Eti Yenen ve Yenmeyen Hayvanlar By: meryem Date: 03 Kasým 2010, 23:33:05
Eti Yenen ve Yenmeyen Hayvanlar
1507 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Yunus balýðýný yemek helâldir" (H.Ec. 2/161)
1508 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Ýstakoz denilen canlýnýn yenilmesi helâl deðildir" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Suda yaþayýp da balýk cinsinden olmayan hayvanlar, habis varlýklar olup, yenilmeleri helâl deðildir. Yengeç, midye, istiridye gibi. Ýstakoz da bunlara dahildir.
1509 - Behce Fetvalarýndan: "Mecusi'nin kestiði (hayvaný yemek) helâl olmaz" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Mecusi, semavi dinlerden birine mensup bulunmayan, ateþe ve hindularýn yaptýðý gibi ineðin fercine tapanlar, Mecusi olarak vasýflandýrýlmaktadýr. Bunlarýn kestiði asla yenilemez.
1510 - Ali Efendi Fetvalarýndan: "Yahudi olan bir kimsenin, þer'i usul üzerine kestiði bir hayvan, Müslüman halka helâldir" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Yahudinin kestiði helâl olmasýnda sadece onun ehl-i kitaptan olmasý yeterli bir sebep deðildir. "Dini usul üzerine" kesilmiþ olma kaydýna baðlý olarak bu müsaade verilmiþtir. Dinimizin bu hususta vazettiði ve terkine asla müsaade edilmeyen usul, biri hayvanýn kendine, diðeri ise kesme iþine ait olmak üzere ikiye ayrýlmýþtýr. Þöyle ki:
a) Hayvanýn yem ve nefes borularý ile "Vedecân" adý verilen iki damarýn kesilmesi veya hiç olmazsa bunlardan üçünün kesilmiþ bulunmasý;
b) Bu kesim iþini yerine getirecek ehl-i kitap, isterse kendi diline terceme edilmiþ þekliyle olsun, "Bismillah Allahü Ekber" demelidir.
1511 - Behce Fetvalarýndan: "Ehl-i kitaptan olan kimselerin Arap dilinden baþka bir lisanla, Türkçe veya Kýbti diliyle besmele (nin o dile tercemeseni) çekerek kestiði koyunun yenilmesi helâl olur" (H.Ec. 2/161)
1512 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Zeyd, kurbanýn kesilmesi için Amr'a emir verip kendisi besmele çekse, fakat Amr "Besmele" çekmese yenilmesi helâl olmaz" (H.Ec. 2/161)
1513 - Behce Fetvalarýndan: "Ehli eþeklerden bazýsý daðýlýp vahþileþse yenilmesi helâl olmaz" (H. Ec. 2/161)
1514 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Hüdhüd denilen kuþu yemek caiz olur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Kur'an-ý Kerim'de "Hüdhüd" adý ile geçen bu kuþun, halk arasýndaki ismi "Ýbibik"dir. Ýsminin Kur'an-ý Kerim'de, bazý hikâyeler arasýnda geçmesi yenilmesine engel teþkil etmez.
1515 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Zeyd, büyüklerden bir kimse olan Amr'ýngelmesi sebebiyle bir koyun kesse, üzerine "Besmele" çekmiþ olsa bile, yemesi helâl olmaz" (H.Ec. 2/161)
1516 - Ýbni Nüceym Fetvalarýndan: "Zeyd, misafiri bulunan Amr'a yemek yapmak için koyun kesmiþ olsa yemesi helâl olur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Bu ve bir evvelki fetva arasýnda bir tenakuz kokusu hissedilmekte ise de kesinlikle böyle bir uyuþmazlýk ve hele tenakuz asla yoktur. Bunun yenilmesini caiz gören fetvaya dikkatle bakýlacak olursa, "Misafiri bulunan Amr'a yemek ikram etmek için" kaydýna baðlanarak yenilmesinin helâl oluþuna hükmedilmiþ bulunmaktadýr. Bir evvelki fetvadaki yasaklamaya illet teþkil eden kayýt ise, "Büyüklerden biri bulunan Amr'ýn gelmesi sebebiyle" ve onu tazim maksadýyla kesilmiþ olunca, yenilmesinin helâl olmayacaðýný ifade etmektedir. Aradaki fark, büyük ve açýktýr.
