Taziye bildirme By: sidretül münteha Date: 09 Mart 2011, 16:27:19
Taziye bildirme
›-109-� Onlara kendilerini teselli edeceðini, kederlerini önleyeceðini ve kadere rýza ve sabra iteceðini sandýðý ifadelerle onlara taziyetlerini bildirir.
Bunu da Peygamber (s.a)'dan sabit olmuþ ifadelerle -eðer onlarý biliyor ve hatýrlýyor ise- yapar. Aksi takdirde kolayýna gelen ve maksadý gerçekleþtirir, þeriate de muhalif olmayan güzel sözlerle taziyetlerini bildirir. Bu hususta varid olmuþ bazý hadisler vardýr:
Birinci hadis Üsame b. Zeyd'den dedi ki: "Peygamber (s.a) kýzlarýndan birisi Rasûlullah (s.a)'a bir küçük çocuðunun, oðlunun ya da kýzýnýn (bir rivayette Zeynep kýzý Umeyme'nin) (2) ölmek üzere olduðuna dair haber gönderdi. Binaen aleyh bizim yanýmýza gel (dedi). (Üsame) dedi ki: Peygamber ona selam söylemek ve þunlarý bildirmek üzere haber gönderdi: "Aldýðý þey ALLAH'ýndýr. Verdiði de [ALLAH'ýndýr] herþey onun yanýnda belli bir ecele kadardýr. Binaen aleyh sabretsin ve ecrini (ALLAH'tan) beklesin." Kýzý ona [mutlaka kendisine gelmesi için] yemin vererek haber gönderdi. Bunun üzerine o da kalktý, biz de kalktýk. Küçük çocuk Rasûlullah (s.a)'ýn kucaðýna verildi. Nefesi [sanki bir su tulumunda imiþ gibi] hýrýldayýp duruyordu. Gelenler arasýnda Sad b. Ubade [Muaz b. Cebel], Ubeyy [b. Kâb] zannederim [Zeyd b. Sabit ve birtakým kimseler vardý.] Rasûlullah (s.a)'ýn gözleri yaþla doldu. Sad ona: Bu ne oluyor ey ALLAH'ýn Rasûlü [sen aðlamayý yasaklamadýn mý?] (Peygamber) þöyle buyurdu: Bu [ancak] ALLAH'ýn kullarýndan dilediði kimselerin kalblerine koyduðu bir rahmettir. ALLAH kullarý arasýndan merhametlilere merhamet buyurur."[3]
Anlatým Ahmed'e aittir, ikinci rivayet de ona aittir. Birinci, yedinci ve sekizinci fazlalýk hepsi Beyhaki'de bulunmaktadýr. Ýkinci fazlalýk Buhari, Müslim, Nesai ve Beyhaki'ye aittir. Üçüncü fazlalýðý da onlar kaydetmiþlerdir. Ayný þekilde dört ve beþinci fazlalýk da - Müslim müstesna- hepsi tarafýndan zikredilmiþtir. Altýncýsý Buhari ve Nesai'ye aittir. Derim ki: Bu taziye ifadesi her ne kadar ölmek üzere olan birisi hakkýnda varid olmuþ ise de nassýn delaleti ile ölmüþ bulunan kimse hakkýnda bu ifadelerle taziyette bulunmak öncelikle sözkonusudur. Bundan dolayý Nevevi, el-Ezkar'da ve baþka yerde þöyle demektedir: "Bu hadisteki ifadeler taziye için kullanýlacak ifadelerin en güzelidir."
