Kurban Kimlere Vaciptir By: meryem Date: 03 Kasým 2010, 23:48:20
Kurban Kimlere Vaciptir
1413 - Soru: Kurban kesmenin hükmünü açýklar mýsýnýz?
Cevap: Memeketinde mukim, hür, nisap derecesinde bir mala sahip bulunan bir Müslümanýn kurban kesmesi vacibtir.
1414 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Zeydin, kurbanýnýn derisini satýp bedeli ile kendisi veya hizmetçisi için faydalanmasý caiz olmaz" (h.Ec. 2/161)
Açýklama: Bu yasaklama, deri parasýndan faydalanma hususundadýr. Fakat onun ile çanak vesaire gibi demirbaþ bir þey almasýna müsaade verilmiþtir.
1415 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Zeyd, kurbanýnýn derisini evinde kullanarak faydalansa caiz olur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Deriyi tabaklayýp yaygý veya seccade olarak kullanmakta hiçbir kerahet yoktur. Engelleyici hükümler, derinin satýlýp parasýný harcamak istikametindedir.
1416 - Soru: Koyun ve keçisi bulunan zengin bir kimse baþkasýndan hayvan alýp besleyip (kurban olarak) kesebilir mi?
Cevap: Dilediði þekilde hareket edebilir. Ýster kendi sürüsünden tutup keser, isterse baþkasýndan satýn alýp kurban eder.
1417 - Soru: Nisaba malik olmayan bir fakir kurban kesse ne olur?
Cevap: Bazý kimseler, "fakirin keseceði kurban adak olur, etinden yiyemez" demiþlerse de yenilebileceðini söyleyenler de vardýr. Þayet fakir, adak yapmadan bir koyun almýþ ve kurban etmiþse kendi ve aile efradý o kurbanýn etini yiyebilirler. (Büyük Ýslam Ýlmihali, 7. kitap madde: 277)
1418 - Soru: Benim üç daireli bir evim var. Bu dairelerden ayda 2.5 cumhuriyet altýný geliyor. Þu anda bu dairelerin yapýmý için 80 cumhuriyet altýný borca girmiþ durumdayým. Bu durumda bana kurban kesmek vacib midir?
Cevap: Sahibi bulunduðunuz üç daireden biri, asli ihtiyaç olarak sizin oturacaðýnýz binadýr. Geri kalan iki kat ise akar olup, bunlarýn deðerini borcunuzdan düþtüðünüz zaman, kurban kesme nisabýna malik olacaðýnýz ortaya çýkmaktadýr. Netice itibariyle, kurban kesmeniz vacibtir.
1419 - Soru: Bizim buralardaki ihtiyarlar, "Biz eskiden kurbanlarý bir sene kendimize keser, bir sene kadýna keserdik. Fakat þimdi kurbaný erkeðin kesmesi lazýmdýr" diyorlar. Bu hususta bilgi verir misiniz?
Cevap: Kadýn ve erkeðin her ikisi de zengin ise ikisinin de kurban kesmesi gerekir. Para kadýnýn olur da kocasý keserse, kadýn borçlu kalýr. Bunun aksi de böyledir. Yani para erkeðin olur da kurbaný kadýn kesecek olursa erkek borçlu kalýr.
1420 - Soru: Bizim bu havalide bir durum var: Kurban kesecek þahýs, 15 gün varken týraþ olmaz, týrnak kesmez ve hamam yapmaz. Bu durum dinen doðru mudur?
Cevap: Kurban kesecek kimsenin, hacýlara benzemek maksadý ile, Zilhicce ayý girdiðinden itibaren bayrama kadar týraþ olmayý ve týrnak kesmeyi bayram gününe kadar býrakmasý müstehabtýr. Ancak, böyle yapacak bir kimse, Zilhicce ayý girmezden bir iki gün önce bu gibi temizlikleri yapmalýdýr. Esasen uzamýþ týrnaklarýný kesmek sünnettir. Sünnetin yapýlmasý müstehabtan daha önde gelir. Yýkanmakta hiçbir mahzur yoktur.
1421 - Soru: Bir adamýn traktörü var. Ayný zamanda borçlu bulunmaktadýr. Bu kimse kurban kesecek mi?
