Edebul Mufred
Pages: 1
Utanma By: sidretül münteha Date: 14 Aralýk 2010, 21:35:19
(637) Utanma


1312— îmran ibni Husayn demiþtir ki, Peygamber   (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) þöyle buyurdu :

«Utanma ancak hayýr getirir.

Bunun üzerine cübeyr ibni Kâ'b þöyle dedi :

—  Hikmetli sözlerde, hayanýn bir kýsmý, vakardandýr ve bir kýsmý da kararlýlýktandýr, îmran da ona þu cevabý verdi :

—  Ben Peygamberden, sana hadîs anlatýyorum,  sen ise bana kendi sayfandan anlatýyorsun!..[1360]

 

Bir konuþma esnasýnda imron hazretlerine bazý kitaplardan hik­metli söz seçerek Büþeyr'in karþýlýk vermesine haklý olarak Ýmran kýzmýþ ve Hz. Peygamberin sözüne hiç bir sözün mukabÜ tutulamayacaðýný ifade etmiþtir. Utanma (Haya) konusu 271 sayýlý bölümde 597-603 sayýlý Hadîs-Ý Þeriflerle geçmirrir, Bilgi için oraya müracaat edilsin.[1361]

 

1313— (380-s.) Ýbni Ömer. (Radiyctllahuanhümaj'dan rivayet edildi­ðine göre, þöyle demiþtir:

«Gerçekten. haya ile iman bütün olarak her ikisi birbirine baðlýdýr. Bunlardan biri kaldýrýlýnca, diðeri de kalkar.»[1362]

 

Birinci cild 271 sayýlý «Haya  Utanmak» bölümüne bakýlsýn. Bu ha­ber!   Hakim   tahrÝç etmiþtir : C. M, s. 693, dip not.[1363]

 

(638) Cefa
 

1314— Ebû Bekir  Peygamber (Sav)'in þöyle buyurduðu rivayet edilmiþti):

«Haya imandandýr; iman ise cennettedir. Arsýzlýk (yüzsüzlük) cefa­dandýr, cefa ise Cehennemdedir,»[1364]             

 

Utanmak Ýmandan bir bölüm olduðu itibarla, iman nimeti sahibini cen­nete götürdüðü gibi, utanma hasîeîi de insaný  cennete ulaþtýrýr.

Katý yürekliliðe, kabalýk ve arsýzlýða «Cefa» denir. Arsýzlýk ve hayasýzlýða da «Bezâ» denir. Allah'dan ve insanlardan utanmayanlar kaba ve haþin kimselerdir ki, bunlar kötülükleri dolayýsiyle cehennemlik olurlar. Ha-yasýzlik bunlarýn ayrýlmaz bir vasfý bulunduðundan, hayasýzlar da onlarla beraber cehenneme airerler.[1365]

 

1315— Muhammed ibni. AH (Ýbnil-Hanefiyye) babasýndan rivayet ettiðine göre, þöyle demiþtir :

«Peygamber (Sav) 'in. baþý büyükçe idi, gözleri iri idi. Yürüdüðü zaman ayaklarým yüksek yerden iner gibi kaldýrarak yürürdü. (Bir kimseye karþý) döndüðü zaman bütün vücudu ile döner­di.»[1366]

 

Görünüþte bu Hadîs-i Þerifin «Cefa» ile ilgisi yoksa da, gerçekte bað-lanhsý vardýr. Peygamber (Sav) vakar ve heybetle yü­rürlerdi. Bir kimseye- teveccüh buyuracaklarý zaman da yolnýz baþý çevir­mekle deðil, butun vücudu çevirerek teveccüh eder ve iltifatta bulunurlardý. Her iki hareket, kendilerinde cefa bulunmayan, kibir ve azamet dýþý güzei davranýþlardýr ve bunlar hayanýn gereðidir. Bu bakýmdan .hayayý gerekti­ren hal ve gidiþat örnek alýnmalýdýr. Hayasýzlýk sayýlan hallerden uzaklaþ­malýdýr.[1367]

 

(639) Utanmayýnca  Dilediðini  Yap
 

1316— Ebû Mes'ud'dan rivayet edüdiðifre göre, demiþtir ki :

— Peygamber (Sav) þöyle buyurdu:

