Allah tan haya etmek By: sumeyye Date: 12 Ocak 2011, 19:02:55
Allah'tan Haya Etmek
347. Abdullah bin Mes'ud (r.a.) rivayet ediyor:
Resûlullah (s.a.v.) ,
"Allah'tan hakkýyla haya edin" buyurdu.
Dinleyenler, "Yâ Resûlallah, elhamdülillah biz Allah'tan haya ediyoruz" dediler. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.v.) þöyle buyurdu:"Allah'tan hakkýyla haya eden kimse baþýný ve baþtaki maddi ve manevî duyularý, karný ve içindeki organlarý haramdan korur. Ölümü ve çürümeyi hatýrlar. Âhireti isteyen dünya hayatýnýn süsünü terk eder. Kim bunlarý yaparsa, Allah'tan hakkýyla haya etmiþ olur."[1125]
Ýzah
Bir Müslümanýn insanlardan haya etmesi gerektiði gibi, Allah'tan da layýký ile haya etmesi icap eder. Ýþte Peygamberimiz bu hadislerinde Allah'tan layýkýyla haya etmenin nasýl olacaðýný bizlere bildirmektedir.
Bediüzzaman da, Allah'a karþý hayanýn sünnet-i seniyye dâiresinde hayat sürmekle mümkün olduðunu ifâde etmiþtir.[1126]
Kâfirin Kabir Suâli
348. Berâ bin Âzib (r.a.) rivayet ediyor:
"Kâfir kabre konduðunda kendisine, "Rabbin kimdir?" diye sorulur. O, "Bilmiyorum" der. Kiþi o anda saðýr, kör ve dilsizdir. Sonra ona bir tokmakla vurulur. Eðer onunla daða vurulsa idi dað toz toprak haline gelirdi. Onun sesini insanlar ve cinlerden baþka herþey iþitir."
Hz. Berâ daha sonra þöyle dedi:
Resûlullahýn þu âyeti okuduðunu iþittim:
"Allah, iman edenleri dünya hayatýnda da, âhirette de, o saðlam kelime-i tevhid ile sabit kýlar. Ýrâdelerini inkâr yolunda kullanarak zulmedenleri de Allah sapýklýða düþürür. Böylece Allah dilediðini yapar."[1127]
Ýzah
Hadis, kabir suâliyle ilgilidir ve kâfirin durumunu haber verir. Ölümle ruh bedeni terketmekte, kabre sadece ruhsuz ceset konulmaktadýr. Acaba kabir suâline sadece ceset mi muhatab olmaktadýr? Sadece ruh mu muhatabtýr? Yoksa her ikisi birden mi suâle muhatab olacaktýr? Bu konuda çeþitli görüþler vardýr. Biz bu görüþler içerisinde þunu tercih ediyoruz:
Ölü, suâli anlayacak, cevap vermeye güç yetirecek, azabýn acýsýný, nimetin zevkini duyabilecek þekilde diriltilecektir. Ancak bu hayat yemeyi, içmeyi gerektirecek þekilde tam bir hayat deðil de, kabir ahvalini anlayabilecek bir hayattýr. Ölü sorgulama esnasýnda bir çeþit hayata mazhar olur.
Kabir suâliyle vazifeli melekler, Münker ve Nekir isimli meleklerdir. Bu melekler çok heybetli, çok korkunçtur. Ancak mümin kullar Allah'ýn yardýmýyla onlarýn heybetlerinden korkmayacaklardýr. Bunun böyle olacaðý ile ilgili pekçok hadis vardýr.
Münker ve Nekir meleklerinin ölüye suâl sormak için gelmeleri ölüye verilen "telkin"den hemen sonradýr.
Ýzahýný yaptýðýmýz hadisin râvisi Berâ bin Âzib'den (r.a.) kabir suâliyle ilgili daha tafsilatlý bir hadis rivayet edilmiþtir.
