B6 Vitamini By: Eslemnur Date: 25 Aralýk 2010, 18:59:30
B6 VÝTAMÝNÝ
B6 VÝTAMÝNÝ NELERDE BULUNUR ?
B6 Vitamini ; fiziksel ve zihinsel olarak gerekli bir vitamindir. En önemli besin öðesi olmasýyla birlikte pek çok gýda maddesinde bulunmasý nedeniyle kolayca elde edilebilir. B6 vitamini en çok biramayasý, bezelye , ceviz , yerfýstýðý , ayçekirdeði , havuç , buðday ve bulgur da yüksek olarak hububatlarda bulunmaktadýr. Daha az miktarlarda da olsa ; fasulye, karnabahar, muz , üzümde de vardýr. Hayvani besinlerde de B6 vitamini vardýr. Tavuk,sýðýr ve dana etleri, karaciðer , böbrek , balýk ( alabalýk,sombalýðý ), yumurta sarýsýnda B6 vitamini boldur. Önerilen Tüketim Standardý ; ortalama 2.0 mg günlük doz önerilir. Bu, bebeklerde 0.3 - 0.6 mg ve büyüme çaðýndaki çocuklarda 1.0 mg olarak önerilmektedir. ( önerilir = eksiklik geliþimini önleyecek günlük asgari doz )
B6 VÝTAMÝNÝ NE ÝÞE YARAR ?
Aminoasid metabolizmasýnda, protein metabolizmasýnda etkilidir. Serum Glutamik Oksalasetat ( SGOT ) ve Serum Glutamik Pirüvat ( SGPT ) enzimlerinin aktivitesinde etkilidir. Ayrýca Homosistin ve Triptofan metabolizmasýnda etkilidir. Aminoasidlerin sindirim sisteminden emilimlerinde rol oynar. Hem senteziyle ilgilidir : Porfirin yapýmýnda önemli olan süksinilglisin’in, delta aminolevülenik aside dekarboksile olmasýný katalizleyen bir koenzimdir. Eksikliðinin insanlarda hipokrom mikrositer anemiye neden olmasý bundandýr. Bunlardan baþka, linoleik asidin araþidonik aside çevrilmesinde bir koenzim gibi etki eder. Ayrýca, hücre zarlarýndan sadece aminoasidlerin ve bazý metal iyonlarýn, birbiriyle þelat kompleksleri oluþturan þekilde geçmelerini saðlar. Baðýþýklýk sistemi , böbrek ve kalp fonksiyonlarý için yardýmcýdýr. Büyüme ve hücre çoðalmasýnda rol oynayan nükleik asitler için gereklidir. Sinir Sistemini korur ve fonksiyonlarýnýn düzenli olabilmesini saðlar. Piridoksin, Premenstrüel Sendrom olarak bilinen adet (aybaþý veya mens) öncesi gerginliklerinde , mens (adet) dönemlerinde gözlenen sivilce artýþý, ruhsal gerginlikler ve migren tipi baþaðrýlarýnda tedavi amacýyla kullanýlmasý nedeniyle oldukça popülerdir. Diyabet ( Þeker Hastalýðý ) ve Kalp Hastalýklarýnda tedavi amacý ile kullanýlmaktadýr. Ayrýca ellerde sinir sýkýþmasý ile geliþen Karpal Tünel Sendromu'nun tedavisinde de kullanýlýr. Artrit ( eklem iltihabý ), eklem problemleri , Astma , Hiperaktivite Bozukluðu , Psikiyatrik Bozukluklarda B6 vitamini tedavide önemli görevler alýr. Gebelik Toksemisi ( zehirlenmesi) , bazý tür idrar kesesi kanserleri ve Kalsiyum oksalat tipi böbrek taþlarýnda koruyucu olarak kullanýlýr. Bazý tip Anemilerde kullanýlabilir. Ayrýca Tüberküloz tedavisinde kullanýlan Ýzoniazid adlý ilaç, idrarla piridoksal fosfat kaybýna yol açtýðý için bu hastalarda tedaviye eklenir.
B6 VÝTAMÝNÝ EKSÝKLÝÐÝNDE NE OLUR ?
B6 vitamini eksikliðinde cilt lezyonlarý olmasýnýn yanýsýra, aðýz, burun ve göz çevresinde döküntüler, dil kýzarýklýðý, þiþme ve yanmasý meydana gelir. B6 Vitamini eksikliði arttýkça sinir sistemi ile ilgili belirtiler de olmaya baþlar : sinir iltihaplarý geliþir. Konvülsiyonlara ( havale ) eðilim meydana gelir.B6 Vitamini eksikliði kansýzlýða da neden olur. Bu anemi hipokrom mikrositer olarak tanýmlanan tipte bir anemidir. Ýdrarla aminoasitler kaybedilmeye baþlar : Homosistinüri ve Sistationüri geliþir. Böbrek taþlarý oluþur . SGOT ve SGPT enzim aktivitesi azalýr.
