Marie Curie (Lehçe Maria Skłodowska-Curie, Madam Curie olarak ta bilinir), (7 Kasým, 1867 – 4 Temmuz, 1934) Polonya Kökenli Fransýz fizikçi. 1903 Nobel Fizik ödülü , 1911 Nobel Kimya ödülü sahibi bilim kadýný. Kocasý Pierre Curie ile beraber yaptýðý çalýþmalardan dolayý Radyoloji biliminin kurucusudur.
Polonya'nýn Varþova kentinde doðan Marie Curie (doðduðunda adý Maria Skłodowska), ablasý Brenya ile birlikte öðretmen anne ve babanýn eðitimi ile yetiþti. Gençlik yýllarýnda Varþova Rus yönetimim altýndaydý. Siyasi aktifliði onun bu durumda Varþova'dan ayrýlmasýný daha doðru kýlýyordu. Ýlk olarak Cracow'a giden Maria orada istediði bilimsel eðitimi alamayacaðýný gördü. Ailesinin de parasal desteðinin az olmasý sebebiyle Paris Sorbonne'da týp eðitimi alan ablasý Brenya'ya eðitiminde yardým etmeye karar verdi. Ablasý da karþýlýðýnda matematik ve fizik eðitim almasý için yardým edecekti.
1891 yýlýnda Paris'e ablasýnýn yanýna gitti. Küçük bir tavan arasýnda kötü koþullar altýnda yaþarken, eðitimine devam etti. Ýki yýl içinde sýnýfýnýn birincisi olarak fizik derecesi aldý. 1894 yýlýnda ikinci derecesi olan matematiði de bitirdi. Bir sonraki hedefi ise öðretmenlik diplomasý alýp Varþova'ya dönmekti.
1894 yýlýnda kardeþi Jacques ile piezoelektriði keþfeden Pierre Curie ile tanýþtý. O zamanlar, 35 yaþýndaki Pierre Curie, Endüstriyel Fizik ve Kimya Okulu'nun laboratuvarýnýn baþkanýydý. Maria ve Pierre, birlikte ortak bilimsel ilgilerinin de olmasýyla, birbirlerine baðlanýp Temmuz 1895'te evlendiler. Bu tarihten itibaren Maria Skłodowska adý yerine Marie Curie adýný aldý.
1896 yýlýnda öðretmenlik diplomasýný aldýktan sonra 1897'de Henri Becquerel tarafýndan duyurulmuþ uranyum tuzlarýnýn yaydýðý, sonralarý radyoaktivite olarak adlandýracaðý "ýþýn" üzerine detaylý araþtýrmalara baþladý. Fakat ilk kýzý Irene Eylül 1897'de dünyaya gelmesi, çalýþmalarýna ara vermesine sebep oldu.
1898 baþlarýnda çalýþmalarýna hýz veren Marie toryumun da bu ýþýnlarý yaydýðýný farketti. Bu noktada eþi Pierre de kendi çalýþmalarýný býrakarak Marie'ye yardým etmeye baþladý.
Becquerel çalýþmalarýný teyit etmesinin ardýndan, iki farklý uranyum mineralinin daha "aktif" olduðu keþfetti. Mineralleri çeþitli kimyasal iþlemlerden geçirdikten polonyum ve radyum elementlerini elde etti. Temmuz 1898 Curie'ler yeni radyoaktif element olan ve uranyumun radyoaktif bozunmasýndan ortaya çýkan polonyumu bulduklarýný duyurdular. (Ýsmini Marie'nin vataný Polonya'dan esinlenerek koydular). Eylül 1898'de Fransýz kimyacý Eugene Demarçay'ýn spektroskopi yöntemi ile tanýmlanmasýnda yardým ettiði, doðal radyoaktif element olan radyumu duyurdular.
1903 yýlýnda Marie doktorasýný vererek, Fransa'da geliþmiþ bilim alalnýnda doktora ünvaný alan ilk kadýn oldu. Ayný yýl kocasý ve Becquerel ile paylaþtýðý Nobel Fizik Ödülü'nü alarak, tarihte Nobel Ödülü alan ilk kadýn oldu.
