Dua By: hafiza aise Date: 26 Aralýk 2010, 11:10:56
DUA
On Altýncý Ayet
قُلْ مَا يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبّى لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا
“(Resûlüm!) De ki: Duanýz olmasa, Rabbim size ne diye deðer versin? (Ey inkârcýlar! Size Resûl'ün bildirdiklerini) kesinkes yalan saydýnýz; artýk (bunun azabý da) kaçýnýlmaz olacaktýr!” [192]
قُلْ De ki مَا ne diye يَعْبَؤُا deðer versin? بِكُمْ size رَبّى Rabbim لَوْلَا olmasa دُعَاؤُكُمْ Duanýz فَقَدْ kesinkes كَذَّبْتُمْ yalan saydýnýz فَسَوْفَ artýk يَكُونُ olacaktýr لِزَامًا kaçýnýlmaz
Ayetin Nuzulü ve Açýklamasý
Furkan suresi Mekke'de nazil olup 68,69 ve 70 ayetleri Medine'de nazil olmuþtur. Sadedinde olduðumuz ayet buna göre Mekke'de Müslümanlara moral vermek için nazil olmuþtur.[193]
"De ki: Duanýz olmasa, Rabbim size ne diye deðer versin?" [194]
Bu ifadede peygamber efendimiz (a.s)’a yönelik bir dayanak, bir destek anlamý var:
"De ki; Rabbim size ne diye deðer versin?"
Ama ben O'nun yanýnda ve O'nun himayesindeyim. O, benim Rabb'imdir, ben O'nun kuluyum. O'na inanmadan, O'nun has kullarýna katýlmadan, ne deðeriniz olabilir ki? Siz cehennem yakýtýsýnýz?
Sizler Allah'ýn ayetlerini yalanladýðýnýz için azap, hiç yakanýzý býrakmayacaktýr. [195]
Râzi, Yüce Allah, Resulüne: "Dua ve ilticanýz olmasaydý, Rabbim size deðer verir miydi?" demesini emretmiþtir. Bu ifadeyle de, kendi yüce zatýnýn, kullarýn ibadetinden müstaðni olduðunu, onlarý ancak kendi taatlarýndan faydalanmalarý için mükellef tuttuðunu anlatmýþtýr.[196]
Bu giriþten sonra duanýn tanýmýna ve nerde nasýl dua edileceðini izah etmeye çalýþalým.
Dua: Seslenmek, çaðýrmak, yardýma çaðýrmak, Allah'a yalvarmak, O'ndan dilekte bulunmak, O'na yakarmak.
Dua, insanda fýtrî bir olgudur. Bu sebepledir ki, bütün dinlerde mevcuttur. Üstün bir varlýða inanan her insan þu veya bu þekilde dua eder. Ýnsanlar hayatlarý boyunca, üstesinden gelemeyecekleri birçok þeylerle karþýlaþmakta, keder, sýkýntý, acz ve ümitsizliklere maruz kalmaktadýrlar.
Dua ettikten sonra insan gönlünde bir ferahlýk ve serinlik hisseder. Ýsteðinin yerine getirileceði konusunda ümidi artar. Bu yönüyle dua, insana bir þifa ve rûhî bunalýmlara karþý koruyucu bir saðlýk tedbiridir. Bu nedenledir ki, dua etmeyen toplumlar rûhen çökmüþ toplumlardýr.
Duanýn muhteviyatý, Allah'tan istenen meseleyle ilgili olmalýdýr. Meselâ yemek duasý ayrýdýr yolculuða çýkýldýðýnda yapýlacak dua ayrýdýr... Birçok konuda Hz. Peygamber (a.s.)'den nakledilmiþ dualar mevcuttur. Kur'ân-ý Kerim'de geçmiþ peygamberlerin dualarý zikredilir. Dua bu me'sur dualarla yapýlabileceði gibi, kiþinin kendi gönlünden kopanýn anlatýmý da olabilir. Ancak belli davranýþlarda; meselâ kabir ziyaretlerinde, yemeklerden sonra, helâya girerken, yeni bir elbise giyerken, yolculuða çýkarken... Hz. Muhammed (a.s.)'den nakledilmiþ dualarla dua etmek hem sünnet, hem de daha güzeldir.
Dua eden kiþi gönülden etmeli, duasýnda iyi þeyleri isteyerek kendisi de o doðrultuda çaba sarfetmelidir. Kiþi duasýnda samimiyetini tavýrlarýyla da ortaya koymalýdýr. Meselâ duasýnda Allah'ýn emirlerine itaat eden samimi bir müslüman olmayý ifade ediyorsa, hareketleriyle de böyle bir müslüman olma çabasý içerisinde olmalýdýr.
