Haya ve iman By: hafiza aise Date: 27 Aralýk 2010, 11:58:29
HAYA ve ÝMAN
Yedinci Ayet وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّه جَنَّتَانِ
"Rabbinin huzurunda durmaktan utanan kimselere iki cennet vardýr."[103]
وَلِمَنْ kimselere خَافَ utanan مَقَامَ huzurunda durmaktan رَبِّه Rabbinin جَنَّتَانِ iki cennet vardýr
Ayetin Nüzûlu ve Açýklamasý
Ýbni Ebi Hatim'in ve Ebü'þ-Þeyh'ýn, Atadan rivayetlerinde Ebu Bekr es-Sýddýk radýyallahü anh bir gün düþünmüþ; kýyamet, mizan, cennet ve cehennem, meleklerin saflarý, göklerin durumu, daðlarýn serpilip daðýlýþý, güneþin dürülüþü, yýldýzlarýn daðýlýþý hakkýnda fikir yürütmüþ de «arzu ederdim ki ben þu yeþilliklerden bir yeþillik olaydým, hayvanlar gelip beni yiyeydiler ve ben yaradýlmamýþ olaydým» demiþti. Bunun üzerine « وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّه جَنَّتَانِ » "Rabbinin huzurunda durmaktan utanan kimselere iki cennet vardýr" ayeti nâzil oldu.[104]
Beyhakî, "Þuabu'l-Ýman"da konuyla ilgili olarak Hasan el-Basri’den þöyle rivayet eder: Hz. Ömer (r.a) zamanýnda bir genç mescide ve ibadete devam ederdi, derken bir kýz ona âþýk o da ona âþýk olmuþtu. Bir tenhada kýz yanýna geldi, söyledi konuþtu derken gönlü çekti, bunun üzerine genç hýçkýrdý ve bayýldý, bir amcasý vardý, geldi yüklenip evine götürdü, sonra ayýldýðý vakit ya amca! dedi: Ömere git benden kendisine selâm söyle ve sor ona ki: Rabbýnýn makamýndan korkan kimseye ne var? Bunun üzerine amcasý gitti Ömere haber verdi arkasýndan delikanlý bir þehika ile daha hýçkýrýp vefat etti, Hz. Ömer (r.a) bu duruma vakýf olunca dedi ki: « لَكَ جَنَّتَانِ لَكَ جَنَّتَانِ » Sana iki Cennet var sana iki Cennet.[105]
(وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّه) "Rabbýnýn makamýndan korkan kimse için ise" [106]
Yani hesap gününe iman eden bir kimse, bu dünyada sorumsuz yaþamaz ve nefsini kontrol altýna alýr. Hak-batýl, zulm-adalet, temiz-necis, haram-helal arasýndaki farký temyiz eder ve bile bile Allah'ýn emirlerinden yüz çevirmez. Dolayýsýyla ileride zikredilen mükafatlar bu kimseler içindir.
"Cennet", bahçe anlamýna gelir. Kur'an'da, salih kimselerin barýnacaðý yer, Cennet olarak adlandýrýlmýþtýr. Nitekim bazý yerlerde, "onlar için altlarýndan ýrmaklar akan Cennetler vardýr" ifadesi kullanýlmýþtýr. Yani, büyük bahçeler içinde küçük baðlar vardýr. Burada da her Cennet ehline iki Cennet verileceði ve onlarýn içinde-ki ileride zikredilecektir -saraylar, hizmetçiler ve diðer nimetlerin bulunacaðý beyan edilmiþtir. [107]
Rahmanýn rahmetini umarak korkmak muminin þiarýndandýr. Aþðýdaki hadisi þerif de bunu pekiþtirmektedir. Burada ki anlatýlmak istenen zalimden korkulan bir korku türü deðil, sevgi ile imanýn beraberinde getrdiði bir ar duygusudur.
Yüce Allah cümlemize ar duygusuyla dinimizi ve imanýmýzý ayakta tutmayý nasip etsin…
Yedinci Hadis
قَالَ رَسُولُ اللّهِ: الْحَيَاءُ مِنَ لْلإِ يمَانِ.