Cevap: Bir tek traktör, sahibinin çift aletidir. Bu sebeple kurban nisabýnda traktörün deðeri hesaplanmaz. Baþka borcu da bulunduðuna göre kurban kesmek vacib deðildir. Onun elindeki traktör diðer sanatkarlarýn aleti gibidir. Deðeri ne olursa olsun kurban nisabýna dahil edilmez.
1422 - Soru: Babasý zengin bulunan bir evlat, kendi malý olmadýðý halde kurban kesebilir mi? Babasýndan izinsiz veya izinli olarak mý kesmesi gerekir, bu hususta ölçü nedir.
Cevap: O kimse, kurban kesmek mecburiyetinde deðildir. Fakat, kendi parasý ile kurban alýp kesebilir. Bunun için babasýndan izin almasý da gerekmez.
1423 - Soru: Ölmüþ babasý için kurban kesiyorlar. Önce kendisine kesmek þart mýdýr? Yoksa kendisine hiç kesmeden ilk olarak ölmüþ babasýna (veya annesine) kesebilir mi?
Cevap: Zengin olan bir kimse, kendisine kurban kesmekle beraber, babasýna da kesecek olsa caizdir. Fakat, kendisi için keseceði kurbaný, babasý adýna kesmesiyle kendisi borçlu kalýr.
1424 - Soru: Bir þahýs, kendi evinde beslediði ve iki yaþýný doldurmuþ bir sýðýrý kurban etmek istiyor. Fakat yalnýz þahsýna çok olacaðý için dýþardan yanýna altý kiþi daha temin edip, hepsinin niyeti kurban olarak kesmek þartý ile ortak olsalar ve hayvan sahibi diðerlerinden hisselerine düþen parayý alýp bu hayvaný kurban olarak kesseler bu kurban caiz olur mu?
Cevap: Evet, caiz olur. Ancak bu, kerahetle caiz olan bir müsaade olmaktadýr. Çünkü önce kurban olarak kesmeye karar vermiþ, sonra hayvanýn tutarý fazla gelince cimrilik hissine kapýlmýþ ve kendine ortak aramaya kalkmýþtýr. Allah (cc) yolunda cimriliðe kapýldýðý için kerahatle caiz olmaktadýr.
1425 - Soru: Hz Ýsmail'e bedel olmak üzere taraf-ý ilahiden gönderilen koç nereden gelmiþtir ve kime ait idi?
Cevap: Maide suresinin 27. Ayet-i Kerimesinde geçen ve Hz. Adem'in iki oðlundan biri olan Habil'in Allah (cc) için takdim ettiði koçtur. Kabil, ziraatçý idi. Habil ise koyunculuk yapýyordu. Kabil, bir tutam baþak ile; Habil de bir koyun takdim etmek suretiyle Allah'ýn (cc) rýzasýna yaklaþmak istemiþlerdi. Kabil iman etmiþ olmadýðý için onun Allah (cc) için ayýrdýðý bir tutam baþaðý deðil, Habil'in koçu kabul olundu ve Hz. Ýsmail'in býçaktan kurtarýlacaðý zamana kadar cennette otlamýþtý. Ýþte bu koç, iki defa Allah (cc) yolunda takdim olunmuþtur. (Tefsir-i Kurtubi, c. 6, s. 1347)
1426 - Soru: Hz. Ýbrahim ve Hz. Ýsmail aleyhisselamdan önceki insanlar kurban kesiyorlar mýydý?
Cevap: Evet, yeryüzünde insanoðlu varolduðu günden beri semavi dinlerin emirlerine uyarak kurban kesildiðinin izlerine rastlanmaktadýr. Sure-i Maide'nin 27. ayetinin tefsirinde Hz. Adem'in oðlu Habil'in bir koçu kurban ettiði (Kurtubi tefsirinin c. 6, s. 134)'de ifade edilmektedir.
1427 - Soru: Bir kimsenin, babasýndan ayrý, evi ve kazancý var. Fakat aralarýnda karþýlýklý yardýmlaþma eksik deðil. Söz temsili, babasý köyde oðlununun, bulgur ve tarhana gibi senelik iaþesini temin ediyor; oðlu da gerekli para yardýmýnda bulunuyor. Çocuk, babasýnýn malý bulunan bir koyunu, para karþýlýðý satýn alýp kurban olarak kesebilir mi?
