Matematiin bilgisayar alanndaki nclerinden Alan Turing'in yaam yks.
Alan Mathison Turing bilgisayar alanndaki nclerden biriydi. Gnmzde “Turing Makinesi” ve “Turing Testi” olarak bilinen terimlerin isim babasdr. Bir matematiki olarak algoritma kavramn dijital bilgisayarlara uygulad. Makineler ve doa arasndaki ilikileri inceleyen aratrmalar, yapay zeka alma alan yaratt. Zekas ve ileri grll onu bilgi ana ilk adm atanlardan biri yapt.
Alan Turing 23 Haziran 1912'de, Londra'da dodu. Kariyerine 1931'de Cambridge niversitesi, King's College'da matematik alannda balad. nceden yaplan keifleri tekrar ortaya karma eilimi o zamanlarda balad. Turing kendinden nceki bilim adamlarnn almalarn kullanmaya pek istekli deildi; bunun yerine genelde onlarn almalarn tekrardan oluturmak iin vakit harcard. Mezun olduktan hemen sonra Turing, King's College'n akademik yesi yapld ve ardndan da Princeton niversitesi'ne geti. te bu sralarda, ileride “Turing Makinesi” olarak adlandrlacak eyi kefetti.
Turing'in kafasnda ekillendirdii “Turing Makinesi” aslnda gnmzn ok-amal bilgisayarlar ile ayn idi. Bir banttan bir dizi sfr ve biri okuyabilecek bir makine tanmlad. Bu birler ve sfrlar, zel bir problemi zmek yada belirli bir grevi yerine getirmek iin gereken admlar belirliyorlard.
Turing Makinesi admlarn her birini okuyup sra ile uygulayabiliyor ve doru cevab verebiliyordu.
Bu kavram o zamanlar iin bir devrimdi. 1950'lerdeki ou bilgisayar sadece belirli bir grevin yerine getirilmesi iin tasarlanmt. Turing'in kafasnda oluturduu ise her eyi yapabilen bir makineydi. Bilgisayara talimat verme metodu Turing'in oluturduu kavramda ok nemli bir yer tutuyordu. Aslnda Turing sadece birka basit direktifi bilen bir makine tanmlamt. Bilgisayarn belirli bir grevi yerine getirmesini salamak iin ii bu basit direktiflerden oluan bir dizi ileme blmek yeterliydi. Turing pek ok problem iin bir algoritma gelitirilebileceine inanyordu. Zor olan ksm, basit admlarn neler olduunu ve uzun problemlerin nasl paralara blneceini tespit etmekti.
2. Dnya Sava srasnda, Turing bilgisini ve fikirlerini Byk Britanya'nn letiim Departman'nda kulland. Orada matematiksel yeteneklerini Almanlarn haberlemede kullandklar kodlar deifre etmekte kulland. Bu bilhassa zor bir iti nk Almanlar “Enigma” adnda bir eit bilgisayar gelitirmilerdi. Bu makine kod krclarnn zamannda deifre edemeyecei ekilde srekli olarak deien bir kod retebiliyordu.
Enigma
letiim Departman'nda geirdii zaman boyunca Turing ve bilim adam dostlar COLOSSUS adndaki bir aygt zerinde altlar. Colossus abuk ve etkili bir ekilde Enigma tarafndan retilen kodlar deifre etti. Colossus aslnda bir grup servomotor ve metalden oluuyordu fakat ayn zamanda dijital bilgisayara doru atlan ilk admlardan biriydi.
Colossus
2. Dnya Sava sonras, Turing stresini atmak ii bir yola ihtiyac olduunu fark etti ve uzun mesafe koularna balad. Walton Athletic Club'n 3 mil ve 10 mil yarlarnda dereceler kazand.
Turing Ulusal Fizik Laboratuar'nda almaya balad ve dijital bilgisayarlar konusundaki almalarna devam etti. Orada gerek bir dijital bilgisayar yaratma denemelerinin ilklerinden olan Automatic Computing Engine (ACE) in gelitirilmesi zerinde alt. O sralarda bilgisayarlar ve doa arasndaki ilikiyi kefetmeye balad. Daha sonra 1969 ylnda baslacak olan “Zeki Makineler” adl bir makale yazd. Bu, yapay zeka kavramnn ortaya atld ilk yazlardan biriydi.
Turing insan beyninin ileyiini taklit edebilecek makineler yaratlabileceine inanyordu. Ona gre insan beyninin yapp iyi tasarlanm bir bilgisayarn yapamayaca hibir ey yoktu.
1950 ylnda, gnmzde “Turing Testi” olarak bilinen testi aklayan bir yaz hazrlad. Test, klavye yolu ile bir insana ve zeki bir makineye sorular soran bir kiiden oluuyordu. Turing, eer soru soran kii makul bir zaman iinde makine ile insan birbirinden ayramazsa makinenin bir eit zekas olduunu kabul ediyordu. Turing'in bu testi aklayan yazs zeki makineler ile ilgili saysz dergide yaynland. “Oxford Companion to the Mind” n 1987 yl basks Turing Testi'ni
“Bir makinede zekann varln onaylayan en iyi test” olarak tantt.
Turing ACE'nin tamamlanmasndan sonra Ulusal Fizik Laboratuar'ndan ayrld ve Manchester niversitesi'ne geti. Orada ise, Manchester Automatic Digital Machine (MADAM) zerinde alt.
Turing'in genelde bilinmeyen ynlerinden biri de biyoloji alanndaki almasdr. Bu alanda, 1952 ylnda “Morfogenezin Kimyasal Temeli” adl tek bir yaz yaynlamtr. Aslnda daha baka yazlar da olmasna ramen bunlarn hibirini lmnden nce tamamlayamamtr. Biyolojide Turing'in odak noktas canllarn fiziki yapsyd. Organizmalarn neden ve nasl belirli bir ekle sahip olduklar ile ilgileniyordu. Bir insan yada aata milyonlarca hcre olmasna ramen hepsi, hangi eklin olmas gerektiini biliyordu. Turing bunun nedenini zmee alyordu.
Turing 7 Haziran 1954' de ld. Doktorlar lmn “zihinsel dengesizlik annda potasyum siyanr ile kendini ldrd” eklinde yorumladlar. Annesi Turing'in uzun sredir yeni maddeler elde etmek iin kimyasal maddeler ile altn ve dikkatsiz olmaya baladn iddia etti. Bazlar ise onun bir homoseksel olduunu ve utancndan intihar ettiini iddia ettiler.
lmnn sebebi ne olursa olsun, Turing bilgisayar alannn nde gelenlerinden biriydi. Gnmzn bilgisayar alannda alan bilim adamlar hala onun almalarna bavurmaktadrlar.
Kaynaklar :
Cortada, James W. Historical Dictionary of Data Processing Greenwood Press, 1987, New York pp. 249-253
Crockett, Larry J. The Turing Test and the Frame Problem Ablex Publishing Company, 1994, New Jersey
Hinsley, F. H., Alan Stripp. Codebreakers Oxford University Press, 1993, New York
Hodges, Andrew. Alan Turing: The Enigma, Simon & Schuster,1983, New York
Lee, J.A.N. Computer Pioneers, IEEE Computer Society Press, Los Alamitos, CA, 1995
Saunders, P.T., Morphogenesis Elsevier Science Publishers, 1992, New York
Williams, Michael R. A History of Computing Technology,Prentice Hall, 1985, Englewood Cliffs, NJ pp. 290-292, 338