Hz. Peygamber, türlü yaratýkla sanat kaygýsý taþýmadan, iddiasýz, dürüst ve mükemmel iletiþimiyle sevgi destaný yazmýþtýr
A-FÝZÝKÝ ÝLETÝÞÝM UNSURLARI:
1-Kýyafet:
Hz. Peygamber’in kýyafetindeki sadelik sevgi dolu iletiþimini saðlayan unsurlarýn baþýnda gelir. Bayram ve Cuma günleri dýþýnda Hz: peygamberin özel kýyafet giydiðine rastlamýyoruz. Örneðin, “Bulabilen, normal elbiseleri dýþýnda Cuma günleri için bir elbise tahsis etsin.” (1) þeklindeki ifadelerinin bile sadece bir tavsiyeden ibarettir. Sade giyimle halkýnýn bir parçasý olduðunu ifade etmiþ olmasý onlara verdiði deðerin bir göstergesidir.
2-Ses Tonu:
Hz. Peygamber’in sesini iletiþim aracý olarak kullanýrken sevgi esaslý hareket ettiðini görüyoruz. “Ýnsanlara yumuþak davranman da ALLAH’ýn merhametinin eseridir. Eðer katý yürekli, kaba biri olsaydýn, insanlar senin etrafýndan daðýlýverirlerdi. Öyleyse onlarýn kusurlarýný affet, onlar için maðfiret dile ve iþleri onlarla müþavere et! Bir kere de azmettin mi, yalnýz ALLAH’a tevekkül et! ALLAH muhakkak ki Kendisine dayanýp güvenenleri sever.”(2) Ayetinde de ifade edildiði gibi katýlýktan ve kabalýktan uzak bir özellik taþýyordu. Kuþkusuz ses tonundaki ahenk, içten ve samimi olan jest, mimik ve bakýþlarý, karþýsýndaki insanlara deðer vermesinden kaynaklanýyordu.
Nitekim O’nun geceleyin Suffa Ashabý’nýn yanlarýna geldiðinde uyuyaný uyandýrmamak için uyanýk olana duyuracak bir sesle selam vermesi yine sevisinin belirtisidir. (3)
Ayrýca, bir bayram hutbesinde sesini duyamayan mescidin arka bölümdeki kadýnlarýn yanýna kadar gidip onlara “özel” seslenmesi sevgi peygamberinin yaptýðý iþlerdendir.
Ancak, þunu da belirtmekte yarar vardýr ki, ALLAH resulü, konu, konum ve duruma göre ses tonunu ayarlamýþ; örneðin, bir aðaç altýnda yatmakta iken kýlýcýný çekip onu uyandýran ve seni benden kim kurtaracak diyen müþrik adama “ALLAH!” diye haykýrmasý kýlýcýnýn düþmesine ve afallayýp þaþkýn kalmasýna sebebiyet vermiþtir. (4)
3-Bakýþlar:
Bakýþlarý “bakmak” ve “bakýþ” olarak birbirinden baðýmsýz deðerlendirecek olsak; bakýþlarýn olduðu kadar bakmanýn da iletiþimde önemli rol oynadýðýný söyleyebiliriz. Ýletiþim kurduðunuz muhatabýn yüzüne bakmamak ona yapýlabilecek en büyük hakaret olduðu gibi; ölçüsüz bakýþlarýn da muhatabý rahatsýz ve rencide ettiðini söyleyebiliriz
B-MUHATAP AÇISINDAN ÝLETÝÞÝM UNSURLARI:
1-Muhatabý Tanýma:
Muhatabý tanýyarak iletiþimin saðlanmasý, hem iletiþimin saðlýklý oluþu, hem de sonuç getirmesi bakýmýndan önemli olduðunu vurgulamak istiyoruz.