Ýkinci hadis Bureyde b. el-Hasib'den rivayet edilmiþtir. O dedi ki: "Rasûlullah (s.a) ensarý arar araþtýrýr, onlarýn hastalarýnýn ziyaretine gider, onlarý soruþtururdu. Bir gün ensardan bir kadýnýn oðlunun öldüðü haberini aldý. Baþka bir çocuðu da yoktu. Bundan dolayý onun için çok üzülmüþ, çok kederlenmiþti. Peygamber (s.a) ona gitti. [Beraberinde ashabý da vardý. Kadýnýn (evinin) kapýsýna ulaþýnca kadýna: ALLAH'ýn Peygamberi ona taziyede bulunmak üzere girmek istiyor denildi. Rasûlullah (s.a) girip þöyle dedi: Bana ulaþtýðýna göre sen oðlun için çok üzülmüþ, kederlenmiþsin. Ona ALLAH'a karþý takvalý olmasýný, sabýrlý olmasýný emretti. Kadýn ey ALLAH'ýn Rasûlü [nasýl üzülmeyeyim] ben artýk doðum yapamayan rakub bir kadýným. Benim ondan baþka bir çocuðum da yok dedi. Bu sefer Rasûlullah (s.a) þöyle buyurdu: Rakub çocuðu hayatta kalan demektir. Sonra þöyle buyurdu: Bir erkeðin yahut müslüman bir kadýnýn üç evladý ölür de [onlarýn mükafatýný ümit ederse] mutlaka ALLAH onu, o çocuklarý vasýtasýyla
2 Derim ki: Burada sözü edilen Umeyme (Umame'de denilir) yaþadý ve Ali Fatýma'nýn vefatýndan sonra onunla evlendi. ALLAH hepsinden razý olsun. cennete girdirir. Bunun üzerine Ömer [Peygamber (s.a)'ýn saðýnda bulunuyordu]. Anam babam sana feda olsun ya iki kiþi (olurlarsa) diye sordu. Peygamber: Ýki kiþi dahi diye buyurdu."Hadisi Bezzar (857) rivayet etmiþtir. Fazlalýklar da ona aittir. Hakim (I, 384)'de þöyle demektedir: "Hadisin senedi sahihtir." Zehebi de bu hususta ona muvafakat etmiþtir. Derim ki hatta hadis Müslim'in þartýna uygundur. Çünkü onun bütün ravileri Müslim'in Sahih'indeki ravilerdir. Fakat onlardan birisi hýfzý cihetiyle bir parça zayýftýr. Fakat onun bu hadisi hasen mertebesinden aþaðý deðildir. Hadisi Heysemi Mecma (III, 8 )'de kaydetmiþ ve: "Ravileri Sahih'in ravileridir" demiþtir.
Üçüncü hadis Peygamber (s.a)'ýn Um Seleme (r.a)'ýn yanýna kocasý Ebu Seleme'nin vefatý akabinde girdiði vakit söylediði þu sözlerdir: "ALLAH'ým Ebu Seleme'ye maðfiret buyur. Onun derecesini hidayete erdirilmiþler arasýnda yükselt. Geriyle býraktýklarý arasýnda ona hayýrlý halefler ver. Ey alemlerin Rabbi bize de, ona da maðfiret buyur. Onun kabrini ona geniþlet ve orayý ona nurlandýr." Hadisi Müslim ve baþkalarý rivayet etmiþ olup, tamamýyla 17. meselede geçmiþ bulunmaktadýr.
Dördüncü hadis Peygamber (s.a)'ýn Abdullah b. Cafer'e babasýný taziyet maksadý ile söylediði þu sözlerdir: "ALLAH'ým Cafer'in ailesi hakkýnda Cafer'e halef olacak kimseleri ver. Abdullah'a sað elinin yapacaðý alýþveriþlerde bereketler ihsan eyle. O bu sözlerini üç defa söylemiþti." Hadisi Ahmed bir sonraki meselede tamamen gelecek bir hadis içerisinde ifade edilmiþtir. Taziyeye dair daha baþka hadisler de vardýr. Zayýflýklarý itibariyle onlarý sözkonusu etmedim. Ben bunlarý et-Talikatu'l-Ciyad'da açýklamýþ bulunuyorum. Onlardan birisi Peygamber (s.a)'ýn Muaz b. Cebel'e bir oðlunun vefatý dolayýsýyla yazdýðý mektubudur.
Bu da Zehebi, Askalani ve baþkalarýnýn söylediði gibi mevzudur. eþ-Þevkani bu hususta yanýlmýþ ve Sýddiyk Hasen Han da bu konuda Þevkani'ye uyarak, her ikisi de Hakim'e uyarak hadisin hasen olduðunu söylemiþlerdir. Buna aldanmamak gerekir. Þüphesiz herbir asil atýn bir tökezlemesi hatta tökezlemeleri de olabilir.
[3] Hadisi Buhari (III, 120-122), Müslim (III, 39), Ebu Davud (II, 58), Nesai (I, 263), Ýbn Mace (481), Beyhaki (IV, 65-68-69), Ahmed (V, 204-206-207)'de rivayet etmiþlerdir.