Gayret By: meryem Date: 21 Aralýk 2010, 10:39:06
GAYRET
Ahlâkî olayda daha basit bir þekle ve surete konulamaz iki unsuru, yani niyet ve ameli, yeterince ayýrd ettikten ve niyetin[1] çift yönlü tesirini belirledikten sonra, þimdi bize, fazilet mücadelesinde emsalsiz, saldýrý ve savunma silahý olarak, ikinci unsurun, yani amelin tamamen özel önemini aydýnlatmak kalmaktadýr. Gerçekten maksat, Ýster ahlâkî bir karar almak veya icra etmek, ister derûnî bir karakteri düzeltmek veya bir niyeti temizlemek olsun, bu gayelere ulaþmak için insanýn sahip olduðu yegâne yardým ve ayný zamanda tek ödevi, onlara ulaþtýrmaya yetenekli, maddî ve manevî güçlerini kullanmaktan baþka bir þey deðildir. Ayný þekilde bazan, fazileti kazanmak için herhangi bir faaliyeti uygulamak faidesiz ve gayr-i makuldür; eðer beþerî ruh, tam ve kâmil bir tabiata sahip ise, veya o son derece eksik ise, geliþmeye elveriþli deðildir. Þu halde etkin müdâhalemizin zorunluluðu çift yönlü bir postulatý ihtiva etmektedir, þöyle ki; ahlâkî varlýk, eksik ayný zamanda da yetkinleþe-bilir þekilde yaratýlmýþtýr. O, tam varlýðýn bütün unsurlarýný içinde taþýyan, geliþmesinin bütün þartlarýný bilkuvve ve fiilen kendinde toplayan, fakat bu bilkuvve mevcudiyetini fiilî bir gerçek haline getirmek için, hür ve iradî bir amelin ortaya çýkmasýný bekleyen bir tohum gibidir.Ahlâkî varlýk için durumun böyle olduðunu, Kur'ân-ý Kerim bize aþaðýdaki âyetlerle yeterince göstermiþ gibi görünmektedir.Bir yarýdan, insan doðarken bütün aklî ve hissî bilgilerden yoksun olduðu halde, kendine bu bilgilerden dilediðini saðlamaya yetenekli melekelerle donatýlmýþtýr[2]. Ruhu teþekkül eder etmez, ona hayýr ve þer fikirleri verilmiþtir[3]. Ýþte, her beþerî ruhun sahip olduðu vasýtalarýn heyet-i mecmuasý budur ve bu vasýtalarla o, ele geçirmeye çalýþacaðý ideali anlayacak, ona eriþme arzusunu hissedecek ve bizzat onu gerçekleþtirmeye karar verecek durumdadýr.Öte yandan, hakikaten insan ruhunun, —bütün bu cihaz— elinin altýnda hazýr bulunmasýna raðmen, daima kendi iradesinin tesiriyle yükselmeye ve düþmeye, açmaya ve solmaya kabiliyetli kaldýðý bir gerçektir[4].insanýn amel etmesine ve sorumluluðunu taþýmasýna dair ahlâkî zaruret buradan doðmaktadýr[5].Fakat gayret etme kavramý genel olarak amel vasýtasýyla deðil; bilakis, maksadý "bir kuvvete mukavemet göstermek, veya bir mukavemeti yenmek" olduðundan özellikle etkili amelle tanýmlanmaktadýr[6]. O, ilk bakýþta maddî anlamda anlaþýlan tanýmdýr; fakat o, ayný zamanda ahlâkî anlamda anlaþýlmak zorundadýr. Ýki saha arasmdaki benzerlik câlib-i dikkattir, iyilik sever icâd yolunda, fikir çoðu zaman mevzuunda ve kendisinde aþýlmasý gerekli çift yönlü bir engel ile karþýlaþýr. Deðiþmesi gerekli maddenin durgunluðu ve yaratýcý iradedeki hamle eksikliði, bizi þerre teþvik eden güçlerin karþýsýnda serden çekinmek gerektiði zaman da durum aynýdýr. Bütün bu durumlarda, amel etmek kâfî gelmez; billâkis kuvvetle ve sebatla mücadele etmek gerekir.Bedenî ve maddî varlýðýmýz, daha þimdiden hayat yolunda ölünceye kadar karþýlaþýlan her çeþit serlere karþý daimî bir mücadele içindedir;[7] Kur'ân-ý Kerim, insanî tabiata baðlý bu þart üzerine dikkati çekmekten geri kalmaz[8]. Fakat, içgüdü ile belirlenmiþ bu tabiî gayretin üstünde, akýl ile gerekli kýlýnmýþ ve bir idealin hizmetine konulmuþ olmasý gerekli baþka bir gayret vardýr. Ýþte bizim islâm ahlâkmda tetkik etmeyi düþündüðümüz gayret bu nevidir.