Resulullah’ýn iletiþiminde muhatabýný tanýyýp ona göre strateji belirleme özelliðinin olduðunu ve bu iletiþimi de sevgi esaslý yaptýðýný görüyoruz:
Örneðin, “Amellerin hangisi daha faziletlidir?” þeklindeki soruya: “Az da olsa devamlý olaný”, “ALLAH için sevmek..”, “ALLAH yolunda cihad”, “anne-babaya iyilik”, “zamanýnda kýlýnan namaz”… vb. þekillerde verdiði farklý cevaplar, muhatabýný sevip seviyesini göz önünde bulundurarak cevap verdiðini ortaya koymasý bakýmýndan önemlidir. (5)
Muhatabýný takdir ederek iletiþim kuran Hz. Peygamber, hatalarý bile direkt yüze vurma yerine, dolaylý olarak dile getirmeyi tercih etmiþ; iletiþim kurduðu insanlarýn mahcubiyetlerini engellemiþtir.
2-Muhataba Güven Verme:
Doðruluk, samimiyet ve sevgisiyle muhatabýn gönlünde taht kurmak, iletiþimi kolaylaþtýran faktörlerin baþýnda gelir. Hz. Peygamber’in sadece mümin muhataplarý deðil; çevresinde bulunan herkes bu özelliklerinin tamamýnda hemfikirdi. Nitekim ayet-i kerimede: “Aslýnda onlar seni yalanlamýyorlar, fakat o zalimler açýkça ALLAH'ýn ayetlerini inkar ediyorlar.” (7) þeklindeki ifadeler bu gerçeði ortaya koymaktadýr.
3-Gerektiðinde Muhatabý Dinleme:
Ýletiþimin önemli faktörlerinden bir tanesi de gerektiði zamanlarda muhatabýný dinlemesini bilmektir. Sürekli kendileri konuþup baþkalarýný dinleme tahammülü olmayanlarýn saðlýklý iletiþim kurabildikleri söylenemez.
Hz. Peygamber, dinlemesini de bilen bir þahsiyetti. Nitekim, Utbe b. Rabia ile yaptýðý görüþmede onu sonuna kadar dinlemiþ, sonunda Utbe’nin de kendisini dinlemesi gerektiðini hatýrlatmýþtýr. ( 8 )
Ashabýný seven ve onlara deðer veren ALLAH resulü, gerektiðinde onlarý dinlemiþ ve bu konuda önemli örnekler ortaya koymuþtur. Sabah namazlarý sonrasý ashabýný sabýrla dinlemesi bunun güzel örneklerindendir. (9)
4-Konuþma Süresi:
Konu, yer ve muhatabýn durumuna göre konuþma süresinin ayarlanmasý gerektiði bilinen bir husustur. Kýsa konuþulmasý gereken yerde uzun; uzun konuþulmasý gereken yerde kýsa konuþmak iletiþimi olumsuz etkiler. Ýhtiyaca göre konuþma ilkesi uygulanmasý gereken bir husustur. Muhatabýný seven ve dikkate alan iletiþimci bu noktada hassasiyet gösterir.
Hz. Peygamberin ihtiyaç olmadýkça konuþmadýðýný; konuþtuðunda da makam ve ihtiyacý gözettiðini görüyoruz. Nitekim, Ýbn Mesud: “Hz. Peygamber, bize usanç gelmesin diye konuþmak için istekli olduðumuz zamanlarý gözetirdi.” diyor. (10)
Dinleyiciyi hesaba katmadan uzun uzadýya yapýlan konuþmalarýn dinleyiciyi sýkýntýya soktuðu çeþitli örneklerle anlatýlabilir. Þu halde týpký ALLAH Resulünün yaptýðý gibi ihtiyaca göre -mümkün mertebe kýsa- konuþmak iletiþimi saðlamlaþtýrýp kolaylaþtýran hususlarýn baþýnda gelir.
Karþýsýndaki muhataplarýn zaman ve þahsiyetlerine deðer verme ve saygý gösterme adýna, anlattýðý konularý “iyi bilme” yolunu seçmiþ; konu ve muhatabý severek iletiþim kurmuþ, böylece zamaný öldürme gibi bir hatanýn içerisine hiçbir surette girmemiþtir.
5-Muhataba Sesleniþ Tabirleri:
Ýletiþim kurulan muhatabýn durumuna uygun –belki de en çok seslenilmesini sevdiði- hitap sözcükleriyle seslenmek en doðru davranýþtýr.
