Galle ne demektir? By: sumeyye Date: 13 Mart 2011, 14:32:08
Galle Ne Demektir?
Galle kelimesine gelince; bu, vasiyyet esnasýnda mevcud olan ürünü ve daha sonra pey der pey yetiþecek olan ürünleri de örfen kapsamýna alýr. Meselâ; 'falan adam bahçesinin, tarlasýnýn ve evinin gallesini (gelirini) yiyor' denilir. Bu kelime ile, o esnada mevcud olan gelir ile, daha sonra elde edilecek gelirler kastedilir. Dolayýsýyla ürünle gelir arasýnda fark vardýr.
Bir kimse koyunlarýnýn yününü veya yavrularýný yahut sütünü vasiyyet etmiþse; ister 'daimî' kaydýný koysun, ister koymasýn; bu vasiyyet sadece ölümü esnasýnda mevcud olanlara mahsustur: Bilindiði gibi vasiyyet, ölüm anýnda bir þeyin baþkasýna mülk edilmesidir. Þu halde o þeyin ölüm esnasýnda mevcud olmasý esastýr. Zira kýyas mevcud olmayan þeyi mülk etmeyi yasaklar. Çünkü lehdar bunu kabul etmez. Ancak Þeriat, müsakat ve icarede mevcud olmayan ürün ve gelirin üzerine akid yapýlabileceðini bildirdiði için, biz vasiyyette de kýyasen bunun caiz olacaðým söyledik. Hatta vasiyyette daha iyi olur. Çünkü vasiyyet kapýsý daha geniþtir. [28]
Gelirleri Vasiyyet Etmek:
Koyunun yavrularýný, yününü ve sütünü vasiyyet etmeðe gelince; bunlarýn mevcud olmayanlarý hakkýnda her hangi bir hüküm vârid olmamýþtýr. Ancak satýþ akdine tâbi olarak ve hul'ün maksadýna uyularak, bunlarýn mevcud olanlarý hakkýnda hüküm vârid olmuþtur. Ayný þekilde Þer'î hükümlere uyularak bunlarýn mevcud olmayanlarýnýn deðil de, mevcud olanlarýnýn vasiyyet edilmesi caiz olur.
Bir kimse kölesinin ve evinin gelirinin düþkünlere verilmesini vasiyyet ederse, caiz olur. Evinde düþkünlerin oturmasýný ve kölesinin onlara hizmet etmesini vasiyyet ederse, caiz olmaz. Düþkünler için deðil de muayyen bir düþkün için vasiyyet ederse, caiz olur. Çünkü nafaka ve tamir masrafý karþýlanmadan köleyi çalýþtýrmak ve evde düþkünleri iskân etmek mümkün olmaz. Bunlardan birinin üzerine hükmetmek mümkün deðildir. Vasiyyeti yerine getirmek mümkün olmadýðý için de vasiyyet geçersiz olur.
Gelirin vasiyyet edilmesine gelince; evin tamir masrafýný ve kölenin nafakasýný bu gelirden karþýlamak mümkün olduðu için, vasiyyetin yerine getirilmesi vâcib olur.
Hastalýk halinde azad etmek, hibe etmek ve deðerinden çok ucuza satmak; vasiyyette bulunmak sayýlýr: Bu vasiyyet terekenin üçte birinde muteber olur. Bunlar mal sahibinin hastalýðý halinde ve mirasçýlarýn hakkýnýn taallûk ettiði malýn baðýþlanmasý olduðundan, bu tasarruflar malýnýn üçte birinde muteber olur. Bunun sebebini açýklamýþtýk. [29][28] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 4/347-348.
[29] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsýlî, El-Ýhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayýnlarý: 4/348-349.