Allah Resulü (a.s) buyurdu ki: "Haya imandandýr."[108]
قَالَ buyurdu ki رَسُولُ Resulü (a.s) اللّهِ Allah الْحَيَاءُ Haya مِنَ لآَيْمَانِ imandandýr
Hadisin Vürûdu ve Açýklamasý
Vürûdu: Abdu'llâh b. Ömer[109] (r.a)'dan rivayet edildiðine göre o þöyle demiþtir: Resûlu'llâh (a.s) (bir gün) Ensar'dan bir kimsenin yanýndan geçiyordu. Ensârî, kardeþini hayadan menediyordu. Resulu'llah (a.s): "Ona iliþme. Hayâ îmândandýr." buyurdu.[110]
Bu rivayet, pekçok yönden rivayet edilen hadislerden biridir. Buhârî ve Müslim'in ittifak ettiði hadisler arasýnda yer almasý da hadisin kýymetini artýrmýþtýr. Kýsmen de belirtileceði üzere, Ýslâm ulemasý bu hadisin üzerinde ziyadesiyle durmuþ, hadiste ifade edilen iman þubelerini Kur'ân ve hadise dayanarak, birer birer göstermeye çalýþmýþtýr. Ýmam Beyhakî'nin “Þu'abu'l-Ýman.”
Ýmam Beyhakî (rahimehullah), bu muazzam eserini imanýn þubesi adedince bölüme ayýrýr, her bölümde o þubeye giren rivayetleri toplar. Yine Ýbnu Hibban'ýn "Vasfu'l-Ýmân ve Þu'abuh", Ebu Abdillah Hüseyn el-Halîmî'nin "Fevâidu'l-Minhâc", eþ-Þeyh Abdü'l-Celîl'in "Þu'abu'l-Ýman", Ýshak Ýbnu'l-Kurtubî'nin "Kitâbu'n-Nesâîh"i yazmýþtýr.
Ýmanýn Þubeleri
Aynî bu açýklamalardan sonra, mezkur þubeleri teker teker sayma denemesi yapar. Ýlgi çekici bulduðumuz için kaydedeceðiz. Der ki: "Allah'ýn yardýmýyla diyoruz ki, imanýn aslý kalb ile tasdik, dil ile ikrar'dýr. Fakat, kâmil ve tam bir iman tasdik-ikrâr ve amel'dir. Yani üç kýsýmdýr.
Birinci Kýsým: Tasdikle Ýlgili
30 Þubedir.
1- Allah'a iman, Allah'ýn zatýna, sýfatlarýna, birliðine ve benzeri olmadýðýna inanmak da buraya girer.
2- Allah'dan baþka herþeyin hudûsuna (sonradan yaratýldýðýna) inanmak.
3- Meleklere inanmak.
4- Kitaplara inanmak.
5- Peygamberlere inanmak.
6- Kadere, hayýr ve þerrin Allah'tan olduðuna inanmak.
7- Ahirete inanmak, kabir sualine, kabir azabýna, tekrar dirilmeye, mahþerde toplanmaya, hesaba, mîzana, sýrat köprüsüne... Ýnanmak da buna dahildir.
8- Cennete ve oradaki ebedî hayata inanmak.
9- Cehenneme, cehennem azabýna, kâfirlerin ebediyyen orada kalacaðýna inanmak.
10- Allah'ý sevmek.
11- Allah için sevmek, Allah için buðzetmek. Muhacir ve Ensar sahâbeyi, Âl-i Resûl (aleyhissalâtu vesselâm)'ü sevmek de buraya dâhildir.
12- Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'i sevmek. Buna Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'e salat ve selam okumak, sünnetine uymak da girer.
13- Ýhlaslý olmak ve riya ve nifaký terketmek de buraya girer.
14- Tevbe ve nedâmet etmek.
15- Allah'tan korkmak.
16- Allah'ýn rahmetinden ümid etmek.
17- Ümidsizlik ve ye'si terketmek.
18- Þükretmek.
19- Ahde vefa göstermek.
20- Sabýrlý olmak.
21- Tevâzu, büyüklere saygý da buraya girer.
22- Þefkatli ve merhametli olmak, küçüklere þefkat de buraya girer.
23- Allah'ýn kazasýna râzý olmak.
24- Allah'a tevekkül etmek.
25- Amele güvenmemek, kendini övmeyi ve kusursuz görmeyi terketmek de buraya girer.
26- Hasedi, çekememezliði terketmek.
27- Kin ve intikâmý terketmek.
28- Gadabý terketmek.
29-Aldatmamak, suizan sâhibi olmamak, hilekâr olmamak da buraya dahildir.
30- Dünya sevgisini terketmek. Mal ve makam sevgisini terk de buraya girer.Kalbe müteallik güzel veya kötü amellerden herhangi biri aklýna gelir de burada zikredilmemiþ bulursan, o esas itibariyle bu saydýklarýmýzýn dýþýnda kalmaz, bunlardan birine dahil olduðunu azýcýk bir tefekkürle görürsün.