Yukarýdaki ayet, dua etmeye teþvik ederken, aþaðýdaki hadis ise duanýn ibadet olduðunu ve onun terkinin mümkün olmadýðýný vurgulamaktadýr. Çünkü ibadetsiz din, din olmaz. Duasýz ibadet ise ibadet olmaz. Yani eksik olmuþ olur.
Yüce Allah cümlemize ibadetlerimizi dua ile nihayete erdirme gayretini ihsan etsin.
On Altýncý Hadis
قَالَ رَسُولُ للّهِ: الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ،
Allah Resulü (a.s) buyurdular ki: "Dua, ibadettir." [197]
قَالَ buyurdu ki رَسُولُ Resulü (a.s) للّهِ Allah الدُّعَاءُ Dua هُوَ الْعِبَادَةُ ibadettir
Hadisin Vürûdu ve Açýklamasý
Vürûdu: Ebu Dâvud, Nu'mân Ýbnu Beþir (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ýn Ashâbý (radýyallahu anhüm ecmain) sordular: Rabbimiz yakýn mýdýr, biz ona hafif sesle hitab edelim, uzaksa yüksek sesle taleblerimizi söyleyelim?" Bunun üzerine þu âyet indi: "Kullarým sana benden sorarlarsa, (söyle ki) ben yakýným. Dua edenin duasýna, bana dua ettiði takdirde icâbet ederim." Sonra Hz. Peygamber (a.s): "Dua ibadettir" diye buyurdu. [198]
Hadisin sebebi Vürûdunu tespit ettikten sonra þimdide çeþitli dualarý izah eldim.
Ýstihâre: Hayýr dileme, yapmak istediði bir þeyin kendisi hakkýnda hayýrlý olup olmadýðýný anlamak için iki rekât namaz kýlýp dua ederek rüyasýnda manevî bir iþaret almak amacýyla uykuya yatma.
Bir iþ yapýlmak istenildiðinde istihâre yapmak menduptur. Hz. Peygamber, Ashab-ý kirama önemli iþlerinde istihâreye baþvurmalarýný telkin buyurdu.
-عن جابر رَضِىَ اللّهُ عَنْه قال : كَانَ رَسولُ اللّهِ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُعَلِّمُناَ اسْتِخَارةَ فِي ا‘ُمُورِ كُلِّهَا كَمَا يُعَلِّمُنَا الـسُّورةَ مِنَ الْقُرْآنِ: إِذَا هَمَّ أحَدُكُمْ بِا‘َمْرِ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ مِنْ غَيْرِ الفَرِيضَةِ، ثُمَّ لْيَقُلِ: اَللَّهُمَّ إِنّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ، وَأسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ؛ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وََ أَقْدِرُ، وَتَعْلمُ وََ أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عََّمُ الْغُيُوبِ. اَللَّهمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا ا‘َمَرَ خَيْرٌ لِي ف دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي، أَوْ قَالَ عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلهِ فَاقْدُرْهُ لِى ويَسِّرهُ لي، ثُمَّ باركْ لي فيهِ، وإن كُنْتَ تَعْلمُ أنَّ هذا ا‘مْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَعَاقِبَةِ أمْرِي، أَوْ قَالَ: عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ، فَاصْرِفْهُ عَنِّي عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِي الْخَيْرَ حَيثُ كَانَ،ثُمَّ رَضِّنِي بِهِ قَالَ: وَيُسَمَي حَاجَتَهُ.