Cevap: Bir çocuk, babasý ile ticari muamelede bulunabilir. "Aldým sattým" diye yaptýklarý akid geçerlidir. Bu sebeple, babasýnýn sattýðý bir koyunu, bedeli karþýlýðýnda satýn alýp, kurban etmesinde hiçbir mahzur yoktur. Aralarýnda cereyan eden yardýmlaþma ise karþýlýklý hediyeleþmedir.
1428 - Soru: Kendine kurban düþen bir babanýn, yanýnda beraber oturduklarý bir de oðlu var. Bu oðlan, babasýndan ayrý kurban kesecek mi?
Cevap: Eðer oðlanýn kendisine mahsus nisab miktarý kadar parasý varsa kurban kesmesi icap eder. Ayrý ev sahibi olmak þart deðildir. Hanefi mezhebine göre, bir evin içinde kaç tane zengin varsa, hepsine ayrý ayrý kurban kesmek icap eder. Þayet bu baba-oðul, Þafii mezhebinde ise babanýn kestiði kurban hane halký için yeterlidir. Zira, Þafii mezhebine göre kurban, sünnet-i kifayedir.
1429 - Soru: Bir kimse malýný ve mülkünü satýp bir araba veya benzeri bir vasýta satýn almýþ. Bundan baþka kaynaðý da yok. Bu kimseye kurban kesmek vacib midir?
Cevap: O vasýtadan baþka elinde nisab miktarý kadar para yoksa kurban düþmez. Þayet bahsi geçen miktarda parasý varsa kurban kesmesi gerekir.
1430 - Soru: Bu kurbanýn bayram günü kesildiðine dair Resulullah (sav) veya ashabtan bir delil gösterir misiniz?
Cevap: Haneþ (ra), Hz. Ali'yi (ra) iki adet koç keserken görmüþ, "Bu nedir?" diye sorduðu zaman, Resulullah'ýn (sav) kendisi için kurban kesivermesini vasiyet ettiðini haber vermiþ ve bu vasiyeti için birini onun adýna kestiðini söylemiþ. (Sünen-i Ebu Davud, c. 3, s. 94). Bu hadis, hem Resulullah Efendimiz'in (sav) vasiyette bulunmasý suretiyle hem de sahabenin fi'liyle ölü için kurban kesmenin meþruiyetini ortaya koymaktadýr. (Daha geniþ bilgi için Kýrk Mevzuda Kýrk Hadis kitabýmýzýn 159. sayfasýna bakýnýz)
1431 - Soru: Bir kadýnýn 80.18 gram altýný olsa, ona zekat farz olduðu gibi kurban kesmek de vacib olur mu?
Cevap: Bu miktar altýný bulunan bir kadýna, zekat farz ve kurban kesmek de vacib olur.
1432 - Soru: Sýðýr veya deveyi ortaklaþa kesecek olanlarýn hepsinin ayný niyette kesmeleri þart mýdýr? Sualimi biraz açmak istiyorum. Biri zenginliðin gerektirdiði uhdiyye kurbaný, diðeri haccý kýran için kesilecek kurbaný, bir baþkasý akika kurbaný gibi niyetlerle ortaklaþa deve veya sýðýr kesebilirler mi?
Cevap: Cenab-ý Hakk'a yakýnlýk niyetiyle kesilecek kurbanlarýn hepsinde ortaklýk caiz görülmüþtür. Ýbadetlerin müttehid olmasý, hepsinin ayný kurban çeþidine ait olmasý muvafýk ise de þart deðildir.
1433 - Soru: Kurban nisabýna ilk defa sahip olan bir kimsenin, kurban kesmesinin vacib olmasý için bir yýl beklemesi gerekir mi?
Cevap: Hayýr, böyle bir þart yoktur. Hatta bayram günlerinde bile bu miktar paraya sahip olacak bir kimse, derhal kurban kesme mükellefiyeti altýna girer. Kurban nisabýnda nema þartý aranmadýðý gibi, havelan-ý havil (yýllanmýþ olma) þartý aranmaz ve havayic-i asliyyeden fazla olarak bulunan
giyecek ve meskenler bile kurban nisabýna katýlarak hesaplanýr.
