Ata Bin Yesar By: armaðan Date: 26 Nisan 2009, 15:46:27
Tâbiîn devrinde Medîne'de yetiþen büyük âlimlerden. Künyesi, Ebû Muhammed Medenî'dir. Hilâlî lakabý ile de tanýnmaktadýr. Peygamber efendimizin, sallallahü aleyhi ve sellem mübârek hanýmlarýndan hazret-i Meymûne'nin kölesidir. Kendisi gibi yüksek âlimlerden olan Süleymân, Abdülmelik ve Abdullah bin Yesâr'ýn kardeþidir. Yaklaþýk 659 (H.39) târihinde doðdu. Hazret-i Osmân'ýn zamânýnda yaþý küçüktü. 84 yaþýnda 721 (H.102 veya 103) tarihinde Ýskenderiye'de vefât etti.
Atâ bin Yesâr, Eshâb-ý kirâmdan birçok zât ile görüþüp onlardan ilim aldý. Kendisi hazret-i Meymûne, Muâz bin Cebel, Ebû Zer-i Gýfârî, Ebüdderdâ, Ubâde bin Sâmit, Zeyd bin Sâbit, Muâviye bin Hakem-i Selemî, Ebû Katâde, Ebû Hüreyre, Zeyd bin Hâlid-i Cuhnî, Abdullah bin Amr, Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Abbâs, Peygamberimizin kölesi Ebî Râfî, hazret-i Âiþe ve daha pekçok sahâbîden hadîs-i þerîf rivâyet etmiþtir. Büyük hadîs âlimi Ýmâm-ý Buhârî, Ýbn-i Saîd ve Ebû Dâvud onun, Abdullah ibni Mes'ûd'dan da hadîs rivâyet ettiðini bildirmiþlerdir. Rivâyetleri Kütüb-i Sitte denilen altý sahîh hadîs kitabýnda yer almýþtýr.
Atâ bin Yesâr'dan da akraný olan Ebû Seleme binAbdurrahmân, Muhammed bin Ömer bin Atâ, Muhammed bin Amr bin Halhala, Hilâl bin Ali, Zeyd binEslem, Þüreyh bin Ebî Nemr hadîs-i þerîf rivâyetinde bulunmuþlardýr.
Atâ bin Yesâr, Allahü teâlânýn kelâmý olan Kur'ân-ý kerîmin okunuþunu en iyi bilenlerden birisiydi. Kýrâat ilmi adý verilen bu ilimde,Eshâb-ý kirâmdan sonra en yüksek dereceye çýkan âlimler, Medîneliler, Mekkeliler, Kûfeliler, Basralýlar ve Þamlýlar olmak üzere beþ tabakaya ayrýlmýþlardýr. Medîne-i münevverede bu ilimle meþgul olanlardan biri deAtâ bin Yesâr'dý. Kur'ân-ý kerîmin okunuþunu bozulmaktan ve deðiþmekten korumak için gösterilen üstün gayretler o kadar çoktur ki, yapýlan çalýþmalar akýllara sýðmayacak ölçüdedir. Eshâb-ý kirâmýn gösterdiði gayreti, kelimelerle ifâde etmek mümkün deðildir. Kur'ân-ý kerîmin mânâsýnýn anlaþýlmasý ve anlatýlmasý yanýnda, her harfinin okunuþu ve bundaki ihtilâflar, öyle bir tesbit olunmuþ ki, bu güne kadar bütün müslümanlar, Kur'ân-ý kerîmi bu ilk okunan þekli ile okumaktadýr. Atâ bin Yesâr, bu ilmi öðrenip insanlara öðretmede üstün derecelere kavuþan âlimlerdendir.
Hadîs ilminde de sika güvenilir bir âlim olup çok hadîs-i þerîf rivâyet etmiþtir. Bu ilimde bir hazîne idi. Ýbn-i Hibbân, Kitabüs-Sikkât'ýnda onun sika râvilerden olduðunu zikreder. Ýbn-i Sa'd da Tabakât'ýnda, sika saðlam olup, çok hadîs rivâyet ettiðini zikreder.
