Yedinci Mesele
Kur'ân'da zikrolunan,
1
ve 2 
ve 3 
ve4
ve emsalleri gibi, bazý ehl-i zahir, taðlit-i ezhan için onlarla temessük ederler. Lâkin müdafaaya biz muhtaç deðiliz. Zira müfessirîn-i izam, âyâtýn zamairindeki serairleri izhar eylemiþlerdir. Bize hacet býrakmamýþlar, fakat bir ders-i ibret vermiþler ve sermeþk yazmýþlar.
5
Malûmdur: Malûmu ilâm, bahusus müþahed olursa, abestir. Demek, içinde bir nokta-i garabet lâzýmdýr-ta onu abesiyetten çýkarsýn.
Eðer denilse: "Bakýnýz, nasýl arz, küreviyetiyle beraber musattaha ve size mehd olmuþtur; denizin tasallutundan kurtulmuþ." Veyahut "Nasýl þems, istikrarla beraber tanzim-i maiþetiniz için cereyan ediyor." Veyahut "Nasýl binler seneyle uzak olan þems, ayn-ý hamiede gurub ediyor." Maânî-i âyât kinayetten sarahate çýkmýþ oluyor. Evet, þu garabet noktalarý, belâgat nükteleridir.
1 "Yeri yayýp döþedi." Nâziât Sûresi, 79:30.
2 "Yayýlmýþ." Gàþiye Sûresi, 88:20.
3 "Yeri döþeyip düzenledik." Zâriyât Sûresi, 51:48.
4 "Nihâyet gün batýsýna vardý ve güneþin hararetli ve çamurlu bir çeþme suyunda gurub ettiðini gördü." Kehf Sûresi, 18: 86.
5 Fakat benden önce aðladýlar, aðlamak için beni heyecana getirdiler. Benim aðýtlarýma acýyan merhamet sahipleri nerede?