Hutbe By: meryem Date: 25 Kasým 2010, 23:13:21
Hutbe
981 - Abdürrahim Fetvalarýndan: "Hatip, hutbe okurken Hulefa-i Raþidin'in isimlerini andýðý sýrada "Alettahkýyk" demese hutbesi fasid olmaz." (H. Ec. 1/15)
Açýklama: Hatip, hutbe irad ederken, dört büyük halifenin isimlerini anacaðý sýrada "Alettahkik Resulullah'ýn halifesi" mânâsýna gelen ibareyi okumaktadýr. Bunu okumadýðý zaman hutbe fasid olmaz. Çünkü, hutbenin fasid olmasý için bir rüknün veya vacibin terk edilmesi gerekir. Hutbenin rüknü, ALLAH'ý (c.c.) zikir ifade eden uzun veya kýsa bir þeyin okunmasýdýr. Hutbenin vacipleri ise, hatibin temiz olmasý, abdestli bulunmasý, avret mahallinin örtülmüþ olmasý ve hutbeyi uyakta irad etmesidir.
982 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Vekil tayin etmeye salâhiyetli bulunan bir hatibin huzurunda, vekâlet verilmiþ bulunan kimsenin hutbe okumasý ve imamlýk yapmasý caiz olur" (H. Ec. 1/11)
983 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Cuma namazý için okunacak hutbenin, zevalden sonra ve erkek cemaaatin huzurunda irad edilmiþ olmasý þarttýr." (H.Ec. c.1/10)
Açýklama: Vakit girmezden önce okunacak hutbi ile þart yerine gelmediði gibi, vakit girdikten sonra sadece kadýn veya çocuklardan ibaret bir cemaatin huzurunda irad edilmesiyle de hutbe þartý yerine getirilmiþ olmaz. Hutbe iradý sýrasýnda, hiç olmazsa, mükellef bir erkek hazýr olmalýdýr. Velev ki bu kimse misafir olsun.
984 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Hatip, okuduðu hutbenin mânâsýný bilmese hatipliðe layýk olmaz" (H.Ec. 1/11)
Açýklama: Hatibin, okuduðu hutbedeki ayet ve hadislerin mânâsýný bilmesi ve ifade ettiði hükümlerin mahiyetine vakýf olmasý, irþad hizmetini kemaliyle ifa etmeye yardýmcý olur. Bu vasýflarý haiz olmayanýn hatipliðe liyakatinin olmadýðý anlaþýlmýþ olur.
985 - Soru: Hatip hutbe okurken cemaatin etrafa bakýnmasýnda bir mahzur var mý?
Cevap: Bunda kerahet vardýr. Hatip cemaatin kendisini dinlemeye dikkat göstermesi nisbetinde hitabet vazifesini hulus ve heyecanla ifa eder. Cemaatin ihlasý ve dikkati hatibi de etkiler.
986 - Soru: Hutbenin Arapçasýný okurken, sýra Besmele-i Þerife'ye gelince, "Kaalellahü teala fi kitabihi'l-kerim" demenin doðru olmadýðýný söylüyorlar, siz ne dersiniz?
Cevap: Ýfade sahibi fýkhi bir hakikatý dilegetirmiþ olmaktadýr. Bu husus, Büyük Hutbe adlý kitabýmýzýn baþ tarafýndaki açýklamada, kaynaðý da gösterilmek suretiyle ifade edilmiþ bulunmaktadýr. Daha fazla bilgi almak isterseniz o bahsi gözden geçirmenizi tavsiye ederim.
987 - Soru: Hatip minbere çýktýktan sonra, okunan ezan sýrasýnda, cemaatin müezzinin okuduðu ezan lâfýzlarýna icabette bulunmasýnda bir mahzur var mý?
Cevap: Hatip minberde iken memnu olan konuþmadan ezana icabet ve tesbih gibi uhrevi kelâmlar hariç ise de, bunlarýn cevazý hutbeye baþlamazdan önceki zamana mahsustur. Hutbeye baþladýktan sonra kelâmýn her çeþidi haram olur.
Namazda haram olan her þey, hutbe sýrasýnda da haramdýr. Ýyilikleri emir ve kötülüklerden men etme nev'inden bile olsa konuþma ve hatta selâm alýp verme caiz olmaz. O sýrada cemaatin emrolunduklarý þey, sükuneti muhafaza edip hutbeyi dinlemektir.
988 - Hatip, hutbe irad ettiði sýrada Peygamber Efendimiz (sav)'in ismini anacak olsa cemaat Salavat-ý Þerife okuyacak mý?
Cevap: Bunu diliyle okuyarak deðil, içinden geçirmek suretiyle yerine getirir. Yani Salât-ü Selâmý kalbinin diliyle ifa eder.