Yine Atâ bin Yesâr, güneþ tutulunca Peygamber efendimizin kýldýðý iki rekat namazýn her rekatýnda altý rükû ile dört secde yaptýðýný rivâyet etmiþtir. Atâ bin Yesâr'ýnResûlullah efendimizden bildirdiði hadîs-i þerîfte buyruldu ki: "Kýrk dirhemi veya bu deðerde malý olduðu hâlde, dilencilik eden kimse, dilenmekte ýsrar etmiþ, günâha girmiþ olur."
Atâ bin Yesâr'ýn rivâyet ettiði bir hadîs-i þerîfte, Peygamberimiz hazret-i Ömer'e hitaben; "Ey Ömer! Öldüðün vakit adamlarýn gidip senin boyuna uygun bir mezar hazýrlayýp, seni yýkayýp kefenledikten ve koku sürdükten sonra, seni götürüp mezara koyduklarý ve topraðý üzerine örterek geri döndükleri vakit hâlin nice olur? Münker ve Nekir adýndaki kabrin iki büyük ibtilâsý (suâl melekleri) sana gelir. Sesleri yýldýrým indiren gök gürültüsü, gözleri parlak þimþekler gibi, uzun saçlarýný sürürler. Uzun ve sivri diþleri ile mezarýn topraklarýný alt üst ederler. Sana çeþitli zorluklar çýkarýrlar. Seni korkuturlar. O vakit senin hâlin nice olur ey Ömer?" buyurdu. Hazret-i Ömer de; "Bu zamanki aklým o zaman da baþýmda olacak mý?" diye sordu. Resûl-i ekrem efendimiz; "Evet." buyurunca; "Ben onlarýn hakkýndan gelir, gerekli cevaplarýný veririm." dedi.
Bir hadîs-i þerîfte; "Ýnsanlarýn en iyisi, borcunu en iyi þekilde ödeyenlerdir." buyruldu.
Atâ bin Yesâr buyurdu ki: "Þâban ayýnýn on beþinde, yâni Berât gecesinde o yýl içinde ölecek olanlarýn listesi Azrâil aleyhisselâma verilir. Bu arada ev yapan, su akýtýp aðaç diken ve yeni evlenen nice kimseler vardýr ve isimleri bu listededir. Fakat onlar bunu bilmezler."
Atâ binYesâr þöyle anlatýyor: Kur'ân-ý kerîmde meâlen; "Ey îmân edenler! Ýçki, kumar, putlar ve fal oklarý, þeytanýn iþlerinden bir pisliktir. Bunlardan kaçýnýn ki, felâh bulasýnýz!" (Mâide sûresi: 90) âyet-i kerîmesinin mânâsý Tevrât'ta þu þekilde vardý. "Bâtýlý gidersin, oyunu boþa çýkarsýn, çalgýlý oyun âletlerini yok etsin! diye, biz hakký indirdik. Þarap içene yazýklar olsun! Allahü teâlâ bu mânâda, izzetine ve celâline yemin ederek; "Bir kimse, haram olduðunu bilerek içerse, kýyâmet günü onu suya hasret býrakýrým. Þarabýn haram olduðunu bilerek býrakana, Cennet ýrmaklarýndan içiririm." buyurdu.