Ýkinci Kýsým: Dille Alakalý Ameller
Bunlar da yedi þubeye ayrýlýr:
1- Kelime-i tevhidi diliyle söylemek,
2- Kur'an'ý tilâvet etmek,
3- Ýlim öðrenmek,
4- Ýlim öðretmek,
5- Allah'a dua etmek,
6- Allah'ý zikretmek, istiðfar da buraya dâhildir,
7- Boþ laflardan kaçýnmak.
Üçüncü Kýsým: Bedenî Ameller
Bu da kýrk þubeye ayrýlýr. Bunlar da kendi aralarýnda üç çeþittir:
1. Çeþit: Muayyen Þeylere Ait Olanlar
Bunlar on altý þubeye ayrýlýrlar:
1) Temizlik. Buna beden, elbise ve mekân temizlikleri de girer. Bedeni hadesten temizlemek için abdest almak, cenabetten, hayýzdan, nifastan temizlemek için yýkanmak da girer.
2) Namaz kýlmak; buna farz, nâfile ve kaza namazlarý da girer.
3) Zekat vermek; buna sadaka vermek, sadaka-ý fýtr ödemek, cömertlik, fukara ve misafirlere yedirip ikram etmek de girer.
4- Farz ve nâfile oruçlar.
5- Haccetmek, umre de buraya girer.
6- Ý'tikafa girmek. Kadir gecesini aramak da buna dahildir.
7- Dînin yaþanabileceði yere gitmek, þirk diyarýndan hicret de buna girer.
8- Nezirlerini ödemek.
9- Yeminleri yerine getirmek.
10- Keffaretlerini ödemek.
11- Namaz içinde ve dýþýnda setrü'l-avret (ayýp yerlerini örtmek, tesettüre riayet etmek).
12- Kurbanlarý kesmek, nezir kurbaný varsa onu da kesmek.
13- Cenâze iþlerine bakmak.
14- Borcu ödemek.
15- Muâmelelerde doðru olmak, ribadan kaçýnmak.
16- Doðrulukla þâhidlik etmek, hakký gizlememek.
2. Çeþit: Kendisine Tabi Olanlarla Ýlgili Þeyler
Bunlar altý þubedir:
1) Meþru nikahla evlenip iffeti korumak.
2) Aileye karþý vazifelerini yerine getirmek. Hizmetçilere iyi muâmele de buraya girer.
3) Annebabaya iyi muâmele etmek. Onlara karþý ukuk (haksýzlýk)tan kaçýnmak da buraya girer.
4) Çocuklarýn terbiyesi.
5) Sýla-i rahm.
6) Büyüklere itaat.
3. Çeþit: Âmmeye Müteallik Þeyler
Bunlar da onsekiz þubedir:
1) Ýdâreciliði adaletle yürütmek,
2) Cemaate uymak,
3) Ulu'l-emre itaat etmek,
4) Ýnsanlarý barýþtýrmak. Hâricilere ve âsilere karþý mücadele de buraya girer.
5) Ýyilikte yardýmlaþma.
6) Emr-i bi'lma'ruf nehy-i ani'lmünkerde bulunmak (yani insanlara iyiliði emretmek, kötülükten menetmek).
7) Hududu (aðýr cezalarý) tatbik etmek.
8 ) Cihad etmek. Kýþlalarda asker bulundurmak buna dâhildir.
9) Emaneti edâ etmek. Ganimetten beþte biri (hums) ödemek de buraya dâhildir.
10) Ödemek þartýyla borç vermek.
11) Komþuya iyi muâmele etmek.
12) Geçimli olmak. Helâlinden mal toplamak da buraya dahildir.
13) Malý yerinde harcamak. Ýsrâftan kaçýnmak da buraya girer.
14) Selam'ý almak.
15) Hapþýrana "yerhamukâllah" demek.
16) Ýnsanlara zarar vermekten kaçýnma.
17) Eðlenceden kaçýnmak.
18 ) Yoldan rahatsýzlýk veren bir cismi kaldýrmak. Bütün bunlar, toplam 77 þube yapar.
Hayâ: Ar, utanma duygusu. Edep, mahcubiyet, utanmak; ar ve namus; nefsin çirkin þeylerden sýkýlmasý ve bunun için kötü þeylerdi terk etmesi. Hoþ ve güzel olmayan bir olayýn ortaya çýkmasýndan kalpte meydana gelen bir incelik ve ýzdýraptýr. Haya herkese nasip olmayacak kadar deðerlidir.
Hatta Aristotales, "Kadýnlarda en çok sevilecek þey nedir?" sorusuna "Yüzlerinde hayadan dolayý ortaya çýkan kýrmýzýlýk" cevabýný vermiþ.
