Zehirli Duygular HASED By: reyyan Date: 10 Kasým 2010, 16:07:54
Kendimizi Keþfe Doðru Zehirli Duygular HASED - KISKANÇLIK
Turgay Þirin
Yûsuflar çirkinlerin hasetlerinden, kýskançlýklarýndan gizlenirler. Güzeller de düþman þerrinden âdetâ ateþ içinde yaþarlar. Yusûflar kardeþlerinin hilesi yüzünden kuyu içindedirler. Çünkü o kardeþler haset yüzünden Yûsuf’’u kurtlara verirler. Haset yüzünden Mýsýr Yûsuf’unun baþýna neler geldi? Haset insanlarýn kalbinde pusuya yatmýþ iri bir kurt gibidir. Çok yumuþak huylu olan Yâkup (a.s.) bu haset kurdundan ötürü Yûsuf’un üstüne titrerdi. Zâhirî, gözle görülen kurt, Yûsuf’un etrafýnda dönüp dolaþmadý, fakat kardeþlerinin hasedi, yaptýklarý kötülükler ve vicdansýzlýklarla kurtlarý da geçti. Bu haset kurdu Yûsuf’u parçaladý da; "Biz onu elbiselerimizin yanýna býrakmýþ gitmiþtik. Onu kurt kapmýþ." diye kardeþleri tatlý sözlerle özür dilediler. Yüz binlerce kurtta bu hile, bu düzen yoktur. Bu haset kurdu, sonunda rüsvâ olacaktýr. Sen sabret. Herkesin kötülüðünün cezâsýný göreceði kýyâmet gününde, hasetçiler þüphe yok ki kurt þeklinde haþredileceklerdir. Mesnevi; Þefik Can, Konularýna Göre Mesnevi Tercümesi, Ötüken Neþriyat, 1. ve 2, cilt, Ýstanbul, sh 373. Beyit 1405 ,1410.
Mevlana
Haset; kýskançlýk, kendinde olmayan bir þeye aþýrý istek duyma ve beraberinde ona sahip olanýn da elinden gitmesini isteme, katlanamama duygusudur. Ayrýca, sevilen bir insan ya da eþyadan mahrum kalma ve ayrý düþme korkusu da bir tür kýskançlýk olarak deðerlendirilir.
Fýtri bir duygu olan haset, baþkalarýnýn bizden daha üstün olduðu kuruntusuna kapýldýðýmýzda veya baþkalarýndan üstün ve güçlü olma isteðiyle beraber ortaya çýkar. Bir insanýn idealleri yani hayatta en fazla deðer verdiði þeyleri ile þimdiki konumu arasýndaki fark kiþinin üzerinde öyle bir baský kurar ki o kimse artýk kendini yetersiz görmeye baþlar. Bu da o kimsede büyük bir hýrs, öfke ve kin uyandýrýr. Tabi bunlarla beraber kendisinde olmayan bu þeyin karþýsýndakinden de gitmesi isteðini duyar. Bu da haset ettiði kimseden intikam alma isteði doðurur. Hepsinden de kötüsü hasetçi kimse kendini yiyip bitirir. Þiddetli bir inatçýlýk hastalýðýna tutulur. Yalnýz baþkalarýna zarar vermekle kalmaz kendisi de huzursuz olur. Zehirli Duygularýn en önemlilerinden biri olan Haset, iþte kalbi böyle zehirler.
Kýskançlýk sebepleri arasýnda, adaletsizlik ve haksýzlýklar da etkili olmaktadýr. Kibir, üstün olma isteði, düþmanlýk, menfaat kaygýsý veya menfaat çatýþmasý, dünyaya aþýrý ilgi haset duygusuna zemin hazýrlayan diðer unsurlardýr.
Kýskançlýk bir kalp hastalýðýdýr. Tedavi edilmesi gereken bir kalp hastalýðý. Zira en ufak bir þey karþýsýnda çabuk sýkýntýya düþmeye meyyal bir mayaya sahip olan insan için, bu hastalýða duçâr olmak büyük bir tehlikedir. Yüce Allah, “Kýskandýðý vakit, kýskanç kiþinin þerrinden sabahýn Rabbine sýðýnýrým (De!)” ( Felak, 5) buyurarak, kýskançlýðýn ahlaki bir kusur olduðunu etkili bir dille vurgular. Haset, Peygamber Efendimiz tarafýndan da kötülenmiþtir. Efendimiz, imanla Hasedin kulun kalbinde bir arada bulunamayacaðýný haber vermiþtir. (Nesai, Cihad 8) Baþka bir Hadis-i Þerifinde þöyle buyurmuþtur: “Þüphesiz, ateþin odunu yakýp kül ettiði gibi haset de iyilikleri yer bitirir.” (Ebu Davud, Edeb 44;; Ýbni Mace, Zühd 22)
Haset, kalbî bir hastalýk olmaktan çýkarýlýp baþarýlara merdiven olabilecek, olan duygusuna da dönüþebilir. Gýbta, kiþinin, bir baþkasýnýn sahip olduðu iyilik ve güzelliklere, nimet ve faziletlere kendisinin de sahip olmasýný istemesidir. Fakat bunda baþkasýnýn helak olmasýný veya o þeyin sahibinde bulunmamasýný istemek söz konusu deðildir.