Hadiste Peygamberimizin,
"Allah, iman edenleri dünya hayatýnda da, âhirette de, o saðlam kelime-i tevhid ile sabit kýlar. Ýrâdelerini inkâr yolunda kullanarak zulmedenleri de Allah sapýklýða düþürür. Böylece Allah dilediðini yapar"
âyetini okuduðu bildiriliyor. Ýzahýný yaptýðýmýz hadis bu âyetin "Ýrâdelerini inkâr yolunda kullanarak zulmedenleri de Allah sapýklýða düþürür. Böylece Allah dilediðini yapar" kýsmýyla ilgili. Acaba âyetin "Allah, iman edenleri dünya hayatýnda da, âhirette de, o saðlam kelime-i tevhid ile sabit kýlar" kýsmý hakkýnda Peygamberimizin bir açýklamasý var mý?
Bu açýklamayý da Ebû Hüreyre'nin (r.a.) rivayet ettiði bir hadisten öðreniyoruz. Ebû Hüreyre (r.a.) Resûlullahýn (s.a.v.) yukarýdaki âyeti okuduktan sonra þöyle buyurduðunu bildirir:
"Bu ona [mü'mine] kabirde, 'Rabbin kim? Dinin ne? Peygamberin kim?' diye sorulup da onun, 'Rabbim Allah, dinim Ýslâm, peygamberim de Muhammed'dir (s.a.v.). Bize Allah katýndan açýk deliller getirdi. Ben de ona iman ettim ve onu tasdik ettim' dediði zamandýr."
Kabir suâliyle ilgili tafsilatlý bilgi için Ölüm Cenaze Kabir isimli eserimizin 297-308. sayfalarýna bakýlabilir.[1128]
Kur'ân Hakkýnda Bilgisizce Tartýþmak
349. Ebû Hüreyre (r.a.) rivayet ediyor:
"Kur'ân konusunda tartýþmak küfürdür."[1129]
Ýzah
Kur'ân konusunda tartýþmanýn küfür olmasý, bilgisizce yapýlan, Kur'ân'ýn Allah'ýn kelamý olduðu hususunda þüpheye düþülerek yapýlan ve Kur'ân'ýn bâzý âyetlerini diðer bâzý âyetleriyle yalanlamaya kalkýþmak için yapýlan tartýþmanýn küfür olduðunu ifâde eder. Yoksa haram helal gibi hükümlerin ortaya çýkmasý, ince mânâlarýn açýklanmasý, hayat düsturlarýnýn keþfi gibi müsbet maksatlar için ilim ehlinin yapacaðý tartýþmalar küfür deðil, aksine faydalýdýr. Bu çerçevedeki tartýþmalar Sahabîler devrinden beri yapýl agelmiþtir.[1130]
Resûlullaha Namaz Kýldýran Sahabî
350. Câbir (r.a.) rivayet ediyor:
Resûlullah (s.a.v.) Ebû Bekir'in arkasýnda namaz kýldý.[1131]
Ýzah
Peygamberimizin vefatý yaklaþýp, hastalýðý aðýrlaþtýðýnda Hz. Ebû Bekir'i Müslümanlara imam tayin etti. Hz. Ebû Bekir 17 vakit namaz kýldýrdý. Hatta bir sabah namazýnda Peygamberimize namaz kýldýrma þerefine dahi nail oldu. Ýþte yukarýdaki hadîs bunu haber verir. Hadise þöyle olmuþtu:
Peygamberimiz bir sabah vaktinde üzerinde bir hafiflik hissetmiþ, mescide geçmiþti. O sýrada Hz. Ebû Bekir mü'minlere sabah namazýnýn ikinci rekatýný kýldýrýyordu. Hemen ona uydu, oturarak namaz kýldý. Hz. Ebû Bekir selâm verdikten sonra da yetimeþediði rekâtý tek baþýna kýldý.[1132] Ardýndan þöyle buyurdu:
"Ümmetinden birisi kendisine imamlýk yapmadýkça âhirete alýnmýþ bir peygamber yoktur!"[1133]
Peygamberimizin Üç Tavsiyesi
351. Ebû Hüreyre (r.a.) rivayet ediyor:
Dostum, Ebu'l-Kâsým (s.a.v.) bana þu üç þeyi tavsiye etti.
