Ýsviçreli Matematikçi. (1707-1783) Basel Üniversitesi'nden 16 yaþýnda mezun olduktan sonra Rus Çariçesi I.Katerina'nýn Saint Petersburg'da kurduðu Akademide çalýþmaya baþladý.(1727) Burada Güneþ'i gözlemleyerek zamanýn hassas bir biçimde saptanmasý üzerinde çalýþmalar yaptý. Bu çalýþmalarý sýrasýnda Güneþ'e çok uzun süreler bakmasý nedeniyle sað gözünü kaybetti.(1735) Euler, 1741'de Berlin'e gitti ve 1766 yýlýna kadar Bilimler Akademisi'nde kaldý. Euler, 1766'da öteki gözünü de kaybetti.
Euler, Matematik Tarihi'nin en üretken kiþilerinden biridir. Matematiðin hemen her dalýnda araþtýrma ve yayýn yaptý. Yaþamý boyunca 800'den fazla makale yayýnladý.
Matematik bilimine uçsuz bucaksýz katkýlarýnýn yanýsýra, Euler; ayný zamanda bugün de kullandýðýmýz matematiksel simgelerin de isim babasýdýr. Bunlara; pi, e sayýsý, i sayýsý ve f(x) vb. örnek verilebilir.
(15 Nisan 1707, Riehen, Ýsviçre - 18 Eylül, St. Petersburg, Rusya 1783)
Ýsviçre'nin Riehen kentinde, matematikçi bir ailenin oðlu olarak Dünya'ya gelen Euler, sürekli olarak matematiðin konuþulduðu bir ortamda büyümüþtür. Matematiði iyi bilen babasýnýn, yetiþmesinde önemli bir payý olmuþtur. Johann Bernoulli'den dersler almýþ ve Nicolaus Bernoulli, St. Petersburg'a gittiðinde, Euler'i de beraberinde götürmüþtür. Yaþamýnýn önemli bir kýsmý burada geçmiþ ve birçok eserini burada yazmýþtýr. Bir ara Büyük Friedrich'in daveti üzerine Berlin'e gitmiþ ve 1741'den 1766'ya kadar Berlin Akademisi'nde çalýþmýþtýr. 1766'da Çariçe II. Katarina'nýn davetlisi olarak tekrar St. Petersburg'a dönmüþ ve ölünceye kadar orada kalmýþtýr.
Euler burada güneþi gözleyerek zamanýn hassas bir biçimde saptanmasý üzerine çalýþmalar yaptý. Bu çalýþmalar sýrasýnda güneþe çok uzun süreler bakmasý yüzünden 1735'de sað gözünü kaybetti, 1766'da ise diðer gözünü kaybetmesine raðmen, çalýþmalarýný sürdürmüþtür; çünkü olaðanüstü bir belleðe sahip olduðu için, buluþlarýný ara ara yazdýrabilmiþtir. Ýki kez evlenmiþ ve 13 çocuðu olmuþtur. Euler, en çok eser býrakan bilim adamý olarak tanýnýr; hayattayken 530 kitabý ve makalesi çýkmýþ, ölümünden sonra ise elyazmalarýnýn yayýmlanmasýyla bu sayý 771'e ulaþmýþtýr.
Euler, 18. yüzyýlýn diðer matematikçileri gibi, hem kuramsal hem de uygulamalý konularla ilgilenmiþ ve matematiðin hemen hemen bütün alanlarýna katkýlar yapmýþtýr. 1748'de yayýmladýðý iki ciltlik Introductio in Analysis Infinitorum (Sonsuz Küçükler Analizine Giriþ) adlý eserinde ex, sin x, cos x gibi sonsuz seri açýlýmlarý,
eix = cos x + i sin x
baðýntýsý, zeta fonksiyonu ve bunun asal sayý kuramýyla iliþkisi gibi konular bulunur. Diðer önemli ders kitaplarý Institutiones Calculi Differentialis (Diferansiyel Hesabýn Kuruluþlarý) ile Institutiones Calculi Ýntegralis'de (Ýntegral Hesabýn Kuruluþlarý) ise, temel diferansiyel ve integral hesabýný, diferansiyel denklemler kuramýný, Taylor Teoremi ile birçok uygulamasýný, Euler integralleri T ve B'yi verir. Cebir kitabýnda kübik ve 4. dereceden denklemler kuramý bulunur. Belirsiz denklemlerle ilgili bölümde
xn + yn = zn; x, y, z tam sayýlarý ve n=3, n=4
için olanaksýz olduðunu kanýtlamýþtýr.
Euler'in sayýlar teorisine de önemli katkýlarý olmuþtur. Örneðin, e sayýsýnýn sonuncu ondalýðýnýn bulunamayacaðýný kanýtlamýþ, ayný kanýtý sayýsý için de vermiþtir. Böylece bu iki sayý irrasyonel sayý kategorisine dahil edilmiþlerdir.
Astronomiyle ilgili çalýþmalarýnda ise gök mekaniði üzerinde durmuþ ve Ay kuramýný incelemiþtir. Hidrolik, gemi yapýmý ve topçulukla ilgili eserler de yazmýþtýr.
Euler fizikle ilgili eserlerinde, Newton'un dinamiðini analitik yöntemlerle geliþtirmiþ, katý cisimlerin mekaniðini benzer biçimde incelemiþ ve bir nokta etrafýnda dönen bir cismin Euler denklemlerini vermiþtir.
Büyük matematikçiler her zaman Euler'e çok þey borçlu olduklarýndan söz etmiþlerdir. Laplace, genç matematikçilere þöyle demiþtir: "Euler'i okuyun, o hepimizin ustasýdýr." Gauss da "Euler'in çalýþmalarýný incelemek, matematiðin deðiþik alanlarý için en iyi okul olarak kalacak ve hiçbir þey yerini dolduramayacaktýr." demiþtir. Riemann da, Euler'in çalýþmalarýný çok iyi biliyordu ve bazý önemli çalýþmalarý onun etkisini taþýyordu.