Hz. Ebu Bekir (r.a)'dan: Hz. Peygamber (a.s) þöyle buyurmuþ:
"Haya Ýmandandýr. Ýman ise cennettedir. Hayâsýzlýk cefadan bir parçadýr. Cefa ise cehennemdedir."[111]
* Haya duygusu ar perdesidir. Ýnsan ar perdesini yýrtarsa artýk ondan haya namýna bir þey kalmaz. Haya imandan olduðuna göre, hayasý olmayan bir insanýn imanýndan bahsedilemez.
* Hayasýzlýk, pervasýzlýktýr. Günah iþleyen bir insanýn o esnada yüzü kýzarmýyorsa, o kiþinin imandan nasibi kalmamýþ demektir.
* Ýman çýplaktýr, örtüsü hayadýr, ziyneti ise takvadýr.
Ynt: Haya ve iman By: zerdale Date: 23 Mayýs 2013, 22:34:59
yine birbiriyle bütünleþmiþ var oluþumuzun temeli iman ve hayatýmýzý düzene sokacak haya...attýðýmýz her adým hz.Osman hayasý olsun inþALLAH...ÝMAN,öyle bir iman ki,Bilali habeþi gibi sarsýlmayan,kuvvetli vazgeçilmesi caný pahasýna kýymetli...
Ynt: Haya ve iman By: cerendemir Date: 24 Mayýs 2013, 01:23:16
Zaman kötü.Günahlar ,ayýplar artýk göze batmayacak kadar çoðaldý.Eskiden insan çekinir,utanýrdý artýk oda yok.Çünki bir insanýn ar damarý çatladýmý artýk utanmanýn sýkýlmanýn bir anlamý olmaz.Allah bize ve kardeþlerimize haya versin .Haya ile iman versin.Ýmanla cennet kapýlarýný açsýn...
Ynt: Haya ve iman By: rabiayldz Date: 02 Þubat 2016, 18:14:17
Selamun aleyküm.
Günah yapmak artýk çoðaldý ve kimse utanmýyorda bile.Her rezilliði yapýyor.Biz utanýrýz ve kötü þeyler yapmayýz inþAllah. (AMÝN)
Ynt: Haya ve iman By: Edanur 8/D Date: 02 Þubat 2016, 20:51:53
Aleykümusselam
Rabbim bizlere ve tum dunyaya guzel ahlak haya versin Insaallah. Allah c.c razi olsun
Ynt: Haya ve iman By: selinay 7b Date: 03 Þubat 2016, 20:44:35
Selamun Aleykum
Bizler haramdan ve günah olanlardan kacinmaliyiz. Allah yolundan ayrilmamaliyiz. Yüce Rabb'imiz bizleri yolundan ayýrmasýný inþallah.
Allah razý olsun
Ynt: Haya ve iman By: ikranur 7d Date: 03 Þubat 2016, 22:16:31
selamun aleyküm.
Çok güzel bir paylaþým Rabbim herkeze güzel ahlak lý olmayý nasip etsin.
Allah c..c razý olsun.
Ynt: Haya ve iman By: Kevšer Date: 15 Þubat 2016, 06:40:21
Aleyna Ve Aleykümüsselăm ecmain.hesap gününe iman eden bir kimse, bu dünyada sorumsuz yaþamaz ve nefsini kontrol altýna alýr. Hak-batýl, zulm-adalet, temiz-necis, haram-helal arasýndaki farký temyiz eder ve bile bile Allah'ýn emirlerinden yüz çevirmez. Dolayýsýyla ileride zikredilen mükafatlar bu kimseler içindir. Mevlam bizleri yolundan hiç ayýrmasýn inþaAllah. Amin
Paylaþým için Rabbim Razý olsun kardeþim..
Ynt: Haya ve iman By: ceren Date: 29 Aralýk 2017, 16:37:21
Aleykümselam.Rabbim bizleri peygamber efendimizin güzel ahlaký ile ahlaklanan ve hayalý imanlý edebli olup kurtuluþa eriþip cennet ehli olan kullardan eylesin inþallah...
Ynt: Haya ve iman By: Bilal2009 Date: 29 Aralýk 2017, 18:42:33
Ve aleykümüsselam Rabbim bizlere yýkýlmaz bir haya nasip eylesin Rabbim bizleri doðru yoldan ayýrmasýn Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Haya ve iman By: Mustafa/Samed Date: 29 Aralýk 2017, 18:54:55
Ve Aleykümüsselam. Rabbim peygamberimizin yolundan ayýrmasýn. Paylaþým için Rabbim razý olsun.
Ynt: Haya ve iman By: ceren Date: 01 Mayýs 2022, 05:11:33
Esselamu aleyküm.rabbim bizleri islami hakkýyla yaþayan imaný noksansýz olan hayali edebli müslümanlardan eylesin inþaallah....