1904 yýlýnda eþi Pierre Sorbonne'da öðretmenliðe baþladý. Marie de Sevr'deki bir kýzlar okulunda fizik öðretmenliði yapmaya baþladý. Ayný yýlýn sonlarýna doðru ikinci kýzlarý Eve doðdu. O sýralar Marie ve Pierre, ikisi de radyasyondan kaynaklý rahatsýzlýklar geçirmeye baþladýlar. Gün geçtikçe radyumun dokuya verdiði zarar gittikçe araþtýrmacýlar tarafýndan benimsemeye baþlamýþtý. Ayný anda da radyumun bu etkisinin kötü dokulara uygulanmasýnýn bir terapi tedavisi olabileceði fikri de doðmaya baþlamýþtý. Örneðin, Amerikalý mucit Alexander Graham Bell, kanserin tedavisi için radyumum tümöre konmasýný önermiþti.
19 Nisan 1906 yýlýnda Pierre Curie bir at arabasýnýn çarpmasý sonucu öldü. Ýki çocuðu ile dul kalan Marie, Sorbonne'da kocasýnýn öðretmenlik görevine geçti ve 1908'de Sorbonne'daki ilk kadýn profesör oldu. Curie and Poincare 1911'de Solvay konferansý sýrasýnda 1911 yýlýnda radyum ve polonyumun keþfi ve araþtýrýlmasýndaki rolünden ötürü Nobel Kimya Ödülü'ne layýk görüldü. Böylece tarihte 2 Nobel ödülüne sahip ilk kiþi o oldu. Yaptýðý çalýþma bir elementin radyoaktif iþlemlerden sonra baþka bir elemente dönüþebileceðini gösteriyordu. Bu kimya alanýnda yepyeni bir sayfaydý.
Bu baþarýlarýnýn yaný sýra bir dizi kiþisel saldýrýlara da maruz kaldý. Ýlk olarak tümü erkeklerden oluþan Fransýz Bilim Akademesi 1 oyla onun üyeliðini reddetti. Ardýndan Aralýk ayýna doðru, Paul Langevin ile arasýnda aþk iliþkileri olduðuna dair dedikodular gazetelerde yayýlmaya baþladý. Evli ve Pierre Curie'nin yakýn dostu olan Paul Langevin ile Marie arasýndaki bu dedikodu gazetelere Langevin skandalý olarak yansýdý ve Marie'nin ikinci Nobel Ödülü almasýný bile arka planlara attý. Langevin bu yazýlarý yazan baþ editörü halkýn önünde yapýlacak düelloya davet etti. Gazete editörünün silahýný çekmemesi ile o zamanýn anlayýþý ile gülünç bir hale dönüþen olay, ayný zamanda da konunun kapanmasýný saðladý.
Aralýk 1911'de Nobel ödülü ile ilgili sunum yapmaya Stockholm'e gitti. Buradaki konuþmasýnda, Pierre Curie'nin yardýmlarýný küçümsemediðini de belirterek, radyoaktivitenin atomun bir özelliði olduðu hipotezinin kendi çalýþmasý olduðunu duyurdu. Fransa'ya geri dönen Marie Curie, bu çalkantýlý 1911 yýlýnýn etkisi ile depresyona girdi.
1914 yýlýnda Paris Üniversitesi'nde Radyum Enstitüsü kuruldu ve Marie Curie ilk müdürü olarak atandý. Hayatý boyunca radyumun týptaki önemine dikkat çekti. I. Dünya Savaþý sýrasýnda kýzý Irene ile birlikte, genç kadýnlara x ýþýný teknolojisini öðretti. Ayrýca fizik tedavicilere savaþ ortamýnda radyoloji ekipmanýný nasýl kullanacaklarýný gösterdiler. Bu esnada çok yüksek dozda radyokaktif ýþýna maruz kaldýlar.
1920'li yýllarda bilime katkýsýný sürdürdü. Varþova'daki Radyum Enstitüsünün kurulmasýnda önemli rol oynadý. Baþkan Herber Hoover'ýn kendisine verdiði 50.000$ ödül ile Varþova'da yeni kurulmuþ laboratuvara radyum aldý.
1934 yýlýnda Fransa'nýn Savoy kentinde kan kanserinden öldü. Hastalýðýnýn sebebi aþýrý dozda radyasyona maruz kalmasýna baðlandý.Böylece ona "Bilim için ölen kadýn." denildi.
Ynt: Marie Curie By: yagmur_7-c Date: 26 Ocak 2014, 15:16:43
Aleyküm selam;
Yine fizik bir büyümüz Marie Curie .Hayatýmýz için gerekli olan radyumu bulan fizikçi ... Allah yolunda olmasa da vatan uðruna bir þeyler yapmaya çalýþmýþ.Mekaný cennet olsun. :)