«Ýlk Peygamberlik kelâmýndan   (zamanýmýza kadar gelip)  insanlarýn ulaþtýðý söz, utanmadýðýn zaman dilediðini yap, sözüdür.»[1368]

 

Bu Hadîs-i Þerif. Cild, 597 sayýda aynen geçmiþtir. Oradaki açýkla­masýna bakýlsýn. Kaynaklan da orada gösterilmiþtir.[1369]

 

(640) Öfke
 

1317— Ebû Hüreyre'den rivayet edildiðine göre; Resûlüllaah (Sav) þöyle buyürnýuþtur:

«Güdü olmak. insanî arý yenmelkle deðildir. Gerçekte güçlü, öfke zar mam»da nefsme- sahip olandýr.»[1370]

 

Nefsin hoþuna gitmeyen kýrýcý ve tahkir edici' aðýr söz ve hareketler .karþýsýnda nefsin kabarýp taþkýnlýk ve hýrçýnlýk göstermesi haline gazap' denîr. Bu hal, hiddetin ve taþkýnlýðýn aerecesine göre zarariar doðurur, hatta büyük cinayetlere de "sebep .olur. Böyle bir halde iken nefse bekim olup, onun taþkýnlýðýna meydan vermemek en büyük baþarý ve pehlivan­lýktýr. Bunun Ýçîn  Peygamber  (Sav);

«Gücü ve kuvveti ile insanlarý yenen kimse pehlivan deðil, asýl peh-Hvan. gazap zaman arýda nefsine saihip olan ve onun taþkýnlýðýna meydan vermeyendir.» buyurmuþtur.                                                           

Gerçekten nefsi yenmek ve onun fenalýklarýna engel olmak pehlivan­lýktan daha zordur ve çok daha faydalýdýr. Buna muvaffak olan kimse, fenalýklardan ve musibetlerden kurtulmuþ olur.

Metinde geçen kelime ismi fail sýðasý olup, müba­lâða mânâsý taþýr. Kuvvet ve gücü Ýle çok insanlarý yenen kimseye denir. Ýþte asýl güçlü, bu adam deðil, nefsine sahîp olan ve onu yenendir. Bu Ýtibarla Cenab-ý Hak, Kur'ân-ý Kerîm'de cennete girecek olan takva sahip­lerini þöyle vasýfiýyor:

«(Cennete girecek takva sahipleri), bollukta ve darlýkta harcayýp ye­direnler, öfkelerini yutanlar ve insanlarýn kusurlarýný baðýþlayanlardýr.» (Âl-i îmran Sûresi. Âyet: 134).

Nefse hakim olup, öfkeyi yutmanýn mükâfatý cennet olduðundan bun­dan daha büyük pehlivanlýk düþünülemez.

Ýnsan öfkelendiði zaman bu halini- gidermek için ya susmalý, ya da meclisi deðiþtirip baþka bir iþle uðraþmalý, abdest alýp bir ibâdete koyul­malýdýr. Þeytanýn þerrinden Allah'a sýðýnmalýdýr.[1371]

 

1318— (381-s.) Ýbni Ömer (R.anhüma) 'dan rivayet edildiði­ne göre, þöyle demiþtir":

«Allah rýzasýný dileyerek öfke yudumunu yutan bir kulun yudumun­dan sevabca daha büyük (ve daha. faziletli) bir yudum Allah katýnda yoktur.»[1372]

Bundan önceki Hadîs-ý Þerif münasebetiyle öfkesini yutanlarýn mükâ­fatý cennet olduðu Allah kelâmý deîi! gösterilerek kaydedilmiþti. Karþýlýðý cennet olan bîr Ýþin ne kadar önemli olduðu meydandadýr. .Bu .fazilete eri­þebilmek için öfkeli anlarda çok uyanýk ve tedbirli olmakla cenner fýrsatýný

bu haberi  Ýmam   A h m e d   merfü'  hadîs olarak tahrÝç etmiþtir.  Fad-lu'llah: C. II, s. 696, dip not.[1373]

[1360] Buhâri: KitabÜ'I-Edeb, (77.) Bab. Müslim : Kitabü'1-Ýman, Hadîs : 61. Fadlu'llah: C. ÝL s. 690-692.

A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/658.

[1361] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/658.

[1362] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/658-659.

[1363] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/659.

