Muhammed Bin Ka'b El-Kurazi By: armaðan Date: 07 Mayýs 2009, 23:09:27
Tâbiîn devrinin meþhurlarýndan ve evliyânýn büyüklerinden. Ýsmi, Muhammed bin Ka’b bin Selîm bin Esed, künyesi Ebû Hamza’dýr. Ebû Abdullah da denilmiþtir. Babasý Benî Kureyza isimli yahûdî kabîlesinden alýnan esirlerden olduðu için el-Kurazî lakabý ile tanýnmýþtýr. Muhammed bin Ka’b, Evs kabîlesine sýðýnanlardandýr. Medîne’de yetiþen âlimlerden olduðundan el-Medenî denilmiþtir.
Tâbiînin büyük âlimlerden olan Ýbn-i Ka’b, 660 (H.40) senesinde hazret-i Ali’nin hilâfetinin sonlarýnda doðdu. Sonra Kûfe’ye yerleþti. Tekrar Medîne’ye geldi. 726 (H.108) senesinde Medîne-i münevverede bir mescidde hadîs-i þerîf okuturken tavanýn yýkýlmasý üzerine cemâattan bir kýsmý ile berâber enkâz altýnda kalarak vefât etti. Vefât târihi olarak deðiþik seneler de bildirilmiþtir. Peygamberimiz zamanýnda doðduðu rivâyeti, ona âit olmayýp babasýnýn doðumu içindir.
Muhammed bin Ka’b, Kur’ân-ý kerîmin tefsirinde, birinci tabakayý teþkil eden âlimlerdendir. Büyük müfessirlerden olup, ayrýca muhaddisler yanýnda da sika (güvenilir) olan râvilerdendir. Avn bin Abdullah, onun için: “Ben, Ebû Hamza-i Kurazî kadar Kur’ân-ý kerîmin tefsirine vâkýf olan bir kimse görmedim.” dedi. Ýbn-i Sa’d da; “Verâ sâhibi olan büyük bir âlim, çok hadis-i þerîf rivâyet eden sika bir râvi” olduðunu bildirdi. Ýmâm-ý Iclî de, “Kur’ân-ý kerîmi en iyi bilendi. Sâlih bir zât olup, Medîne’de hadîs rivâyet eden Tâbiînin sika olanlarýndandý.” demektedir.
Ömrünü, ilim öðrenmekle ve öðretmekle geçirmiþtir. Bir müddet Kûfe’ye gidip, orada kaldý. Sonra Medîne-i münevvereye dönmüþtür. Eshâb-ý kirâmdan birçok zât ile görüþüp onlardan ilim almýþtýr. Ýlimdeki hocalarý Eshâb-ý kirâmdýr. Abbâs bin Abdülmuttalib, Zeyd bin Erkam, Abdullah ibni Mes’ûd, Amr bin Âs, Ebüdderdâ, Fedâle bin Ubeyd, Mugîre bin Þu’be, Ebû Hureyre, hazret-i Âiþe ve daha birçok Sahabîden hadîs-i þerîf rivâyet etmiþtir. Kendisinden de kardeþi Osman, Hâkem bin Uteybe, Yezîd bin Ebî Zeyyâd, Mûsâ bin Ubeyde, Ebû Ma’þer, Ebû Câfer-i Hutamî, gibi birçok zât rivâyette bulunmuþlardýr. Rivâyet ettiði hadîs-i þerîfleri, meþhur Kütüb-i Sitte imamlarý, kitaplarýna almýþlardýr.
Muhammed bin Ka’b, Medîne’de bulunan ilim ehlinin en faziletlilerindendi. Fýkýh ilminde, takvâ ve verâda (haramlardan ve þüphelilerden sakýnmada) da üstün bir yeri vardý. Allah yolunda mal daðýtmayý çok severdi. Bir gün eline bol miktarda mal, servet geçmiþti. “Bunu, oðlun için mi alýkoyuyorsun?” dediklerinde, buyurdu ki: “Hayýr, servetimi kendim için alýkoyacaðým. Yâni Allah rýzasý için daðýtacaðým. Oðlumu da Allahü teâlâya emânet edeceðim.”
