Diyanet: Evet, Alevileri ihmal ettik
Diyanet Ýþleri Baþkaný Mehmet Görmez, Alevilik konusunda kurum olarak ihmalleri olduðu yönündeki eleþtirileri doðru bulduðunu ifade ederek, 'Ancak talepler oluþmamýþtý' dedi
Diyanet Ýþleri Baþkaný Mehmet Görmez, Alevilik konusunda kurum olarak ihmalleri olduðu yönündeki eleþtirileri doðru bulduðunu ifade ederek, 'Ancak talepler oluþmamýþtý' dedi
Diyanet Ýþleri Baþkaný Mehmet Görmez, ABD Uluslararasý Dini Özgürlükler Komisyonu Baþkaný Leonard A. Leo ve beraberindeki heyeti makamýnda kabul etti.
Komisyon üyelerine Türkiye'deki din özgürlüðü ve Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn iþleyiþi hakkýnda bilgi veren Görmez, dini özgürlüklerin insan vicdanýnýn derinliklerine hitap etmesi bakýmýndan bütün özgürlüklerin temelini oluþturduðunu belirtti.
Din özgürlüðünün önemine iþaret eden Görmez, Leo'nun ''Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn hem dini kontrol altýnda tutmaya çalýþtýðý hem de laiklik baskýsý altýnda olduðu'' iddialarýna ''Din hizmetini kamu hizmeti saymak, din hizmetlerinin organizasyonuna yardýmcý olmak, dini kontrol altýnda tutmak anlamýna gelmez. Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn üç önemli yönü vardýr: Kamusal olmasý bakýmýndan bir kamu kuruluþudur. Bütçesi devlet tarafýndan verilen bir kurumdur. Kamusal olmanýn yanýnda özgür ve sivil olmak, dinin doðru, bilimsel bilgisiyle hareket etme prensibini doðurmuþtur. Bu sayede Diyanet, kimseden dini ve teolojik konularda talimat almaz'' diye konuþtu.
Baþkan Yardýmcýlýðý döneminde Avrupa Birliðinin Yargý ve Temel Haklar faslýnda müzakerelere bizzat katýldýðýný anlatan Görmez, heyetin yönelttiði ''Laik bir ülkede Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn bir kamu kuruluþu olmasýný hangi laiklik anlayýþýyla açýklayabiliyorsunuz'' sorusu üzerine, Belçika, Almanya, Danimarka ve Ýngiltere'deki benzer uygulamalarý örnek verdiðini söyledi.
Diyanet'in, özgür ve sivil olduðunu vurgulayan Görmez, Türkiye'de 85 bin cami bulunduðunu ve tüm camilerin halk tarafýndan yapýlmasýnýn, kurumun sivil yönünü güçlendirdiðini dile getirdi. Dini bilginin üretilmesi ve hizmete dönüþmesi sürecinde Diyanet'in kimseden talimat almasýnýn mümkün olmadýðýný ifade eden Görmez, Türkiye'de dini azýnlýk çevrelerini, önemli birtakým sorunlarýn varlýðýna raðmen yakýndan takip ettiklerini ve ilgilendiklerini kaydetti. Görmez, ''Dini azýnlýklarýn inançlarýna gelecek en küçük bir baskýyý kendi dinimize yapýlmýþ bir baský olarak görürüz'' diye konuþtu.
Türkiye'nin ve Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn, son zamanlarda din ve ifade özgürlüðü konusundan büyük mesafeler kat etmesinin önemli bir durum olduðunu vurgulayan Görmez, ''Her þeye mazeret olur ancak dini özgürlüklere mazeret olmaz'' dedi.
-ALEVÝLERÝN TALEPLERÝ-
Komisyon Baþkaný Leo'nun, ''Alevilerle ilgili Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn neden bir çalýþma yapmadýðýný'' sormasý üzerine Görmez, ''Alevilik konusunda kurum olarak ihmallerimiz olduðu doðrudur. Ancak talepler oluþmamýþtý. Talepler oluþtuktan sonra düþündük ve ilk olarak Aleviliðin bütün yazýlý kaynaklarýný neþrettik. Daha sonra camilere gelen vatandaþlarýmýz ve Sünni din görevlilerimizin, Alevilik konusunda bilgilenmelerini saðladýk'' diye konuþtu. Mehmet Görmez, Alevilik kaynaklarýnýn yayýnlanmasý çalýþmalarýna bizzat Alevi büyüklerinin de katýldýðýný hatýrlattý.
Din eðitimi konusuna da deðinen Görmez, þunlarý kaydetti:
''Türkiye'de zorunlu din eðitimi yoktur. Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi vardýr, Türkiye'de yaþayan birinin bütün dinler hakkýnda bilmesi gereken bilgileri içeren bir derstir. Bu derste bugüne kadar Aleviliðe yer verilmemesi eksiklikti. Ancak bizzat Milli Eðitim Bakanlýðý bu konuda çalýþma baþlattý ve þu an Alevilik de o dersin üniteleri arasýna girmiþ bulunuyor. Biz de bunu Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý olarak destekledik.''
Aleviliðin Ýslam'ýn dýþýnda farklý bir din olmadýðýný belirten Görmez, bunun þahsi fikri olmadýðýný, tarihsel ve bilimsel bütün kaynaklarýn da bu yönde olduðunu söyledi. Cemevlerine karþý olmadýklarýný, arazi tahsisi gibi konularda destek olunmasýnýn doðru bulduklarýný ifade eden Görmez, ''Cemevlerini caminin karþýsýnda faklý müstakil bir dinin mabedi gibi gösterecek hiçbir kaynak yoktur. Bu bizim cemevlerine karþý olduðumuz anlamýna gelmez. Cemevleri özgür olmalý. Cemevlerine arazi tahsis edilebilmeli. Ancak cemevini caminin karþýsýnda yer alan müstakil bir dinin mabedi olarak göstermek bilimsel ve tarihsel olarak mümkün deðildir'' diye konuþtu.
Ýslam dininde, dinin otoritesinin ancak ilahi vahiy ve Peygamber'in sahih öðretileri olduðunu belirten Görmez, ''Ýslam'a göre din adamlarý dinin otoritesi deðildir'' dedi.
Hadis Projesi hakkýnda da komisyona bilgi veren Görmez, ''Bir hadis projemiz var. Harvard'da bu projeyle ilgili olarak seminer verdim. Bu bir reform hareketi gibi gösterildi. Bu doðru deðil. Hadislerin yeniden doðru anlaþýlmasýný hedefleyen bir projedir. Bir yeniden yorumlama çabasý diyebiliriz'' diye konuþtu.
Dini Özgürlükler Komisyonu olarak Türkiye'yi 2006 da ziyaret ettiklerini belirten Komisyon Baþkaný Leonard A. Leo, son beþ yýl içerisinde Türkiye'de yaþanan geliþmeler ve Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýnýn iþleyiþi hakkýnda bilgi almak üzere bu ziyareti gerçekleþtirdiklerini kaydetti.
Haber X