1434 - Soru: Fakir bir kimsenin aldýðý kurbanda, kurban olmaya engel teþkil eden ayýplardan biri, alýndýktan sonra hasýl olsa, onu kurban olarak kesmesi caiz olur mu?
Cevap: Bir iþ daraldýðý zaman kolaylaþýr, kolaylaþtýkça daralýr. Fakirin mali durumundaki darlýk, mükellefiyetinde geniþlik meydana getirir. Bu itibarla onun aldýðý kurbanda meydana gelen bir ayýp, onu kurban etmesine engel olmaz. Hatta fakir bu ayýplardan biri kendisinde bulunan bir hayvaný alýp kurban etse de caizdir. (Büyük Ýslam Ýlmihali, Kurban bahsi, madde: 13)
1435 - Soru: Bir kimsenin kendi malýndan alacaðý kurbanlýklardan birini veya deve, sýðýr gibi hayvanlardan bir hissesini küçük çocuðu için kurban olarak kesmesi caiz midir?
Cevap: Evet, caizdir.
1436 - Soru: Bir fakir bir kurban satýn alsa, aldýðý kurbanlýk kaybolsa, onun yerine baþka bir hayvan alýp kestikten sonra ilk aldýðý bulunsa ne yapmasý gerekir?
Cevap: Bulunan bu kurbanlýðý da kesmesi gerekir. Çünkü, kendisine kurban vacib deðil iken aldýðý bu kurbanlýk kurban olarak belirlenmiþ ve kurban olmasýný iltizam etmiþ olmaktadýr. Ayný durum zenginin baþýna gelse, bulunan kurbanlýðý kesmesi gerekmez. Zira onun yerine baþkasýný almýþ, kesmiþ ve kurban vecibesini yerine getirmiþ olmaktadýr.
1437 - Netice Fetvalarýndan: "Zeyd, kendi malýndan bir koyun satýn alýp ölmüþ bulunan bir kimse için Kurban Bayramý gününde kurban etse, o kurbanýn etinden kendisinin yemesi ve baþkasýna yedirmesi caiz olur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Bu cevaz, "kendi malýndan" kayd-i ihtirazisinden de anlaþýldýðý üzere, kiþinin bir hayýrhahlýk olarak kendi parasý ile alýp kesmesi halindedir. Ölen kimsenin vasiyeti üzerine, onun býraktýðý paradan kesmesi halinde, kesiveren þahýs o kurbanýn etinden yiyemez. Bir de bu kurbanýn bayram günlerinden birinde kesilmesi gerekir. Halkýn arasýndaki arefe günü kesileceðine dair kanaat yanlýþtýr.
1438 - Behce Fetvalarýndan: "Zeyd, kurban yapmak için aldýðý koyunu, "Ýnþaallah bayram namazýndan sonra gelir keserim" diyerek medrese talebesinden Amr'a emanet olarak býraksa, Amr, Zeyd gelmeden önce ve Zeyd'den izinsiz o koyunu Zeyd için kesmiþ olsa, Zeyd'den kurban (borcu) düþmüþ olur" (H.Ec. 2/161)
1439 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Küçük (yaþtaki) çocuðun babasý, çocuðun malýndan bir kurban satýn alýp, çocuk için Kurban Bayramý günü kesse, ödeme (cezasý) lazým gelmez" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Zengin olan çocuða kurban lazým gelmez. Hal böyle iken, babasý onun malýndan ve onun adýna kurban alýp kesecek olsa onu ödemekle cezalandýrýlmaz. Esasen çocuða kurban vacip olup olmadýðý Hanefi müctehidleri arasýnda ihtilaflýdýr. Ýmam-ý Azam ve Ýmam Ebu Yusuf'a göre, zengin bulunan çocuk için kurban vacibtir, kesilir. Zira bu iki müctehide göre buluð þart deðildir. Ýmam Muhammed buluðu ve akýllý olmayý þart olarak kabul etmiþtir. Bu sebeple çocuk için kurban kesmek gerekmez. Velisi kesecek olursa ödemesi icap eder. Fetva, Ýmam-ý Azam ve Ýmam Ebu Yusuf'un görüþleri esas alýnarak verilmiþ olmaktadýr.
