Berzah By: meryem Date: 08 Þubat 2011, 20:19:41
Berzah
Berzah, iki þeyin arasý, iki þeyin arasýndaki engel, bir insanýn ölümünden itibaren ba's vaktine kadar geçen zaman ve mekan anlamýna gelir. Berzahta mühlet verme [1]manasý da vardýr. Kýyamette ise berzah, insanla ahiretteki yüksek mertebelere ulaþma arasýndaki engel olarak açýklanmaktadýr [2]. Buna göre kýyamet sonrasý bir berzahtan bahsedilebilirse de, Mü'minûn sûresinin 100. ayetinde geçen berzah kelimesi, ölümden ba'sa kadarki süreyi anlatýr. Berzah kelimesinin baðlamýnda geçen verâ', gelecek zaman yani kýyamettir. Yine ayný ayette geçen ilâ yevmin yub'asûn "yeniden dirilecekleri güne kadar" ifadesi bunu desteklemektedir. Bir çok tefsirin iþaret ettiði gerçek, artýk geriye yani dünyaya dönüþün olmayýþýdýr [3]. Berzah, insanýn defnedildiði yer, kabir ('Abese,21,22)[4], misal âlemi olarak kýyamete kadar yaþanacak yerdir. Ölen insan, ne dünya ne de ahiret ehlindendir; o, artýk berzah âlemine aittir [5]. Bedenin çözülmesiyle nûrânî ve latîf bir cevher olan insan, ya mutluluk (Al-i 'Ýmrân, 169-170) ya da azap içinde, berzah kelimesinin açýklamasýnda iþaret edildiði gibi, kendisine verilen süreyi geçirir (Mü'min, 40, 46) [6],
Kabirde hayatýn var oluþu ispat edilince, zamanýn iþlediði de anlaþýlmýþ olur. Ancak, sabah, akþam, rýzk gibi hususlar, zamanýn ilintileridir [7]. Kabirde yatanlarýn uzun sessizliði, güneþin doðuþundan habersiz geceleri, gündüzde son bulmaksýzýn hep ayný minval üzere gitmektedir [8]. Gerçekte kozmik zaman devam etmektedir.
Bu nedenle, sabah da, akþam da (Mü'min, 46) kabirdekine etki ederek, Yâsîn sûresinin 78. ayetinde iþaret edildiði üzere, onu çürütmektedir. Mü'min sûresinin 46. ayetinde geçen sabah ve akþam gibi gündüzün iki ölçeði, kozmik zaman olarak yorumlanmýþtýr. Buna göre bir taraftan beden kozmik zamanýn etkisi ile çürürken, bir taraftan da ruh sabah akþam azabý tatmaktadýr. Demek ki ruh ve beden kozmik zamandan kendi yapýlarýna göre etkilenmektedir. Burada ruhun ebedi oluþu [9], beden gibi deðiþime uðramayýþý þeklinde anlaþýlabilir. Zira beden hýzla deðiþirken, ruh kendine has bir mekân ve zamanda [10] yapýsal özelliðine göre mükafat ve ceza ile yüzleþmektedir. Daha önce zamanýn rölatif olduðuna, ara dünyalarýn kendine has zamanlarý bulunduðuna iþaret edilmiþti. Kabirdekilere uygulanan muamele ve sorgu sual, ilk gün, Cuma günü gibi ifadeler kozmik zamanýn iþlediðini göstermektedir [11].
Kabir hayatýnýn kozmolojik zamanla benzerliði þu þekilde yorumlanabilir. Kýþýn da gecenin de berzahýn da kendilerine has örtüleri vardýr. Maðrip zamaný, berzahýn baþlangýcý, ölüm ve kýyametin baþlangýcýndaki yýkým anýný temsil eder. Kýyametin baþlamasýyla berzahta geçen süre, inanmayanlar tarafýndan bir saat, iman ehli tarafýndan ise berzah olarak deðerlendirilecektir. Buna sebep olarak ise kýyametin dehþeti gösterilmektedir (Ýsrâ,52) [12]. Etimolojik olarak Þu'ârâ sûresinin 8. ayetindeki summe edatý da kabirdeki süreye, orada bir zaman diliminin geçeceðine iþaret etmektedir. Ayrýca, ondan sonra kýyamet azabýnýn varlýðý, berzah ile birlikte yok olmak deðil, yeni bir döneme geçileceðini ortaya koymaktadýr [13]. Nitekim Yasin sûresinin 78, 79; Kaf sûresinin15. ayetleri, yeni bir yaratýlýþtan haber verirken, kabirle birlikte insanýn varlýk âleminden silinip gitmediðini, aksine baþka bir sisteme geçiþin ilk duraðýný, bir ara dönemi oluþturduðunu ortaya koymaktadýr. Ayrýca, Beled sûresinin 11. ayeti, berzahýn, ahiretteki yüksek derecelere ulaþmaya konulan bir engel olduðunu ifade etmektedir. Bu engeli ancak salih amel iþleyenler aþabilir. Kur'ân'ýn akabe dediði engelin aþýlmasý için iktihâm"kahramanlýkla hücum etmek" gerekir. Böyle bir hücum, salih amel ile yapýlýr ve akabe denilen engel, onunla aþýlabilir [14].
