþkasýna; 'seni yýkarsam, kölem hürdür' derse; bu sözü muhatabýnýn hem ölüm hem de hayat halini kapsar. Çünkü yýkamak; temizlemek maksadýyla onun üzerine suyu akýtmaktýr ki, bu durum ölüde de, diride de mevcuttur.

Ölünceye veya öldürünceye kadar birisini dövmeðe yemin edenin bu dövmesi; dövmenin en þiddetlisine yorumlanýr: Çünkü örfe göre dövmekten kasýt, þiddetle dövmektir. Bayýlmcaya veya aðlayýncaya yahut altýný ýslatmcaya veyahut 'imdat' diye baðinncaya kadar döveceðine yemin etmiþ ise; yemininin bozulmasý için hakikaten bu þartlarýn meydana gelmesi gerekir. 'Seni öldürünceye kadar kýrbaçla döveceðim1 demiþse, bu mübalaða için söylenmiþtir. 'Sana ölünceye kadar kýlýçla vuracaðým1 demiþse, bu onun hakikaten öldürülmesi mânasmdadýr.

Ebû Yûsuf dan rivayet edilen bir görüþe göre; bir kimse karýsýna; 'eðer seni ne sað ne de ölü haline gelinceye kadar dövmezsem,..1 derse, bununla o kadýný incitecek þekilde dövmek mânasý kastedilmiþ olur.

Karýsýný dÖvmemeðe yemin eden bir kimse onun boðazýný sýkar, saçlarýný çeker veya ýsýrýrsa, yemini bozulmuþ olur: Çünkü dövmek; elem verici bir fiilin adýdýr. Belli bir þekli yoktur. [55]



[55] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 3/397-400.


Ynt: Zinet kullanmamaya yemin etmek By: Bilal2009 Date: 15 Temmuz 2020, 14:57:54
Esselamu aleyküm Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Zinet kullanmamaya yemin etmek By: Sevgi. Date: 18 Temmuz 2020, 03:59:03
Aleyküm Selâm. Bilgiler için Allah razý olsun kardeþim

radyobeyan