1440 - Soru: Kurban kesecek þahsýn akýllý olmasý þart mýdýr? Zengin bulunan bir mecnunun malýndan sadaka-i fýtýr verildiði gibi, velisi tarafýndan kurban da kesilecek midir?
Cevap: Ýmam-ý Azam ile Ýmam Ebu Yusuf kurbanýn vücubunda akýllý olmayý þart koþmamýþlardýr. Velilerin bunlar adýna kurban alýp kesivermesi icap eder. Ýmam Muhammed kurbanýn vacib olmasý için, mükellefin akýllý ve buluð çaðýna ulaþmasýný þart koþmuþtur. Fetva da buna göre verilmiþtir.
1441 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Küçük çocuðun malýndan kurban vacip olmaz" (H.Ec. 2/161)
1442 - Soru: Zengin þahsýn almýþ olduðu kurbanlýk arefe günü ölmüþ olsa, yerine baþka alýp kesecek mi?
Cevap: Evet, kesmesi gerekir.
1443 - Soru: Fakirin aldýðý kurban, kesilmeden önce ölmüþ bulunsa, yenisini alýp kesmesi gerekir mi?
Cevap: Hayýr, gerekmez. Çünkü fakire esasýnda kurban vacib deðildir. Almýþ olduðunun ölmesi halinde tekrar almasý icab etmez.
1444 - Soru: Ehl-i kitabýn kestiði yenilir, deniliyor. Bunun dayandýðý bir þart var mýdýr?
Cevap: Elbette vardýr. Ýslami boðazlama usulüne uygun olarak kesilmesi gerekir. Bu usul, kesecek ehli kitabýn (Hýristiyan veya Yahudinin) "Bismillah" veya bunun karþýlýðý olan bir sözü kendi diline göre söylemesi ve hayvanýn boðazýndan kesmek suretiyle nefes ve yem borularý ile Vedecan adý verilen iki damarýn kesilmesi gerekir. Bu usul terkedilecek olsa; yani "Bismi Rabbine'l-mesih" diyerek kesmiþ olsa, bahsedilen borular ve damarlar kesilmiþ olsa bile gene yenilmez. Veya hayvanýn baþýna tokmakla vurup öldürdükten sonra boðazýný kesmiþ olsa "Natiha" durumuna geleceði için yenilmez. Birinci þýkta, o kimse "Ýsa aleyhisselamý Rab" kabul ettiði; ikinci þýkta, boðazlamayý peþinen terkettiði için kestiði yenilmez.
1445 - Soru: Ehl-i kitap bu usule riayet edecek olsa onun kesmesi, bir Müslümanýn kesmesine denk olabilir mi?
Cevap: Meselenin çok hassas bir noktasýndan yakalamýþ oldunuz. Bu hususta Ýmam Malik'in görüþü, ehl-i kitap, bahsedilen þartlarý yerine getirse bile, Müslümanlarýn yiyeceði hayvaný kesmesi caiz deðildir. Hanefi, Þafii ve Hanbeli mezheplerine göre kerahet vardýr.
1446 - Abdürrahim Fetvalarýndan: "Kurbanýn etinden hibe yolu ile gayrimüslimlere vermekte beis yoktur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Nezaket dini olan Ýslam, komþulardan gayrimüslime bile vazifelerimizin olacaðýný açýklamýþtýr. Onlara sadaka verilemeyeceðini açýklayan dinimiz, hibe yolu ile bir þey verebileceðimizi, hatta bu niyetle kurban etinden de ikramda bulunabileceðimizi hükme baðlamýþtýr.
1447 - Soru: Bir aile reisi hacca gitse, evdeki evladý onun adýna kurban keser mi, kesmese de caiz olur mu?
Cevap: Malýn sahibi, hacca gittiði zaman, misafir durumunda olduðundan, memleketindeki çocuklarý onun namýna kurban kesmezler. Þayet o kimse, Mekke-i Mükerreme'de 15 gün veya daha fazla kalmaya karar vermiþ ise o zaman kendisi Mekke'de haccýn kurbanýndan baþka bir de "Udhiyye" kurbaný keser.
radyobeyan