Bütün bu açýklamalardan, salih kimseler için böyle bir engelin olmadýðý, yüksek derecelere ulaþmak için söz konusu engele takýlmadýklarý söylenebilir. Kozmik yapýda çýplak gözle fark edilemeyen bir takým hareketlerin, bilimsel yöntemler ve teknik ölçeklerle fark edilebildiðinin kabulü, naslarýn iþareti ile birlikte, kabirde hareketin durmadýðýnýn anlaþýlmasýna yardýmcý olmaktadýr. Ölüm, doðum ve mezar taþlarý, berzahýn rölatif oluþunun bir delilidir. Kozmik yapýdaki kýþ mevsimi, maðrip aný ve gece, nasýl ampirik olarak rölatif ise, berzahýn rölatif olmasý da böyle ampirik bir realitedir. Yaþayanlara göre apriori deneye dayanmayan ve akýl yardýmýyla bulunup ortaya konan, önsel olan berzah, nasýl olur da ampirik olabilir, þeklindeki bir sorunun, ateþin yakýcýlýðýný tatmadan kabul eden insanýn kabulü gibi, ampirik olduðunu söylemek yeterli olmalýdýr. Nitekim Kur'ân'ýn istiþhadlarýnda, sürekli baþkalarýnýn baþýna gelenler, bir ibret olarak insanlara gösterilmektedir.
Farklý bir mekânda kýyamet gibi bir ilkbaharýn birlikte yaþanmasý ve zamandaþ olmalarý ilâhî saltanatýn bir lütfü olmalýdýr. Ayrýca berzahtaki rölativite, sünnetullahýn gereði olarak, huzura varmanýn hazýrlýðý, kozmik yapý için belirlenen sürenin dolmasý, yaþayanlar açýsýndan ibrete (Tekâsür, 2), kabirdekilerden azap üzere olanlardan azabýn azaltýlmasýnýn umulabilirliði ve Allah'ý zikretmektir. Bir tarafý ahirete, bir tarafý da dünyaya bakan kabrin, tamamen kozmik yapýdan soyutlandýðýný söylemek oldukça zordur.[15]
[1] Ýbn Kuteybe, s. 300; ez-Zeccâc, IV, 22; Ýbn Kesîr, III, 256; Ýbn Manzûr, III, 8; Yazýr, II, 819-821; et-Tabâtabâî, XV, 68; Ülkü, s. 209.
[2] er-Râgýb el-Isfahânî, s. 43.
[3] Ýbn Kesir, III, 256; et Tabâtabâî, XV, 68
[4] er-Râgýb el-Isfahânî, s. 390.
[5] el-Kurtubî, XII, 100.
[6] Ýbn Kuteybe, s. 192; er-Râzî, Tefsir, XXVII, 37, 64
[7] er-Râzî, Ýslâm Ýnancýnýn Ana Konularý, S. 115.
[8] Kam, s. 105.
[9] el-Kurtubî, XV, 208; el-Beydâvî, II, 377; Erzurumlu Ýbrâhîm Hakký, Ma'rifet Nâme, S- 542.
[10] Erzurumlu Ýbrâhîm Hakký, a.g.e., s. 542.
[11] Ülkü, s. 213-215.
[12] Ýbn Kuteybe, s. 343; Ýbn Kesîr, III, 44-45.
[13] Ýbn Kesîr, III, 256.
[14] er-Râgýb el-Isfahânî, s. 43; Yazýr, VIII, 5842.
[15] Dr. Faiz Kalýn, Kur’an’da Zaman Kavramý, Raðbet Yayýnlarý: 200-202.
Ynt: Berzah By: Bilal2009 Date: 23 Ocak 2019, 14:30:18
Esselamu aleyküm Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Berzah By: Sevgi. Date: 24 Ocak 2019, 01:51:51
Aleyküm Selam. Paylaþýmda Emeði geçen tüm kardeþlerimizden Allah razý olsun
Ynt: Berzah By: ceren Date: 24 Ocak 2019, 19:21:00
Esselamu aleykum. Kabir hayatý gerçek hayata geçiþin bekleyisidir.berzah aleminin ne olduðunu öðrenmiþ olduk.Rabbim razý olsun paylasimdan kardeþim. ..