Sehiv secdelerinde tekbir getirmek By: hafiza aise Date: 14 Aralýk 2010, 17:35:28
Bâb: Sehiv Secdelerinde Tekbir Getiren Kimse
156- Hafs b. Ömer bize anlatarak dedi ki: Yezîd b. Ýbrahim bize Mu-hammed'den, o Ebû Hüreyre'den (ra) þunu nakletti:
Allah Resulü (sav) gün ortasý namazlarýndan birini iki rekat olarak kýldýrdý. (Muhammed der ki: Zanm gâlibimce ikindi namazýydý.) Sonra selam verdi. Mescidin ön tarafýndaki kütüðün yanýna vardý ve ona yaslandý. Elini üzerine koydu. Tez canlýlar mescidin kapýlarýndan çýktýlar ve "Namaz kýsaldý mý?" dediler. Ebu Bekir (ra) ve Ömer de (ra) cemaatin arasýnda bulunuyordu. O ikisi, O'nunla (bu konuda) konuþmaktan çekindiler. Allah Resûlü'nün (sav) Zül-yedeyn diye çaðýrdýðý biri O'na (sav) sordu:
Ey Allah Resulü! Sen mi unuttun, yoksa namaz mý kýsaldý?
Allah Resulü (sav) þöyle buyurdu:
Ne ben unuttum, ne (namaz) kýsaldý! Bunun üzerine:
Evet unuttun, dedi.
Bunun üzerine iki rekat daha kýldýrdý. Sonra selam verip tekbir getirdi ve her zamanki secdesi gibi yahut daha uzun bir secdeye kapandý. Sonra baþýný kaldýrdý, tekbir getirdi, sonra tekrar tekbir getirdi ve ilk secdesi gibi daha uzun secdede kaldý. Sonra baþýný kaldýrdý ve tekbir getirdi.[60]
Þerh
Yezîd b. Ýbrahim" et-Tüsterî'dir. Muhammed ise, îbni Þîrîn'dir.
Zarýný gâlibimce ikindi namazýydý" ifadesi Muhara-med b. Sîrîn'e aittir. Kendisi, Ýmrân'ýn ayný hadisle ilgili rivayetinde kesin olarak ikindi namazýný zikretmesinden dolayý böyle bir tercihte bulunma ihtiyacý hissetmiþtir.
"Sonra mescidin ön tarafýndaki kütüðün yanýnda durdu" ifadesinde kastedilen kütük, kýble tarafýnda önde bulunan kütüktür.
Ve tez canlýlar çýktýlar" ifadesinde anlatýlan grup mescitten ilk çýkanlardýr. Bunlar çýkar çýkmaz kendi aralarýnda "Acaba namaz mý kýsaltýldý?" diye konuþmaya baþlamýþlardýr.
Allah Resûlü'nün (sav) Zül-yedeyn diye çaðýrdýðý bir adam" ifadesinde geçen Zül-yedeyn'in Bedir þehitleri arasýnda yer alan Züþ-þimâleyn olmadýðý kesinleþmiþtir. Ayný hadisin Ýmrân b. Husayn tarafýndan rivayet edilen laftýnda onun adý Hirbâk olarak zikredilmektedir. Bize göre tercih edilen görüþ de budur.
"Ne ben unuttum, ne (namaz) kýsaldý, buyurdu" ifadesinde Allah Resûlü'nün (sav) bunu bilinçli olarak yaptýðýna dair bir îmâ mevcuttur. Bu ifadede, unutma da, namazýn kýsalmasý da kesin bir dille reddedilmektedir. Çünkü her ikisi de peygamberler hakkýnda tasavvur edilmeyen fiillerdir. Onlar, ancak dinî konularda cemaati eðitmek için bu tür hata ve unutma gibi görünen fiillerde bulunabilirler.
Hüküm
Hanefî mezhebine göre sehiv secdesinde tahiyyâttan sonraki salâvat ve dualarla secdedeki tekbir ve teþbihler sünnettir.
Ders
Bu hadisten çýkarabileceðimiz bir çok dersten biri de her hangi bir topluluktan bir kiþi bir þey söylediði zaman, onu diðerlerine sorarak teyit etme kuralýdýr. Hadis-i þerifte görüldüðü üzere Allah Resulü (sav) Zül-yedeyn'in sözünü cemaate sorarak teyit ettirmiþtir. O, gerçekten de her sözü ve davranýþý hikmetlerle süslü bir insandýr. Bu yüzden O'nun hadisleri incelenirken, bir nokta üzerinde durup kalmamak, ondan çýkacak baþka yönler aramak gerekir.
