Korku By: sumeyye Date: 30 Ocak 2011, 14:46:03
2. Korku:
Þer'an geçerli olan özürlerden biri de korkudur. [232]
Korku Namazý:
Rasûlullah (s.a.), korku namazýný çeþitli þekillerde kýldirmýþtýr:
i. Cemaati iki saf halinde düzenlemiþ ve onlara hep birlikte kýldýrmýþtýr. Secde ettiði zaman, safýn biri onunla birlikte secdeye eitmiþ, diðer saf ise düþmaný beklemiþtir. Kalktýklarýnda bekleyenler secdeye gitmiþ ve öncekilere yetiþmiþlerdir. Ýkinci rekatinde ,f Önceki bekçilik yapanlar Rasûlullah (s.a.) ile secde etmiþler, diðer- I leri ise bekçilik yapmýþlardýr. Rasûlullah (s.a.) oturduðunda, bekçilik yapanlar secde etmiþler ve her iki safla birlikte teþehhüdde bulunmuþ ve selâm vermiþtir. Bu þekilde namaz kýlmak, düþmanýn kýble yönünde olmasý durumuna mahsustur.
ii. Ayrý ayrý cemaatlere iki defa kýldýrmýþtýr. Bu þekil, düþmanýn kýble cihetinde olmamasý, iki rekatin cemaate bölüþtürül-mesinin zihinleri karýþtýrmasý, (kalabalýk olmasý sebebiyle) hepsi- ; nin namaza katýlmalarýnýn mümkün olmamasý haline mahsustur.
iii. Bir grup düþman karþýsýnda durmuþ, diðer bir gruba bir rekat kýldýrmýþ, ikinci rekat için kalktýðýnda, birinci rekatý kýlan grup Rasûlullah'tan (r.a.) ayrýlmýþ, namazý tamamlamýþ ve düþman karþýsýna gitmiþtir. Düþman karþýsýndaki grup gelmiþ ve Ra~ sûlullah'a (s.a.) uymuþ, Rasûlullah (s.a.) onlara ikinci rekati kýldýrmýþtýr. Rasûlullah (s.a.) teþehhüd için oturunca, bunlar kalkmýþlar ve ikinci rekatlarýný tamamlamýþlar, Rasûlullah'a (s.a.) yetiþmiþler, Rasûlullah (s.a.) onlarla birlikte selâm vermiþtir...
Bu þekilde kýlýnmasýný gerektiren durum, düþmanýn kýbleden baþka yönde olmasý, rekatlarýn bu þekilde iki gruba daðýtýlmasýnýn karýþýklýða meydan vermemesi halidir.
iv. Rasûlullah (s.a.) bir gruba kýldýrmýþ, diðer bir grup ise düþmana karþý durmuþtur. Bir rekat kýldýrýnca, kýlanlar namaz kýlmayanlarýn yerine gitmiþler, onlar gelmiþ ve ikinci rekatý da onlarla kýldýrmýþtýr. Sonra her iki grup da namazlarýný tamamlamýþlardýr.
v. Her biri, nasýl imkân bulduysa öylece kýlmýþtýr; yaya olan yaya, binek üzerinde olan binek üzerinde, kýbleye ya da bir baþka yöne dönerek. Bu þekilde kýlýnmasýný gerektiren durum, korkunun çok yüksek olmasý, ya da harbin fiilen devam etmesi halidir.
Kýsaca, Rasûlullah'tan (s.a.) rivayet edilen her þekil caizdir. Bunlardan hangisi kendisine daha kolay geliyorsa, o anki maslahata hangisi daha uygunsa o yapýlmalýdýr. [233]
3. Hasta Namazý:
Þer'an geçerli kabul edilen özürlerden biri de hastalýktýr. Bununla ilgili olarak Rasûlullah (s.a.) þöyle buyurmuþtur:[234]
"Ayakta kýl, eðer güç yetiremezsen, oturarak kýl, ona da güç yetiremezsen, yan üzeri kýl. [235]
Nafile namazlar hakkýnda da þöyle buyurmuþtur: "Kim ayakta kýlarsa, bu daha faziletlidir. Kim de oturarak kýlarsa, onun için ayakta kýlanýn sevabýnýn yarýsý vardýr. [236]
Derim ki: Aslýnda namazýn hakký, onu çokça kýlmaktýr ve namazýn aslý ayakta da ve oturarak da ifa edilebilmektedir. Kýyam, teþrî anýnda vacip olmuþtur. Bir þey tümden elde edilemiyorsa, bütünüyle terk de edilmez. Ýþte bu yüzden, ilâhî rahmet, kullarýn nafile namazlarýný oturarak da kýlmalarýnýn caiz olmasýný gerektirmiþtir. Ancak ikisi arasýndaki derece farkýný da açýklayarak, belli bir özür olmadýkça ayakta kýlýnmasýný teþvik etmiþtir. [237]
4. Diðer Özürler:
Bunlarýn dýþýnda düþman takibinde iken kýlman namaz (salâtu't-tâlib), yaðmur namazý, çamur namazý olduðundan da bahsedilmektedir. Sahabenin, inkâr ve ihmal þaibesi taþýmaksýzýn çaresiz kaldýðý durumlar karþýsýnda kendiliklerinden getirdikleri kolaylýklar, behemehal Rasûlullah (s.a.) tarafýndan kabul edilmiþtir. Onun, "Size bir þey emrettiðim zaman, gücünüz nisbetinde onu yerine getirin. [238] buyruðu, konuyla ilgili kapsamlý bir ilke mahiyetindedir.
Allah'u a'lem! [239] [232] Þah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliða Ýslâm Düþüncesinin Ýlkeleri, Ýz Yayýnlarý: 2/70.
[233] Þah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliða Ýslâm Düþüncesinin Ýlkeleri, Ýz Yayýnlarý: 2/70-71.
[234] Nasýrlarý olan Ýmran b. Husayn'm sorusu üzerine.(Ç)
[235] Buhârî, Taksîru's-salât, 19; Ýbn Mâce, Ýkâmet, 139.
[236] Ýbn Mâce, Ýkâmet, 141.
[237] Þah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliða Ýslâm Düþüncesinin Ýlkeleri, Ýz Yayýnlarý: 2/71-72.
[238] Euhârî, Ý'tisâm, 2; Müslim, Hacc, 412.
[239] Þah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliða Ýslâm Düþüncesinin Ýlkeleri, Ýz Yayýnlarý: 2/72.