Hepimiz bir takým þeylere sahip olabilirken bir çok þeylerden de mahrum olabiliriz. Fakat bu bizi asla yýldýrmamalý, rahatsýz etmemelidir. Baþarýyý ve huzuru yakalamýþ insanlarýn vasfý bu olmalýdýr. Bilakis sahip olamadýðýmýz þeyler baþarma duygumuzu kamçýlamalýdýr.
Günlük hayatýn en sýk rastlanýlan duygularýndan olan kýskançlýk yüksek boyutlara ulaþtýðýnda felaketlerle sonuçlanan bir duygu halini alýr. Evliliklerin yýkýlmasýna, iþlerin aksamasýna, kiþisel motivasyonun ve gurup motivasyonunun düþmesine sebep olmasý bu zararlardan sadece bir kaçýdýr.
Ýstanbul'da yapýlan Davranýþ ve Biliþsel Terapiler Kongresi'nde bir bildiri sunan Harward Týp Fakültesi'nden Prof. Frank Pattilio, kýskançlýðýn doðuþtan gelen deðil, sonradan öðrenilen bir duygu olduðunu söyleyerek, "Kýskançlýðýn temelinde özgüven eksikliði ve yetersizlik duygusu yatar. Kendini dýþlanmýþ hissetme duygusu ise tetikler. Kýskançlýk bazý insanlar tarafýndan aptalca bir duygu olarak deðerlendirilebilir. Yanlýþ! Bu bir hastalýk deðildir, davranýþ bozukluðudur. Fakat hastalýða neden olabilir. Ýleri boyutlardaki kýskançlýk depresyonu ortaya çýkarýr. Depresyon da mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalýktýr. Çünkü kýskanç olan kiþi çok stresli bir yaþam sürmektedir." demektedir.
Bunlarla beraber kýskançlýk kiþilerin güvensizlikleri nedeniyle olaylarla baþ edemedikleri zaman kullandýklarý veya aþaðýlýk kompleksine karþý geliþtirdikleri bir savunma mekanizmasýdýr. Herkes hayatýnýn bir döneminde bu tür duygular yaþar. Önemli olan bu duygunun yaþandýðý esnada kendimizi iyi gözlemleyerek fiziksel ve psikolojik olarak kýskançlýða ne tepki verdiðimizi anlamak ve kendimizi bu veriler ýþýðýnda eðitmeye çalýþmaktýr. Kýskançlýðýn yegane tedavisi bu yöntemle baþlar ve geliþir. Kiþinin basit kýskançlýklarla kendi kendine mücadele edebileceðini ve tedavi olabileceðini ifade eden Prof. Dr. Pattilio, bunun için davranýþçý terapilerin kullanýlabileceðini belirterek, "Biz bize baþvuran kiþiye kýskançlýk hissettiði andaki düþüncelerini incelemesini ve ifade ettiði duygunun ardýnda yatan iç konuþmalarý yakalamasýný, kýskançlýk duygusundan önce gelen duyguyu ortaya çýkarmasýný isteriz.Yapmaya çalýþtýðýmýz þey, düþünceleri parçalara ayýrýp, ayrý ayrý deðerlendirmelerini saðlamak ve rasyonel (gerçek) olmadýklarýný fark ettirmeye çalýþmaktýr. Bunu kiþiler günlük yaþamlarýnda kendi kendilerine de uygulayabilirler." Diye açýklamaktadýr. Basit kýskançlýklarýn tedavi edilebildiðini ancak þiddetli kýskançlýklarýn tamamen ortadan kaldýrýlamadýðýný söyleyen Prof. Dr. Pattilio, "Sadece, þiddetli kýskançlýklarla baþ etmeyi öðretebiliyoruz." diyor.
Bir kimse Hasan-ý Basri’ye “ Mü’min haset eder mi?” diye sordu. “Yakup Peygamber’in oðullarýnýn Yusuf’a neler yaptýklarýný unuttun mu? Fakat mü’minin kalbinde meydana gelen haset hastalýðýný, güzel muamele ile çýkarýp atarsan zarar etmez” Ýmam Gazali, Kimya-yý Saadet, Çile Yayýnlarý, Çeviri, Ýstanbul, Sh 409..
Ebu Derda (R.A) diyor ki: “Ölümü hatýrlamaktan geri kalmayan kimsede ne neþe olur, ne de haset!” Age, Sh 409.
Ynt: Zehirli Duygular HASED By: manas Date: 11 Kasým 2010, 02:37:10
Haset ettiðiniz kiþiye yüzyüze olduðunuzda güzel sözler söylemek bu hastalýðý tedavi adýna tavsiye edilmiþti bize bir hocamýz tarafýndan...Ýnþaallah denemekte fayda vardýr..Çünkü yüzüne karþý iyi þeyler söylemek o kiþinin arkasýndan kötü düþüncelere düþmeyi bi öþçüde engeller..Rabbim hasedden hepimizi muhafaza buyursun..Amin..
radyobeyan