1517 - Abdürrahim Fetvalarýndan: "Müslüman kabristanýnda, bir kabrin üzerinde, orada gömülmüþ bulunan Müslümaný tanzim için kesilen koyunun etini yemek helâl olmaz" (H.Ec. 2/161)
1518 - Behce Fetvalarýndan: "Bir sýðýr kuyuya düþse, diri olarak çýkarýlmasý ve boðazýndan kesilmesi mümkün olmasa, besmele çekerek karnýndan veya arkasýndan yaralamak suretiyle ölse yemesi helâl olur" (H.Ec. 2/161)
Açýklama: Kesim iþi, ihtiyari ve ýztýrari olmak üzere ikiye ayrýlmaktadýr. Ýhtiyari kesimin boðazdan yapýlmasý gerekmektedir. Izdýrari kesim, kanýn akmasý için en müsait bulunan yerden yapýlýr. Meselâ, baþý aþaðýya doðru gelecek þekilde bir kuyuyu düþmüþ bulunan hayvanýn kesimi iþinde "ýztýrari kesim" uygulanýr.
1519 - Soru: Müslüman bir dilsizin kestiði hayvan yenilebilir mi?
Cevap: Evet, yenilebilir.
1520 - Soru: Salyangoz toplayýp satmasý doðru mu?
Cevap: Yenilmesi kerahet-i tahrimiye ile mekruhtur. Satýlmasý, dinimizin yasakladýðý bir þeye kýymet vermek ve ondaki mahzuru küçümsemek olacaðýndan, mekruhtur.
1521 - Netice Fetvalarýndan: "Kirpi adý verilen hayvaný yemek haramdýr" (H.Ec. 2/162)
Açýklama: Ýslâm dini, insanoðlunun yiyip içeceði þeyleri sýralamýþ; önüne çýkan her þeyi, aklýna gelen her maddeyi yiyip içmesini engellemiþtir. Tabiatý itibariyle iðrenç bulunan kirpi de yenilmesi yasaklanmýþ bulunan hayvanlar arasýndadýr.
1522 - Soru: Ehl-i merkebin eti ne zaman haram kýlýndý?
Cevap: Hayber fethi günü haram kýlýnmýþtýr.
1523 - Behce Fetvalarýndan: Koku çeþitlerinden bulunan amberin yenilmesi helâldir" (H.Ec. 2/162)
Açýklama: Bazý yemek ve tatlýlarýn içine güzel kokulu þeyler konulmaktadýr. Koku olarak kullanýlmasýnda dinimizce mahzur bulunmayan amberin, yiyeceklerin içine konulup yenilmesinde de bir beis görülmemiþtir.
1524 - Ýbni Nuceym Fetvalarýndan: "Kesilmiþ bulunan bir tavuk, tüyü kolay yolunsun diye, karný yarýlmadan kaynar suya sokulsa, pis duruma gelir. Bundan sonra, o tavuk yolunup karný temizlendikten sonra, temiz su ile üç defa yýkansa temiz olur" (H.Ec. 2/162)
1525 - Soru: Domuz etinin yenilmesi ne için haramdýr?
Cevap: Domuz her þeyiyle mecis (murdar) bir hayvandýr. Kesilip kanýnýn akýtýlmasý ile temizlenmiþ olmaz. Cenab-ý Hak, onun etini yemeyi kesinlikle haram kýlmýþtýr.
1526 - Soru: Kirpi eti yemek caiz midir?
Cevap: Tahrimen mekruhtur. (Büyük Ýslâm Ýlmihali, Kurban bahsi, madde: 50)
1527 - Soru: Tavuk öldükten sonra ondan çýkmýþ bulunan yumurta pis sayýlýr mý?
Cevap: Pis olmadýðý gibi yenilmesi de helâldir. (Nimetü'l-Ýslâm, Kitabü'l-Taharet, s.248)
1528 - Soru: Afedersiniz, bir Müslüman, domuzu bir kâfire satabilir mi?