Bâb: Sehiv Secdelerinde Tekbir Getiren Kimse
157- Kuteybe b. Saîd bize anlatarak dedi ki: Leys bize Ýbni Þihâb'dan, o el-A'rac'dan, o Abdullah b. Buheyne'den (ra) þöyle dediðini nakletti:
Allah Resulü (sav) öðle namazý kýldýrýrken kâde yapmasý gerekirken kýyama kalktý. Namazýný bitirdiðinde kâde hâlinde iki (sehiv) secdesi yapýp her secdede tekbir getirdi. Halk da O'nunla beraber unuttuðu kâde yerine secde etti.
Ýbni Cüreyc tekbir ibaresinde Ýbni Þihâb'ýn rivayetine mutâbaat etmiþtir.[61]
Þerh
Hadis-i þerifin lafýzlarý diðer rivayetlerinde þerh edildiði için tekrar þerh etme gereði duymuyoruz.
Hüküm
Sehiv secdesindeki tekbirler, Hanefî mezhebine göre sünnettir.
Ders
Bu hadis-i þeriften çýkarýlabilecek dersleri daha önceki rivayetlerinde sýraladýðýmýz için onlara iþaret etmekle yetiniyoruz:
Bâb: Üç Mü Yoksa Dört Rekat Mý Kýldýðýný Bilemeyen Kimse
158- Muâz b. Fadâle bize anlatarak dedi ki: Hiþâný b. Ebî Abdillah ed-Destivâî bize Yahya b. Ebî Kesîr'den, o Ebû Seleme'den, o Ebû Hüreyre'den (ra) þöyle dediðini nakletti:
Allah Resulü (sav) buyurdu ki: Namaz için çaðrý yapýldýðý zaman þeytan yellenerek ezaný duyamayacaðý kadar uzaða çekilir. Müezzin sustuðunda geri gelir. Namaza kamet getirildiðinde tekrar dönüp çekilir. Kamet bittiðinde tekrar gelir. Sonunda kiþi ile kendi arasýna girer ve "Þunu hatýrla, bunu hatýrla" diyerek aklýnda olmayanlarý söyler. Tâ ki adam, kaç rekat kýldýðýný bilemez olur. Sizden biri üç mü dört mü kýldýðýný bilemezse, kâdede iken iki (sehiv) secdesinde bulunsun.[62]
Þerh
Tâ ki kiþi kaç rekat kýldýðýný bilmez olur" ifadesiyle ilgili folarak söz konusu þüphe ve tereddüdün sehiv secdesi gerektirip gerektirmeyeceði noktasýnda muhaddisler arasýnda rivayet farklýlýðýndan kaynaklanan görüþ farklýlýðýna yol açtýðý bilinmektedir. Tercih edilen görüþ, kiþinin kaç rekat kýldýðýný bilmemesi hâlinde son kâdede sehiv secdesi yapmasý gerektiðidir.
Hüküm
Sehiv secdesinin sebeplerinden biri de kaç rekat kýldýðýný yakinen bilememektir. Bir kimseye rekatlarda þüpheye düþüyorsa, galip olan kanâatýna göre namaza devam eder. Üç veya dört rekattan hangisi hakkýndaki kanâati aðýr basýyorsa onu tercih eder.
Namazda þüphelenip kaç rekat kýldýðý konusunda kesin bir kanâate varamayan kimse en az rekatý esas alarak namazýna devam eder. Çünkü en azý hakkýndaki kanaati kesindir. Sehiv secdesi yapmasý ise ihtiyat gereðidir.
Ders
Þeytanýn namaz esnasýndaki faaliyetleri zirveye çýkar. Kula aklýnda hiç olmayan þeyleri hatýrlatmaya çalýþarak onu namazýndan etmeye, huþu ve ihlâsýnýn zedelemeye çalýþýr. Bu gibi hâllere düþmemek için kiþi namaz üzerinde yoðunlaþman, kendisine Rabbini ve namazý hatýrlatacak þeyler üzerinde yoðunlaþarak vesvescci þeytanýn þerrinden Allah'a sýðýnmalýdýr.
[60] Bkz. 154 no.lu hadis-i þerif.
[61] Bkz. 51, 154-156 no.lu hadis-i þerifler.
[62] Bkz. 151 no.lu hadis-i þerif.
radyobeyan