B6 VÝTAMÝNÝ AÞIRI DOZUNDA NELER OLUR ?
Günlük 500 mg doz ile uzun süreli kullanýmlarýnda veya 2 gr ve üzeri Piridoksin alýndýðý durumlarda sinirsel bozukluklara yol açarak toksisite belirtileri gözlenebilir. Piridoksine Baðýmlýlýk Sendromu da tanýmlanmýþtýr. Günde 200 mg'ý geçmeyen dozlarda güvenle kullanýlabileceði bildirilmektedir.
B12 vitamini ( Siyanokobalamin )Tabii B12 Vitamini Siyanokobalamin 1948 yýlýnda izole edilmiþtir. B12 vitamini yapýsýnda iki halka gösterir. Birincisi, büyük ve porfirini andýran merkezsel bir halkadýr. Bunun porfirinden farký, indirgenmiþ dört pirolünden ikisi birbirine köprüsüz baðlýdýr. Bu halkaya Korrin halka sistemi denir, halkanýn merkezinde de bir kobalt vardýr. Kobalt, baðlarla halkanýn pirol azotlarýna, bir siyan’a (-CN) ve ikinci halkanýn azotlu bazýna (5,6-dimetilbenzimidazol) baðlýdýr. Ýkinci halka da, azotlu bazý kobalta baðlý bir nükleotid’in (dimetilbenzimidazol-riboz-fosfat’ýn) fosfatýný esterleþtiren bir aminopropanol’ün, D.pirol halkasýnýn propiyonik asid takýsýyla baðlanmasý sonucu kapanýr. Siyanokobalamin; doðal B12 vitaminidir. Siyanokobalamin’den baþka onun deðiþik þekilleri olan kobalamin’ler (kobamidler) de tarif edilmiþtir. Bunlarda, ya -CN ya da nükleotid’in bazýnda bir deðiþiklik olur. B12a, B12b, B12d deki gibi -CN yerine, -OH gelirse, hidroksikobalamin, B12d 'deki gibi nitrit gelirse, bir nitrokobalamin ya da metil grubu gelmiþse metilkobalamin oluþur. Dokularda da en sýk -CN yerine 5. dezoksiadenozin gelmiþ bir kobamid-koenzim bileþiminde bulunurlar. Bütün B12 vitaminleri, peptid ve proteinlere sýký baðlanma etkisi gösterirler. B12 Vitamini, suda çözünen bir vitamindir. Bu nedenle vücutta tam bir deposu yoktur ( karaciðerde vb çok az depolanýr ) ve her gün vücuda alýnmasý gereken vitaminlerdendir. B12 vitamini suda kolay çözülür. B12 Vitamini , gýdalarda piþirme sonucu %10 ile %30 arasýnda kaybolur.B12 vitamininin insan vücudundaki esas kaynaðý kalýnbarsaklarda yer alan bakterilerdir. Tüm sindirim sistemi kanalýnda mikroorganizmalar yer alsa da asýl sentez yeri kalýnbarsaklardýr. Vücutta B12 vitamini emilimi için aktif ve pasif olmak üzere farklý mekanizmalar çalýþmaktadýr. Ýncebarsaklara aþýrý miktarda B12 vitamini geldiði zaman herhangi bir emilime uðramaksýzýn direkt olarak jejunum ve ileum bölgelerinden pasif emilim olur. Aktif emilim için midede yer alan Ýntrensek Faktör gereklidir. Gýdalarda bulunan fizyolojik dozlardaki B12 vitamini bu yolla emilebilir. B12 vitamini, midedeki kimyasal ortamýn etkisi ile baðlý olduðu proteinlerinden ayrýlarak midede iki ayrý bölgede yer alan Parietal Hücrelerde bulunan Ýntrensek Faktör ile birleþir. Birleþme sonrasý oluþan yapý incebarsaklara ilerler ve Ýleum bölgesine geldiðinde buradaki alýcýlara baðlanýr. Buradaki alýcýlara baðlanma için iki þart gereklidir; birincisi bu bölgede kalsiyum iyonlarý olmalýdýr ve ikincisi de bu bölgenin pH deðeri 6.0 olmalýdýr. B12 vitamininin gýdalarla alýmýndan sonra kana geçmesi 12 saat kadar sürmektedir. Sindirim sistemi salgý hücrelerinde B12 vitamini için Transport Proteinleri ( Transkobalaminler ) gereklidir. Transkobalaminler üç tiptir. Transkobalamin I ve III , beyaz kan hücreleri tarafýndan oluþturulur ve B12 vitaminine ikinci tipten daha güçlü baðlanýrlar. Ancak Transkobalamin I/III eksikliði olduðunda B12 vitamini eksikliði olmaz. Transkobalamin II , karaciðer tarafýndan oluþturulur. Transkobalamin II' nin özelliði baðladýðý B12 vitaminini dokulara daha çabuk taþýmasýdýr. Fakat , Transkobalamin II eksikliði; B12 vitamin eksikliðine yol açar.