Otomatik pilotla namaz By: reyyan Date: 22 Kasým 2010, 19:33:16
Otomatik pilotla namaz
Dr. M. Yaþar Çil
“Sakýn deme, benim namazým nerede, þu hakikat-ý namaz nerede! Zira bir hurma çekirdeði, bir hurma aðacý gibi kendi aðacýný tavsif eder. Fark yalnýz icmâl ve tafsilde olduðu gibi, senin ve benim gibi bir âmînin (velev hissetmezse) namazý, büyük bir velinin namazý gibi, þu nurdan bir hissesi var…
…Senin baþýn böyle tedai-yi efkâra müptelâ ise, sakýn telâþ etme, belki intibaha geldiðin anda dön, ‘aman ne kusur ettim’ deyip tetkikle meþgul olup durma…” (21. Söz)
Uzun yol uçuþlarýnda, uçak rotasýna girdikten sonra, pilotlar zaman zaman uçaðý bilgisayarlarýn yönettiði otomatik pilota baðlar. Ve, 5-10 dakikalýk da olsa bir kahve molasý verip bir parça dinlenirler.
…
Ýnsanda merkezi sinir sistemi ikiye ayrýlýr. Bunlar; 1- Ýradî sistem. 2- Otonom (irade dýþý) sistemdir.
Meselâ; aðzýmýza koyacaðýmýz lokmayý irademizle seçeriz. Temiz, helâl, faydalý olduðuna karar verirsek aðzýmýza koyarýz. Bundan sonra otonom sistem devreye girer. Tükrük salgýsý, çiðneme, dilin hareketleri hep otomatik sistem tarafýndan yönetilir. Fakat bu safhada olumsuz bir þey olursa iradî sistem tekrar devreye girebilir. Diþimize gelen bir kum taneciði ya da bir kemik kýrýntýsý çiðnemenin durmasýna ve o istenmeyen þeyin dýþarý atýlmasýna sebep olur; bundan sonra çiðneme iþlemi devam eder.
Yutma iþlemi de otomatik sistem tarafýndan yönetilir, bundan sonra da iradî sistem hiç müdahale edemez. Sindirim salgýlarý, enzim salgýlarý, mide-barsak hareketleri hep otomatik sisteme baðlý olarak çalýþýr.
…
Namaza da irademizle gireriz. Namaz öncesi hazýrlýðýmýz, niyetimiz, kýbleye dönüþümüz hep irademizle olur. Fakat namaz ilerlerken, þeytan ve nefsimiz bir anlýk gafletimizden istifade ederek bizi hayal balonuna bindirip deðiþik vadilerde dolaþtýrmaya baþlar. Ýþte bu arada namaz otomatik sisteme geçer. Kýraatler, rükûlar, secdeler ayný þekilde yapýlýr. Ancak biz derelerde, tepelerde dolaþýr dururuz. A. Baþar Hocamýzýn dediði gibi: Namaz kýlarken, en azýndan, namazdan sonra ne yapacaðýmýzý plânlarýz.”
Hatta bu konuyla ilgili bir Ýranlý þair çok daha ileri gitmiþ ve demiþ: “Ýnsanlar namaz kýlarken unuttuklarý þeyleri hatýrlar; Allah’tan baþka!” Elbette þairler biraz mübalâðacýdýr ama, sözlerinde yine de bir hakikat çekirdeði bulunur.
Bütün bunlar olurken bir ara devreye tekrar iradî sistem girer, bakarýz ki uçak alana inmiþ, tahiyyata oturmuþuz, saða sola selâm veriyoruz. Namazýmýz þeklen tamamdýr. Namazýmýzý otomatik pilotta her zaman nasýl kýlýyorsak o þekilde tamamlamýþýzdýr. Fakat namazýmýz içerik olarak elbette yaralýdýr. Hiç olmazsa telâfi etmemiz için yine irademizle yaptýðýmýz tesbihat devreye girer. Âyetü’l-kürsî, tesbih, hamd, tekbir ve tehlil, salâvat, istiðfar ve dualarla bu eksiðimizi inþaallah tamamlarýz.
radyobeyan