-Hz. Câbir (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bize, Kur'an'dan bir sûre öðrettiði gibi her iþte istiharede bulunmamýzý öðretirdi. Derdi ki: "Biriniz bir iþi yapmaya arzu duyduðu zaman, farzlar dýþýnda iki rek'at namaz kýlsýn, sonra þu duayý okusun: "Allahým, senden hayýr taleb ediyorum, zira sen bilirsin. Senden hayrý yapmaya kudret taleb ediyorum, zira sen vermeye kadirsin, Rabbim yüce fazlýný da taleb ediyorum. Sen her þeye kadirsin, ben âcizim. Sen bilirsin, ben câhilim. Sen gayýblarý bilirsin. Allahým, eðer biliyorsan ki bu iþi bana dinim, hayatým ve sonum için -veya hal-i hazýrda ve ileride demiþti- hayýrlýdýr, bunu bana takdir et ve yapmamý kolay kýl. Sonra da onu hakkýmda mübarek kýl. Eðer bu iþin, bana dinim, hayatým ve âkýbetim için -veya hal-i hazýrda ve ileride dedi- zararlýdýr; onu benden çevir, beni de ondan çevir. Hayýr ne ise bana onu takdir et, sonra da bana onu sevdir!"Hz. Câbir dedi ki: "Bu duadan sonra yapacaðý iþi zikrederdi."[199]
Hacet Duasý
ـ وعن ابن مسعودٍ رَضِيَ اللّهُ عَنه قال: عَلَّمَنَا رَسُولُ اللّهِ خُطْبَةَ الْحَاجَةِ: إنَّ الْحَمْدَ للّهِ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شُرُورِ أنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللّهُ فََ مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلِ اللّهُ فََ هَادِيَ لَهُ؛ وَأشْهَدُ أنْ َ إلهَ إَّ اللّهُ وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ. يَا أيُّهَا الّذِىنَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ الّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَا‘رْحَامَ إنَّ اللّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً)ـ1(. يَا أيُّهَا الّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وََ تَمُوتُنَّ إَّ وَأنْتُمْ مُسْلِمُونَ. يَا أيُّهَا الّذِىنَ آمَنُوا اتّقُوا اللّهَ وَقُولُوا قَوًْ سَدِيداً يُصْلِحْ لَكُمْ أعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزاً عَظِيماً.
Ýbnu Mes'ud radýyallahu anh anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bize hâcet duasýný öðretti. Þöyleydi: "Hamd Allah'a mahsustur. O'ndan yardým dileriz, O'ndan af talep ederiz, nefsimizin þerlerinden, amellerimizin kötülerinden O'na sýðýnýrýz. Allah kime hidayet verirse onu saptýracak yoktur. Allah kimi de saptýrmýþsa, onu da hidayete erdirecek yoktur. Allah'tan baþka ilah olmadýðýna þehadet ederim. Muhammed'in O'nun kulu ve resûlü olduðuna da þehadet ederim. Ey iman edenler, adýný zikrederek birbirinize talepte bulunduðunuz Allah'tan ve aranýzdaki akrabalýk baðýn(ý koparmak)tan korkun! Þurasý muhakkak ki Allah üzerinizde murâkýbtýr"[200] "Ey iman edenler! Allah'tan hakkýyla korkun. Sakýn ha Müslümanlar olmaktan baþka þekilde ölmeyin."[201] "Ey iman edenler Allah' tan korkun ve saðlam bir söz söyleyin. Tâ ki Allah sizin iþlerinizi salaha çýkarsýn ve günahlarýnýzý da affetsin. Kim Allah ve Resûlü'ne itaat ederse büyük bir kurtuluþa ermiþ olur."[202]
Yaðmur Duasý (Ýstiska)
Yaðmurun uzun zaman yaðmadýðý kuraklýk zamanlarýnda, Allah'ýn yaðmur yaðdýrmasý için bir belde ahâlîsinin topluca dua etmeleri. Fýkýh dilinde yaðmur duasýna "istiskâ" denilir. "Ýstiskâ", yaðmur talebinde bulunmak anlamýna gelir.
Yaðmur duasý sünnettir. Hem Peygamberimiz hem de onun Raþid halîfeleri yaðmur duasýnda bulunmuþlardýr.
Yaðmur duasýnýn peþi peþine üç gün ve yerleþim bölgesi dýþýnda olmasý müstehaptýr.
Yaðmur duasýna gitmeden önce, sadaka verilmeli, günahlardan tevbe edilmeli, dargýnlar barýþmalý, haksýz olarak alýnan þeyler sahiplerine geri verilmelidir. Yaðmur duasýna çýkarken oruçlu olmak, mütevazi ve muhtaç bir tavýr takýnmak uygun olur.
Müslümanlar dua edilecek yere vardýklarýnda, önce iki rek'at namaz kýlarlar. Namazýn cemaatla kýlýnmasý menduptur. Ýmam, namazdan sonra kalkar ve cemaata karþý bir konuþma yapar. Namaz ve hutbenin bulunuþu, Ebû Yusuf ve Muhammed'in görüþleridir. Ýmam-ý Azam'a göre; yaðmur duasý sadece dua ve istiðfardan ibarettir; namaz ve hutbe yoktur.