Cevap: Ancak dar-ý harbe götürüp oradaki gayrimüslime satabilir. (Bu hususta daha geniþ bilgi almak isterseniz Ömer Nasuhi Bilmen'in Büyük Ýslâm Ýlmihali'nin Kerahiyet ve Ýstihsan bölümünde madde 63'e bakýnýz)
1529 - Soru: Tavþan etini yemek ne derece doðrudur ve bu hususta büyük Ýslâm mütefekkirleri ne düþünmüþlerdir?
Cevap: Tavþan yemekte bir mahzur yoktur.
1530 - Soru: Eski hocalar, köpek uluduðu zaman, ezaný susturmak için baðýrýr. Bunlarýn öldürülmesi lâzýmdýr, derler. Siz ne dersiniz?
Cevap: Yanlýþ bir fikir ve hatalý bir sözdür. Aslý ve dayanaðý yoktur.
1531 - Soru: Þifa için domuz eti yenilir mi?
Cevap: Allah'ýn haram kýldýðý þeyde þifa aranmaz.
1532 - Soru: Müslüman bir kimse tay'ýn etini yiyebilir mi?
Cevap: At eti yemek, tenzihen mekruh bulunmaktadýr.
1533 - Soru: Bir koyun kesilip de tepinirken suya düþse veya bulunduðu yerden aþaðýya düþse zararý olur mu?
Cevap: Zarar vermez, yenilebilir. Zira kesme iþi yerine gelmiþtir. Artýk o bir et hükmündedir. Meb'sat'ta böyle ifade edilmiþtir. (Fetva-i Hindiye, c. 5, s. 290)
1534 - Soru: Eti haram olan hayvanlarýn bir derde ilaç olarak yenilmesinde mahzur var mýdýr?
Cevap: Her þeyden önce, bu tavsiyenin Müslüman ve hastalýðýn mütehassýsý bulunan bir doktor tarafýndan yapýlmýþ olmasý ve baþkaca bir ilacýn da mevcut olmamasý þartý ile, ilaç olacak miktarý geçmemek üzere kullanmasý mubah olur.
1535 - Soru: Sokakta baþýboþ gezen tavuk bekletilmeden kesilip yenilebilir mi?
Cevap: Yenilebilirse de bunda kerahet vardýr. Önce üç gün temiz gýda ile beslenmeli, daha sonra kesilmelidir.
1536 - Soru: Kuyu içerisine kafasý aþaðýya gelecek þekilde düþmüþ bulunan bir öküzün kuyruðundan veya arka ayaðýnýn ucundan besmele ile keserek kan çýkartýlsa eti yenilir mi?
Cevap: Meydanda kalan karnýndan bacak ve sair muhtelif yerlerinden keserek damarlarýndaki kanýn akmasý temin edilirse boðazlama yerini tutar ve etini yemek helâl olur. (Behce Fetvalarý, Hulas, Ecvibe, c. 2, s. 161)
1537 - Soru: Üzerinde aðaç parçasý bulunmayan ve sadece demirden isabet bir býçak ve benzeri bir demir parçasý ile kesilen hayvanýn eti yenilir mi?
Cevap: Evet, yenilebilir, mesele o hayvanýn dini ölçüler dairesinde kesilmiþ olmasýdýr.
1538 - Soru: Balýk sudan çýktýktan sonra hemen yenir mi? Canýnýn çýkmasý þart mý? Bazý kimseler, hamsiyi canlý iken temizlemeye baþlýyorlar. Bu hareket doðru mu?
Cevap: Yenilmesi helâl canlý varlýklarda merhameti elden býrakmamalý, balýðýn ölmesini beklemelidir. Doymak bilmeyen midesinin iþtihýný temin için hayvana eza vermek, Ýslâmi merhamet ile baðdaþmaz.
1539 - Soru: Müslüman olduðunu söyleyen bir kimse, kasten besmeleyi terkedecek olsa kestiði yenilir mi?
Cevap: Kendi Müslüman olsa bile fiili Müslümana yaramadýðý ve gâvurun kestiði gibi bir boðazlama usulü takip ettiði için kestiðini yemek helâl deðildir.
radyobeyan