Atâ bin Yesâr, Yâlâ binMürre'den þöyle anlatýyor: "Biz hazret-i Ali'nin yakýnlarýndan bâzýlarý ile buluþtuk. Yâlâ onlara dedi ki: O, þu anda savaþan kimsedir. Onun hayâtý için emin deðiliz. Ona bir zarar gelebilir. Bundan sonra odasýnýn kapýsýnda nöbet tutmaya baþladýk. Bir ara namaza çýktý. Bizi görünce; "Burada ne yapýyorsunuz?" diye sordu. Biz de: "Seni bekliyoruz, yâ müminlerin emîri!.. Zîrâ sen, harp yapan bir kimsesin. Sana bir zarar gelmesinden korkuyoruz." diye cevap verdik. Onlara sordu: "Beni semâ (gök) ehlinden mi koruyorsunuz, yoksa yer ehlinden mi?" Biz de: "Elbette yer ehlinden! Semâ ehlinden nasýl koruyabiliriz?" deyince; "Allahü teâlânýn takdir etmediði hiç bir þey semâda da olmaz. Herkesin iþlerine vekil olan iki melek vardýr. Kaderi olarak takdir edilen þeyler baþýna gelinceye kadar, her þeyi ondan uzaklaþtýrýrlar. Kaderde olan baþa gelince de, kaderi ile onu baþbaþa býrakýrlar." buyurdu.
Allahü teâlâya en çok yaklaþanlarýn, güzel ahlâkta Peygamber efendimize en çon benzeyenler olduðuna iþâret ederek; "Yükselenler hep güzel ahlâklarý sâyesinde yükselmiþlerdir. Ahlâkýn kemâl mertebesine ancak Muhammed aleyhisselâm yükselmiþtir." buyurdu.
Anne Duasý
Atâ bin Yesâr anlattý: Yolculuk yapmakta olan bir kervân, bir yerde mola vermiþti. Fakat bu sýrada bir merkebin sesi onlarýn uyumalarýna mâni oldu. Bunun üzerine bu sesin geldiði tarafa doðru gittiler. Sesin geldiði yere varýnca kýldan yapýlmýþ çadýr içerisinde, yaþlý bir kadýnla karþýlaþtýlar. O kadýna; "Bu merkep sesi nereden geliyor. Onun sesinden bir türlü uyuyamadýk?" dediklerinde, kadýn; "O merkep gibi ses çýkaran benim oðlumdur. Hayatta iken bana eþek diye hitâb ederdi. Allahü teâlâya onu eþek yapmasý için bedduâ ettim. Onun için böyle her gece sabaha kadar merkep gibi ses çýkarýr." dedi. Bunun üzerine kervan sâhipleri o kadýna; "Bizi onun kabrine götür, onun kabirdeki hâline bir bakalým." dediler. Kabre gidip, açýp baktýklarýnda, boynunun eþek boynu gibi olduðunu gördüler.
1) Tezkiret-ül-Huffâz; c.1, s.90
2) Mîzân-ül-Ý'tidal; c.3, s.77
3) Tehzîb-üt-Tehzîb; c.7, s.217
4) Vefeyât-ül-A'yân; c.3, s.399
5) Tehzîb-ül-Esmâ ve'l-Luga; c.1, s.335
6) Miftâh-üs-Seâde; c.1, s.10,79,192, c.2, s.7,14, 16,18,162
7) Tabakât-ý Ýbn-i Sa'd; c.5, s.173
8-Nevâdir-ül-Âlem (Kalyûbî); s.27
9) Ýslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.2, s.132, c.16, s.10, c.6, s.327
Ynt: Ata Bin Yesar By: ceren Date: 24 Nisan 2019, 16:11:56
Esselamu aleykum. Binler rahmet peygamber efendimizin sahabelerinin üzerine olsun inþallah. ..
Ynt: Ata Bin Yesar By: Bilal2009 Date: 25 Nisan 2019, 09:07:39
Ve Aleykümüsselam Rabbim bizleri doðrularýn yolundan ayýrmasýn Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Ata Bin Yesar By: gulsahkilicaslan Date: 25 Nisan 2019, 10:23:54
Allah razý olsun hocam selam ve dua ile...
Ynt: Ata Bin Yesar By: ceren Date: 05 Kasým 2019, 20:43:25
Esselamu aleyküm.rabbim razý olsun paylaþýmdan kardeþim...
Ynt: Ata Bin Yesar By: Sevgi. Date: 07 Kasým 2019, 14:12:50
Aleyküm selâm. Bilgiler için Allah sizlerden razý olsun kardeþim