Yaðmur duasýnda namaz kýlýnmýþ ve hutbe okunmûþsa, hutbeden sonra; bunlar olmamýþsa, doðrudan imam ayaða kalkar ve yönünü kýbleye çevirir. Cemaat onun arkasýnda kýbleye karþý ve oturarak dururlar. Ýmam, Allah'a dua eder, cemaat de "amin" der. Hz. Peygamberden nakledilen, yaðmur duasý için özel dualar vardýr. Dua ederken bunlarýn okunmasý daha uygundur.[203]
Dua ayakta yapýlýr. Dua edilirken kýbleye dönülür. Dua edilirken Allah'tan af istenir, yaðmur istenir. Duanýn üç gün peþipeþine yapýlmasý müstehabdýr.
Yaðmurun gecikmesi sebebiyle eski elbiseler giyilir. Baþlar öne eðilir, mütevazi bir tavýr takýnýlýr. Yaya olarak dua yapýlacak yere gidilir. Duadan önce sadakalar verilir, fakirlere yardým yapýlýr. Haksýzlýk yapýlmýþsa helâllik dilenilir, müslümanlar için af istenilir.
Müslümanlar kendi çocuklarýný ve ehil hayvanlarýný yanlarýna alýrlar. Annelerle, yavrularý birbirlerinden ayýrýrlar. Zayýflara, güçsüzlere dua ettirirler. Cemaatta onlarýn yaptýðý duaya "âmin" diyerek karþýlýk verirler.
Yaðmur yaðmaya baþlayýnca da bunun niþanesi olarak Yüce Allah'a þükredilir. Yaðmur yaðarken "Allahûmme sayyiben nafýan" (bunu hakkýmýzda yararlý bir yaðmur kýl) denilir. Gereðinden fazla yaðýnca da "Allahümme havaleyna ve la aleyna" (Ya Rab! Bunu zarar vermeyecek yere yaðdýr. Bizim üzerimize yaðdýrma) diye dua edilir.
Yemek Duâsý
Hz. Peygamber (a.s), yemeklerden sonra pek çok dua yapmýþtýr. Bu sebeple yemek duasý ile ilgili oldukça çok hadis-i þerifler mevcuttur. Bu dualarýn bir kýsmýný birleþtirerek okumakta fayda vardýr þöyle ki:
"Bize yediren, içeren, Müslüman olmayý nasib eden Allah'a hamdolsun."[204]
"Âllah'ým! Bize bu yediðimiz yemek sebebiyle bereket ver, hakkýmýzda bu yemeði mübarek kýl. Bize bu yemekten daha hayýrlý olanýný yedir."[205]
"Bize rýzýk ver, sen rýzýk verenlerin en hayýrlýsýsýn."[206]
“Sarfedilen güç ve kuvvet bana ait olmadýðý halde bu nimeti bana yediren, bana rýzýk olarak takdir buyuran Allah'â hamd olsun."[207]
Ynt: Dua By: selinay 7b Date: 25 Ocak 2016, 15:29:55
Selamun Aleykum
Peygamber efendimiz " Dua , ibadettir ." buyurarak duanýn önemini vurgulamýþ olmuþtur . yüce Rabb'imiz dar zamanda edilen duayý deðil geniþ zamanda edilen duayý kabul buyurur.
Allah razý olsun
Ynt: Dua By: Bilal2009 Date: 25 Ocak 2016, 15:33:24
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah . Dua etmek müminin silahýdýr. Rabbim paylaþým için razý olsun.
Ynt: Dua By: Kevšer Date: 25 Ocak 2016, 18:04:23
Aleyna Ve Aleykümüsselăm. Duâ seslenmek,çaðýrmak, Allah (Celle Celalühu )'ya yalvarmak ve ondan dilekte bulunmaktýr.Dua ederken samimiyetlikte çok önemlidir. Oyüzden her duamýz da samimi olmalýyýz ki Rabbimiz dualarýmýzý kabul edilenlerden eylesin inþaAllah..
Paylaþým için Rabbim Razý olsun kardeþim..
Ynt: Dua By: ikranur 7d Date: 25 Ocak 2016, 18:34:35
selamun aleyküm.
Rabbim duayý dilimöizden eksik etmesin. dualarýmýzý kabul eder inþ.
Allah c.c. razý olsun.
Ynt: Dua By: ceren Date: 29 Aralýk 2017, 02:26:45
Esselamu aleykum. Rabbim bizleri her daim ona dua eden her þeyi ondan isteyen ve ona yalvarip tam bir ihlasli bekleyen kullardan eylesin inþallah. ..
Ynt: Dua By: ceren Date: 01 Mayýs 2022, 05:30:02
Esselamu aleyküm.duasini hakkýyla ve ýsrarcý þekilde yapýp Allah dan hayri bekleyen kullardan olalým inþallah...