Selam By: sidretül münteha Date: 29 Ocak 2011, 18:01:37
8. Selam:
Namazdan çýkmak için selâm vermenin vucûbunda da ihtilâf etmiþlerdir. Cumhur vacib olduðu görüþündedir, imam Ebû Hanife ile tabi'leri ise «vacib deðildir» demiþlerdir. Vacib olduðunu söyleyenler de, kimisi, bir kere, kimisi, iki kere selâm vermek vacibtir demiþlerdir. Cumhur, Hz. Ali (r.a.)'nin yukarýda geçen:
«Namazdan selâm Ýle çýkýlýr» [186] hadisinin zahirine dayanmýþtýr. Ýki kere selâm vermenin vacib olduðunu söyleyenler de: «Sabittir ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz iki kere selâm verirdi» [187]demiþlerdir. Tabiidir ki bu, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in fiillerini vücuba hamledenlere göredir.
Ýmam Mâlik, imam'a bir kere, imama uyanlara iki kere selâm vermeyi ihtiyar etmiþtir. Ýmam Mâiik'ten: «îmam'a uyanlar üç kere selâm verirler. Biri ile namazdan çýkarlar, biri ile imama, biri ile de sol taraftakilere selâm verirler diye söylediði de rivayet olunmuþtur.
Ýmam Ebû Hanife de, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in: iþi namazýnýn sonunda oturduðu zaman selâm vermeden abdesti bozulursa namazý tamam olmuþtur» [188]buyurduðuna dair Abdurrahman b. Zi-yad el-Ifrikî'nin Abdurrahman b. Rafý' ile Bekir b. Sevâde vasýtasý ile Abdullah b. Amr b. As'tan rivayet ettiði hadise dayanmýþtýr. Ebû Ömer b. Abdilberr «Abdullah b. Amr b. As'ýn bu hadisi yalnýz Abdurrahman b. Ziyad el-Ifrikî tarafýndan rivayet edildiði ve Abdurrahman'm da hadis ulemasýnca zayýf bir kimse olduðu için Hz. Ali (r.a.)'nin hadisi daha sabittir", diyor [189]
(Kadý -îbn Rüþd- diyor ki): Hz. Ali (r.a.)'nin hadisi nakil bakýmýndan her ne kadar daha sabit ise de, lafýz bakýmýndan kesin deðildir. Çünkü selâmdan baþka bir þeyle namazdan çýkýlamayacaðý, Hz. Ali (r.a.)'nin hadisinden ancak delilü'l-hitab yolu ile anlaþýlmaktadýr ki delilü'1-hitab fukahanýn çoðuna göre zayýftýr. Fakat cumhur, «Meskût'un (nas'ta hükmü bulunmayan), mantuk'a (nas'ta hükmü bulunan) verilen hükmün zýddý ile hükümlü bulunduðunu göstermekte, hasr (daraltma) ifade eden hadisteki ELÝF-LAM, deli-lü'l-hitab'tan kuvvetlidir» diyebilir. [190] [186] Ebû Dâvûd, Salât, 2/74, no: 618.
[187] Müslim, Mesâcid, 5/22, no: 117; Ebû Dâvûd, Salât, 2/189, no: 996.
[188] Ebû Dâvûd, Salât y 2/74, no: 617.
[189] îbn Abdüberr, htizkâr, 2/250.
[190] Ýbn Rüþd Kadý Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüþd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayýnlarý: 1/283-284.