Dua zikir nafile By: sidretül münteha Date: 17 Mart 2011, 17:37:54
F. DUA, ZÝKÝR, NAFÝLE
1- Teþbihi Sesli Okuma
Soru: Bugün camilerimizde "tesbihat" namazdan sonra ve müezzinin önderliðinde topluca yapýlmaktadýr. Bu, sünnete uygun mudur? Peygamberimiz devrinde nasýl yapýlýrdý? Yine bugün camilerimizde namazdan önce ihlaslarýn okunmasý sünnete uygun mudur? Bir de müezzinin görevleri hakkýnda bilgi verir misiniz?
Cevap: Bütün hadis ve fýkýh kitaplarýmýzýn "Salat" yani namaz bölümlerinde "Namazýn arkasýndan Dua" bahsine bakýldýðýnda þu anda yapýlmakta olan dualarýn hemen hemen hepsinin'aslýnýn bulunduðu görülür. "Ýstiðfar" (üç kere), "Allahümme entesselam...", "Ayetülkürsî", teþbih, tahmîd, tekbîr, tehlil, elleri kaldýrma ve dua bunlarýn en meþhur olanlarýdýr. Bizim sözünü ettiðimiz kitaplardan gördüðümüz kadarýyla Resûlüllah Efendimiz namazlarýn arasýnda cemaate dönmüþ ve duada bulunmuþlardýr. Ancak "tesbihât" müezzin ya da bir baþkasýnýn öncülüðünde yapýlmamýþtýr. Efendimizin, "Kim namazdan sonra þu kadar teþbih söylerse" þeklindeki hadislerinden þu olmalýdýr. Bunlarý herkesin kendi baþýna, düþünerek ve hatta en iyisi gizlice söylemesi istenmiþtir.
Sonralarý Kur'ân diliyle dua vs. okumayý beceremeyen yabancýlarýn müslüman olmasýyla alimlerimiz, cemaate öðretme gayesiyle imamýn bu tesbihatý seslice söylemesinde beis olmadýðýný söylemiþlerdir. Ancak bu dua ve tesbihatýn her birerlerini herkesin söylemesi müstehap olduðundan, günümüzde uygulanan biçimiyle cemaatýn sadece teþbihleri okuyup diðerlerini müezzinin söylemesi sünnete uygun deðildir. Herkes, söyleyebiliyorsa müezzine uymayý gerekli görmeden, söyleyemiyorsa müezzinle beraber ve de düþünerek bu dualarý okumalýdýr. Müezzinin yaptýðý sýrf bir hatýrlatmadýr ve bunu aslýnda imamýn yapmasý daha uygundur. Müezzinlerin tesbihattan önce ilave ettikleri "bi kemâli zâtihi..." vb. sözlerse sünnette aslý olmayan lüzumsuz ve bid'at sözlerdir. Özellikle Ramazan'da bazý Ýstanbul camilerinde yapýldýðý gibi müezzinlerin bir sürü gazel okuyup "ses þovlarý" yapmalarý ve tesbihatý koro halinde okumalarý, ihlâsý ve duanýn ruhunu öldürücü tezahürlerdir. Bunda en büyük etken, mevlütçülüðe pazar arama sevdasý olmalýdýr. Namazdan önce "Ýhlâs" okumaya gelince:
Ýhlâs suresi Kur'ân'dan bir parça olmakla pis olmayan her yerde okunabilir. Namazdan öncesi de bu yerlerdendir. Ancak sanki namazý ikmâl eden ve namazýn gereklerinden olarak görülüp, kabul edilirse, yani günümüzde olduðu gibi, okunmasý sünnete aykýrýdýr, bid'attýr. Üstelik bunda sünnet kýlanlarý teþvik kerahati de vardýr. Ancak "namazýn bir parçasý gibi görülmesi" meselesine çok dikkat etmek gerekir. Yoksa dediðimiz gibi "Ýhlâs" okumakta haddizatýnda bir beis yoktur. Ýhlas gibi olan þeyleri de buna kýyas etmek gerekir. Bu yüzden Ýbn Abidîn:
"Herhangi bir mubahýn yapýlmasý, cahil halk tarafýndan sünnet ya da vacip gibi görülecekse onu yapmak mekruh (haram) olur" [396] demiþtir. Bende canlý bir misalini kendi hayatýmdan vereyim. Erzurum'da ezanlarýn ardýndan, ezanýn bir devamý imiþ gibi "Salat-ü selâm" okunur. Bendeniz bir defasýnda muhterem hocamýn ders okuttuðu Gez camiinde ezan okumak zorunda kalmýþ ve beceremeyeceðini için de "salât-ü selâm"ý býrakmýþtým. Namazdan sonra bir zat beni cemaatin içerisinde "sen bizim dinimizi yýkamazsýn! Salât-ü selâmý niçin terk ediyorsun?!" diye azarlamýþtý. Bu, bu uygulamanýn o yörede gerekli görüldüðünün bir delilidir ve Ýbn Abidin'e göre terk edilmesi gerekmektedir. Müezzinin vazifesine gelince, isminden de anlaþýlacaðý gibi ezan okumaktan ibarettir. Sahih örfün yüklediði görevler de þer'an görev sayýlýr. Mevcut kanunlarýn yüklediði görevleri ise Dib mevzuatýndan öðrenmek gerekir. [397][396] Ýbn Abidîn, el-'Ukûdü'd-dürriyye, 11/304.
[397] Namazlardan sonraki dua adabý konusunda söylediklerimiz ve daha baþka bilgiler için bk. Nevevî, el-Ezkar, 57 vd.; Tahtavî, 252-260; Fetavây-ý Bezza-ziyye, VI/378; Heysemî, EI-Fetave'1-hadîsiyye, 53,80,82,109,1 15; Fetavây-ý Kâdýhan, 111/424; en-Namenkânî, el-Fethu'r-Rahmanî, 1/204 vd.; Halebi Kebir, 340 vd.; Halebi Saðîr, 236 vd.; Vehbe ez-Zuhaylî, el-Fýkhu'l-Ýslâmî, 1/800 vd. Doç. Dr. Faruk Beþer, Fetvalarla Çaðdaþ Hayat, Nün Yayýncýlýk, Ýstanbul 1997: 164-166.
Ynt: Dua zikir nafile By: sümeyra Date: 21 Eylül 2011, 15:04:22
Genel itibarýyla güzel ve faydalandýðým bir yazý oldu..Ancak;
Özellikle Ramazan'da bazý Ýstanbul camilerinde yapýldýðý gibi müezzinlerin bir sürü gazel okuyup "ses þovlarý" yapmalarý ve tesbihatý koro halinde okumalarý, ihlâsý ve duanýn ruhunu öldürücü tezahürlerdir. Bunda en büyük etken, mevlütçülüðe pazar arama sevdasý olmalýdýr. Bu cümlede yazýlanlara katýlmadýðýmý da belirtmek istiyorum..Teravihlerde en güzel kýsýmlardan biri,aralarda okunan ilahiler, diye düþünüyorum ben..Rabbim en iyisini bilir..