Önce ahlâkî enerjinin bu seferber edilme mecburiyetinin Kur'ân-ý Kerim'de çok rastlanan bir durum olduðunu söyleyelim. Gerek, hayrý yerine getirmek ve hevâlara karþý koymak için, gerek serlere tahammül etmek ve öfkeye hâkim olmak için, gerekse dinî ödevlerimizi uygulamak için olsun, her yerde bu yüce ve kararlý mücadeleye davet iþitilmektedir. Gerçektir ki, Allah, bizden imkânlarýmýzýn üstünde hiç bir yükümlülük istemez; öte yandan o bizi bütün gücümüz[9] ile kendine itaate de teþvik ediyor.Mükemmel bir mecazî mukayesede Kur'ân-ý Kerim bizi, yükselen ahlâkî tekâmül yolunda "sarp yokuþu týrmanmak ve aþmak"[10] þeklindeki bu faaliyeti icraya davet etmektedir. O, yalnýz insanlarý bu yükselmeyi gerçekleþtirmeye devamlý teþvik etmekle kalmamakta, ayný zamanda bu gayret kavramýný bizzat samimi iman tarifinin içine yerleþtirmeye kadar gitmektedir. "(Gerçek) mü'minler ancak o kimselerdir ki, Allah ile peygamberlerine kesin olarak iman ettiler, sonra þüpheye düþmediler, Allah yolunda malla-rýyle, canlarýyle savaþtýlar. îþte sadýklar onlardýr."[11]Ahlâkî gayretin deðeri daha yükseðe yerleþtirilebilir mi?Bununla birlikte biz bu genel düþüncelerle yetinemeyiz. Gayet açýk ve seçik bir diyalektik düþünce, kendineherhangi bir zýtlýk aramaksýzýn ve vakýalarý tam yerlerine yerleþtirmeye izin veren bir uzlaþmaya giriþmek-sizin böyle mutlak bir tasdikte takýlýp kalmaz. Bunu yapmak için aþaðýdaki notlan incelemeye tâbi tutacaðýz:
1- Gayretin deðeri, kendiliðindenliðinkini ortadan kaldýrmak zprunda mýdýr? Hangi þartla?
2- Bu deðerde bedenî gayretin payý nedir?
3- Gayret, kendini kabul ettirdiði zaman sýnýr tanýmaz mý? [1] Davranýþýn deðer ve geçerlilik þartý olarak.
[2] (Kýþ. en-Nahl 16/78.
[3] eþ-Þems 91/7-8.
[4] Ayný sûre, 9,10.
[5] et-Tevbe 9/105.
[6] Dictionnaire Littrc, Effort (maddesi).
[7] Bak,Sabatier, La Philosophie de VEffort.
[8] Ýnþikak 84/6. :
[9] et-Teðâbün 64/16.
[10] el-Beled 90/11-17.
[11] el-Hucurât 49/15.
Ynt: Gayret By: ceren Date: 13 Temmuz 2016, 21:19:07
Esselamu aleykum.islam yolunda ahlakli yasamak icin niyet edip amelini dogru yapmak icin ugrasan ve gayret edip gunahdan haramdan kendini koruyup allahin rahmetini kazanan kullardan olalim inþallah...
Ynt: Gayret By: Bilal2009 Date: 13 Temmuz 2016, 21:50:31
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Gayret olmaz ise Allah yolunda nasýl gidlir. Rabbim bzileri gayretkar kullarýndan eylesin . Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Gayret By: Sevgi. Date: 30 Mart 2018, 04:09:23
Aleyküm Selam. Þunu bikere hiç unutmýyalýmki hak yolda ilerlemek istersek illede gayret illede gayret bunun baþka yolu yoktur. Bizlerde besmele ile hak yolunda hakkýyla gayretli olanlardan olalým inþaAllah
Ynt: Gayret By: ceren Date: 30 Mart 2018, 14:32:03
Aleykumselam.ýslam yolunda iman yolunda gayret eden güzel ahlak için çalýþýp gayret eden ve allahin rizasina kavusan kullardan olalim inþallah. ..