Evlilik engeli By: sidretül münteha Date: 25 Ocak 2011, 17:03:52
L- Evlilik Engeli
Ýki müslüman ya da Zýmnýî arasýnda bulunan evlilik devam ettikçe, müslüman veya zýmmî kadýnýn bir baþkasýyla evlenemeyeceðinde ulema müttefiktirler. Ancak evli bulunan cariye, satýldýðý zaman kocasýndan boþanmýþ olup olmadýðýnda ihtilâf etmiþlerdir. Cumhur, boþanmadýðý görüþünde ise de, kimisi 'Satýlmasýyla boþanmýþ olur' demiþtir. Bu görüþ, Ýbn Abbas, Câbir, Ýbn Mes'ud ve Ubey b. Ka'b (r.a.)'den rivayet olunmuþtur.
Bu ihtilâfýn sebebi, Berîre hakkýndaki hadisin, "Evli olan kadýnlar da size haram kýlýndý. Ancak maliki bulunduðunuz cariyeler bundan müstesnadýr" [141] âyet-i kerimesinin umumu ile çeliþmesidir. Zira bu âyetteki istisna, esir alýnan-âlýnmayan bütün cariyelere þâmildir. Berîre'nin hadisi ise cariyenin, satýlmasýyla boþanmadýðýný ifade etmektedir. Zira eðer satýlmasýyla boþanmýþ olsaydý, Peygamber (s.a.s) Efendimiz onu azadladýk-tan sonra kocasýna dönüp-dönmemekte muhayyer kýlmazdý ve bizzat Tîz. Âiþe'nin onu satýn almasý, kocasýndan boþanmasý olurdu.
Cumhurun delili, Ýbn Ebî Þeybe'nin Ebû Said el-Hudrî'den, «Peygamber (s.a.s) Efendimiz Huneyn savaþý sýrasýnda bir askeri birlik yola çýkardý. Birlik, Evtas günü bir Arap kabilesine bir baskýn yaptýlar ve onlarý yenilgiye uðratýp bir kýsmýný öldürdüler ve bir kýsým kadýnlarýný da esir ettiler. Bu kadýnlar evliydiler. Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in ashabýndan kimisi, bu kadýnlar evli olduðu için onlara yaklaþmanýn günah olacaðýndan endiþe ettiler. Bunun üzerine 'Evli bulunan kadýnlar da size haram kýlýndý. Ancak maliki bulunduðunuz cariyeler bundan müstesnadýr' âyet-i kerimesi nazil oldu» diye rivayet ettiði hadistir[142].
Bu mes'ele buradan ziyade «Boþanma bahsi»ne daha uygundur.
Ýþte, Ýslâmiyet'te evlenmenin sýhhati için þart olan þeylerin hülâsasý bunlardýr ki, yukarýda da söylediðimiz gibi -birbirleriyle evlenen erkek ve kadýnýn, evlenme akdinin ve akidde gerekli olan þartlarýn evsafý olmak üzere- üç grupta toplanmaktadýr.
Müslüman olmazdan önce birbirleriyle evlenen ve sonra müslüman olanlarýn evlenmelerine gelince: Eðer akidleri Ýslâmiyet'in þartlarýna uygun bir þekilde yapýlmýþ ve ikisi birlikte müslüman olmuþlarsa, akidlerinin Ýslâmiyet'te de sýhhatli olduðunda fukaha müttefiktirler. Ancak ihtilâf ettikleri iki mes'ele vardýr: Biri, dörtten fazla kadýnlarla veyahut Ýslâmiyet'e göre bir nikâh altýnda bulunmalarý caiz olmayan iki kadýnla herhangi bir kimsenin evli bulunmasý halidir. Biri de, birinin diðerinden önce müsiümanlýðý kabul etmesi halidir. [143] [141] Nisa, 4/24.
[142] Ebû Dâvûd, 6/45, no: 2157.
[143] Ýbn Rüþd Kadý Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüþd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayýnlarý: 2/472-473.