Zehavi By: armi Date: 17 Mayýs 2009, 14:08:26
Irak velîlerinden. Ýsmi Muhammed bin Molla Ahmed olup Bâbân Emîrleri sülâlesindendir. Feyzî lakabýyla da bilinir. Bilâhare Baðdat’ta müftü olunca, Muhammed Feyzî, Müftî Zehâvî adýyla meþhûr oldu. 1793 (H. 1208) târihinde Süleymâniye kasabasýnda doðdu. 1890 (H.1308) târihinde Baðdat’ta vefât etti.
Babasýnýn terbiye ve himâyesinde büyüdü. Süleymâniye’deki medreselerde okudu. Babasýnýn Zehâvî’ye gitmesi üzerine bir müddet orada kaldý. Sonra çeþitli medreselerde çeþitli âlimlerden ders gördü. Þeyh Abdullah Harpanî'den mantýk ve fýkýh ilmi öðrendi. Mârûf Nuhûdî’den de bir mikdâr okuduktan sonra Senendec’e giderek orada Þeyh Muhammed Saîd Tahtî’den kelâm ilimlerini tahsîl etti. Hocasýnýn vefâtý üzerine büyük kardeþi Þeyh Kasîm’in yanýna gitti. Ýlmî çalýþmalarda bulundu. Sâvcüblað’da Molla Muhammed’den okuyup icâzet, diploma aldýktan sonra Süleymâniye’ye döndü. Abdurrahmân Paþa Mescidine müderris tâyin edildi. Orada talebe yetiþtirmekle meþgûl oldu. Çok talebesi oldu. Þeyh Mustafa Berzencî talebeleri arasýndaydý.
Muhammed Zehâvî bir ara Kerkük’te Ahmed Bey Mescidinde müderris olarak oradaki talebelerle meþgûl oldu. Sonra Baðdat’a gitti. Hizmetlerine orada da devâm etti. Süleymâniye’de de kalýp talebe yetiþtirdi. Müderrislerin reisi ünvâný verildi. Günlerini ve gecelerini okutmak ve okumakla geçirdi. Ýlme çok hizmetleri oldu. Molla Hüseyin Peþderî, Abdurrahmân Karadaðî, Molla Muhammed, Þeyh Hasan, Molla Abdullah, Molla Ali Kýzýlcî, Þeyh Abdullah Hasan, Molla Îsâ Hesnâvî ve baþkalarý hep yetiþtirdiði önde gelen âlim ve velîlerden idiler.
Muhammed Zehâvî 1853 târihinde Irak’a müftü tâyin edildi. Verdiði fetvâlar ile müslümanlarýn müþküllerini çözdü. O ayný zamanda þâir, edib bir zâttý. Þiirleri vardýr.
Muhammed Zehâvî hazretlerinin çocuklarýnýn en önde gelenleri âlim bir zât olan Þeyh Saîd Zehâvî’dir. O da babasý gibi müftîlik makâmýna yükseldi.
Muhammed Zehâvî vefât ettiðinde, ilim sâhipleri; “Âlimin ölümü âlemin ölümü oldu.” dediler.
1) Ulemâünâ fî Hidmet-il-Ýlmi Ved’dîn; s.517
radyobeyan