[1364] Tirmizl: Kitabti'l-Birri, Hadîs :  1314. Ýbni Mace: Kitabü'z-Zülýd, Hadîs : 4184. FaâU'llah: C. ÎI, s0 693, 694.

A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/659.

[1365] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/659.

[1366] Tîrmizî: Kitabü'l-Menakýb, Hadis :  3641. Cllah: C. H, s. 694.

A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/659-660.

[1367] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/660.

[1368] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/660.

[1369] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/660.

[1370] Buharý: KÝtabü'1-Edeb,  C76.J Bab. Müslim: Kitabü'l-Birri, Hadîs :  107. Ebû Davud: Kitabü'1-Edeb, Hatfîs.; 4779. Fadlu'îlah ; C, II, s. 695.

A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/661.

[1371] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/661-662.

[1372] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/662.

[1373] A. Fikri YAVUZ, Ýmam Buhari’nin Derlediði Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neþriyat: 2/662.



Ynt: Utanma By: ceren Date: 11 Ocak 2016, 20:02:06
Esselamu aleykum.Allah dan korkan kuldan utanan hayali edebli ve cennet ehli olan kullar dan olalim insallah....
Ynt: Utanma By: gizem 7/a Date: 11 Ocak 2016, 20:15:06
Çok güzel bir yaziydi anlami cok guzel allah razi olsun
Ynt: Utanma By: Bilal2009 Date: 11 Ocak 2016, 21:55:18
  Ve Aleykümüsselăm Ve Rahmetüllah. Bu dünya gelip geçici oyüzden nefsimizin oyunlarýna gelmemeye dikkat etmeliyiz. Allah ( Celle Celalühu ) bizleri doðruluktan ayýrmasýn inþaAllah. Paylaþým için Rabbim Razý olsun..
Ynt: Utanma By: Sevim Altunkaya 7/A Date: 11 Ocak 2016, 23:42:49
Ne olursa olsun sabretmeyi ve nefsimize hakim olmamýzý bilmeliyiz.
Ynt: Utanma By: Kevšer Date: 12 Ocak 2016, 07:44:22
 Aleyna Ve Aleykümüsselăm. Öncelikle bu dünyaya geliþ sebebimizin Allah (Celle Celalühu ) Rýzasýný kazanmak olduðunu unutmamalýyýz ve ona göre yaþantýmýzý düzenlemeliyiz. Bu nedenle nefsimizin de oyunlarýna aldanmamaya dikkat etmeliyiz inþaAllah. Mevlam her iki cihanda da yâr ve yardýmcýmýz olsun.. Amin
  Paylaþým için Rabbim Razý olsun kardeþim...
Ynt: Utanma By: mevlüde06 Date: 12 Ocak 2016, 11:54:58
Ve aleykumusselam ve rahmetullah;

"Utanmadýktan sonra dilediðini yap"Efendimizin bu sözünü çok seviyorum.kýsa ve öz.o kadar açýkki,bi o kadar da aðýr.
Rabbim inþallah haya duygumuzu arttýrsýn.Allah razýo lusn hocam paylaþým için.
Ynt: Utanma By: damla6d Date: 12 Ocak 2016, 16:56:44
Bismillahirrahmanirrahim.Haya her insanda olmasý gereken bir özelliktir.Haya müslümanlar için çok önemlidir.O baþörtüyü yapmak bile hayadandýr..Allah c.c. razý olsun..
Ynt: Utanma By: ikranur 7d Date: 12 Ocak 2016, 18:44:44
selamun aleyküm.
utanmak bir kiþiye hayýr getirir.
Rabbim haya duygularýmýzý arttýrýr. inþ
Allah c.c. razý olsun.
Ynt: Utanma By: yagmur_7-c Date: 12 Ocak 2016, 18:51:20
Esselamu aleykum;
Deðerlerimizi o kadar güzel açýklamýþlar ki hayasýzlýk ve öfkeyi kontrol etmeyi þimdi daha iyi anlýyorum....Hayanýn en güzel örneði peygamber efenbdimiz sallhu aleyhi ve sellem þüphesiz ....Onu örnek alan bir nesil nasip etsin inþallah...
Ynt: Utanma By: HALACAHAN Date: 30 Mart 2016, 23:45:36
Edebini  korumaya çalýþan insanlarý insanlar ayipliyor  gülüyorlar.. Ama Edepli insanýn halide bir baþkadýr..

radyobeyan