1. Her aydan üç gün oruç tutmak,
2. Cuma günleri banyo yapmak,
3. Uyumadan önce vitir namazý kýlmak.[1134]
Ýzah
Zikrettiðimiz kaynaklarda hadis "Cuma günü banyo yapmak" yerine "iki rekât Duhâ namazý kýlmak" þeklinde gelmiþtir.
Yine yer verdiðimiz kaynaklarda Ebû Hüreyre (r.a.) Resûlullahýn kendisine yaptýðý bu tavsiyeyi "mukim iken ve yolculukta," "ölünceye kadar," "yaþadýðý müddetçe," "inþallah ebediyyen" ihmal etmediðini bildirmiþtir.
Hadiste her aydan üç gün oruç tutmakla, her ayýn on üç, on dört ve on beþinci günlerinde oruç tutmak kastedilmiþ olabilir. Çünkü bu günlerde oruç tutmak sünnettir. Ayrýca ayýn baþýnda, ortasýnda ve sonunda olmak üzere üç gün de kast edilmiþ olabilir.[1135]
[1125] Tirmizi, Kýyâme: 24. Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/467-468.
[1126] Lem'alar, s. 52. Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/468.
[1127] Ýbrahim: 14/27. Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/468-469.
[1128] Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/469-470.
[1129] Ebû Dâvud, Sünnet: 5. Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/470.
[1130] Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/470-471.
[1131] Müsned, 6:180(25244.) Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/471.
[1132] Müsned, 6:180 (25245.); Tabakât, 2:223.
[1133] Müsned, 1:16 (78.) Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/471.
[1134] Buhârî, Teheccüt: 33; Müslim, Müsâfirîn: 85; Ebû Dâvud, Vitr: 7; Nesâî, Kýyâmu'1-Leyl: 28; Tirmizi, Savm: 54; Müsned, 2:350 (7581.); Darimi, Salat: 151; Savm: 38. Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/472.
[1135] Ýmam Taberâni, Mu’cemu’s-Saðir Tercüme ve Þerhi, (Ýsmail Mutlu), Mutlu Yayýnlarý: 1/472.
Ynt: Allah tan haya etmek By: Rüveyha Date: 07 Ocak 2016, 20:25:31
Esselamu aleykum ve rahmetullah..Tüm konular, izahlarýyla birlikte çok güzel açýklanmýþ.Rabbim ilmimizi artýrsýn,amil eylesin ÝnþaAllah.Rabbim razý olsun ÝnþaAllah
Ynt: Allah tan haya etmek By: Bilal2009 Date: 07 Ocak 2016, 21:21:25
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Bu konuda kabir ile , Efendimiz in Hz Ebû Bekir in arkasýnda namaz kýlmasý gibi konular iþledik. Rabbim paylaþým için razý olsun.
Ynt: Allah tan haya etmek By: mevlüde06 Date: 07 Ocak 2016, 22:39:32
Ve aleykumusselam ve rahmetullah;amin ecmain inþallah.
"Ümmetinden birisi kendisine imamlýk yapmadýkça âhirete alýnmýþ bir peygamber yoktur!Efendimizin bu hadisi þerifini ilk defa okuyorum.Allah razý olsun paylaþým için.konular izahlarýyla birlikte çok net anlaþýlýr olmuþ.
Rabbim anlayýþ gücümüzü ziyadeleþtirsin inþalalh
Ynt: Allah tan haya etmek By: ceren Date: 07 Ocak 2016, 22:47:33
Aleykumselam.Allah dan kirkan kuldan utanan ve haya eden kullardan olalim inþallah....
Ynt: Allah tan haya etmek By: Sevgi. Date: 26 Haziran 2019, 06:04:17
Rabbim bizleri herzaman razý olucaðý güzel ameller iþleyenlerden eylesin inþaAllah
Bilgiler için Allah sizlerden razý olsun
Ynt: Allah tan haya etmek By: gulsahkilicaslan Date: 26 Haziran 2019, 10:35:05
Rabbim hayalý kullarýndan eylesin inþallah selam ve dua ile...