Hikmetli sözleri çoktur. Herkese nasihat ederdi. Kendisine gelip soranlara cevap verirdi. Birgün Muhammed bin Ka’b’dan sordular: “Hangi huylar mümini alçaltýr?” Buyurdu ki: “Çok konuþmak, kendisinde sýr olarak bulunanlarý açýklamak ve herkesin sözünü kabul etmek insaný küçük düþürür.”
“Allahü teâlâ bir kulu hakkýnda hayýr murâd edince, onu dünyâ düþkünlüðünden kurtarýr, dinde fakih kýlar ve ona kendi ayýplarýný görmeyi nasîb eder.”
“Üç haslet sâhibinin îmâný kemâle ermiþtir. Bunlar huzurda iken bâtýla sapmamak, kýzdýðý zaman haktan ayrýlmamak, gücü yettiði halde haddi aþmamaktýr.”
Muhammed bin Ka’b el-Kurezî, Ali bin Ebû Tâlib’in þöyle dediðini rivâyet etmiþtir: “Allahü teâlâ þükür kapýsýný açýp, artýrma kapýsýný kapamaz, duâ kapýsýný açýp duâlarý kabûl etme kapýsýný kapamaz, tövbe kapýsýný açýp maðfiret kapýsýný kapamaz.”
“Ömer bin Abdülazîz halîfe olunca, Muhammed bin Ka’b’a birisini gönderip çaðýrttý ve “Bana tavsiyede bulunun, yol gösterin.” dedi. Muhammed bin Ka’b, þöyle tavsiyelerde bulundu: “Kendin için istediðini insanlar için de iste. Kendin için istemediðini, iyi görmediðin þeyi, onlar için de isteme. Þunu iyi bil ki, sen ilk ölen halîfe deðilsin. Ey Halîfe müslümanlarýn senden büyüklerini baban, orta yaþta olanlarý kardeþin, küçük olanlarý da çocuklarýn kabûl et. Büyüklerine hürmet, kardeþlerine merhamet, küçüklerine de þefkat göster.”
"Dünyâ son durak ve geçici bir yerdir. Ýyiler ondan yüz çevirir, kötüler ona koþar. Ýnsanlarýn kötüsü ona raðbet eden, iyisi ondan uzaklaþandýr. Dünyâ kendine baðlanana sýkýntý verir, helâke düþürür. Boyun eðene hâinlik yapar. Zenginliði fakirlik, çokluðu azlýktýr. Günleri gelip geçer.”
“Yeryüzü iki kiþi için göz yaþý döker: Birincisi, üzerinde Allahü teâlâya ibâdet edip, sâlih amel iþleyen, ikincisi de üzerinde Allahü teâlâya günâh ve isyânla vakit geçiren kimse içindir. Zîrâ günah iþleyen ona çok aðýrlýk verir.”
Kendisinden; “Kim zerre miktarý hayýr yapmýþsa, onu görür. Kim de zerre mikdarý þer iþlemiþse onu görür.” meâlindeki (Zilzâl sûresi: 7-8) âyet-i kerîmesi sorulduðunda buyurdu ki: “Kâfir olan bir kimse hayýrdan zerre miktarý bir iþ yapsa karþýlýðýný dünyâdan ayrýlmadan önce kendisinde veya ehlinde veya malýnda bulur. Karþýlýðýný dünyâda görmesi kendisi için bir hayýr deðildir.
Mümin kiþi de þerden zerre miktarý bir iþ yapsa, âhirete gitmeden onun cezâsýný kendisinde, ehlinde ve malýnda görür. Böyle olmasý kendisi için þer deðildir.”
1) Tabakât-ý Ýbn-i Sa’d; c.5, s.370,371
2) Tehzîb-üt-Tehzîb; c.9, s.420
3) Tehzîb-ül-Esmâ ve’l-Lüga; c.1, s.90
4) Miftâhü’s-Seâde; c.1, s.49, c.2, s.75, 466,590, c.3, s.199
5) Hilyet-ül-Evliyâ; c.2, s.212
6) Ikd-ül-Ferîd; c.1, s.39, c.2, s.17
7) Ýslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.1, s.375
Ynt: Muhammed Bin Ka'b El-Kurazi By: Bilal2009 Date: 19 Kasým 2020, 14:34:18
Esselamü aleyküm Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Muhammed Bin Ka'b El-Kurazi By: Sevgi. Date: 21 Kasým 2020, 19:04:53
Aleyküm Selâm. Faydalý bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun kardeþim