Bu ifadeler bazen özel isim, bazen lakap, bazen künye, bazen de meslek belirten sözcükler olur. Makama mütenasip ama muhataba iltifat sayýlacak sesleniþler her zaman tercih nedenidir. Örneðin, Hz. Peygamber’in bazen “ya Aiþe”, bazen de “ya Humeyra” dediðini biliyoruz. (11) “Hattab’ýn oðlu” tabirini kullandýðý gibi; “ey Muhammed ümmeti”, “ey insanoðlu”, “ey ALLAH’ýn kullarý”, “ey Kureyþ topluluðu” gibi genel hitap ifadeleri de kullanmýþtýr. Bu ifadeleri pek çok hadis ve siyer kaynaðýnda bulmak mümkündür.
Ýletiþim kurduðu insanlarýn en güzel isimlerini ve hoþlandýklarý özelliklerini dikkatlere sunarak iletiþim kurma ve bu iletiþimi böylece sevgi temeline dayandýrma yolunu seçmiþ ve sonuçta belagat ve etkinliðini ispatlamýþtýr.
6-Muhatabý Sevme:
Sevmediði insanla iletiþim kurma zorunda kalan birisinin çekeceði sýkýntýyý tahmin etmek zor olmasa gerek. Sevdikleri kiþilerle birlikteyken ruhen rahatlayan iletiþimcinin tersi durumda aksi ruh haletiyle karþýlaþmasý son derece doðaldýr.
Hz. Peygamber’in, hiç hoþlanmadýðý kimseleri davet durumunda kaldýðý muhakkaktýr. Anacak, bizim ifade edeceðimiz husus onun ashabýný sevmesi, arkadaþlarýný takdir ve teþvik etmesi, onlarý baðrýna basmasý olayýdýr. Hatta mekanlarý bile sakinlerinden dolayý seven ve bu sevgisini o cansýz varlýklarla iletiþim kurarak dile getiren bir özelliði vardýr Hz. Peygamber’in…
Nitekim, “Ýþte Tabe (yani Medine), iþte Uhud! O bizi sever biz de onu severiz.” (12) derken sakinlerinin sevgisini þehir ve dað üzerinden dile getirmiþtir. “Size kendi aranýzdan öyle bir Peygamber geldi ki, zahmete uðramanýz ona aðýr gelir. Kalbi üstünüze titrer, müminlere karþý pek þefkatli ve merhametlidir.” (13) ayet-i kerimesi ile “Peygamber, müminlere öz benliklerinden daha dost, daha yakýndýr.” (14) ayeti ve benzeri pek çok ayet Hz. Peygamber’in tüm insanlarý özellikle de inananlarý ne denli sevdiðini ortaya koymasý bakýmýndan çok önemlidir.
SONUÇ:
Hemen belirtelim ki, Hz. Peygamber, türlü yaratýkla sevgiye dayalý iletiþim içerisinde olmuþtur. O her þeye ve herkese gereði gibi önem vermiþ ve o deðerle mütenasip bir iletiþim kurmuþtur.
Sanat kaygýsý taþýmadan, iddiasýz, dürüst ve mükemmel iletiþimiyle sevgi destaný yazan Hz. Peygamber, az-öz ve dinleyici býktýrmadan; ifadelerini tane tane seslendirip süreye riayet ederek iletiþimde bulunmuþ ve huzur ortamýnýn kurulmasýný saðlamýþtýr.
Yüz hatlarýna, jest ve bakýþlarýna sevimlilik yükleyerek iletiþim kuran Hz. Peygamber, usulü dairesinde muhatabýn yüzüne bakarak ona deðer verdiðini ima etmiþ ve rencide edici bakýþ ya da yüz çevirmelerden uzak durmuþtur.
Monoton bir yaklaþýmdan da uzak duran Hz. Peygamber, yerine göre ciddi, yerine göre de esprili olmayý baþarmýþ; ama hiçbir zaman doðruluktan ödün vermemiþtir. Muhatabýný rahatlatma adýna kurduðu þakacý iletiþimlerde doðru ve samimi olmayý önemsemiþ; rencide edici tavýr ve yaklaþýmlardan uzak durmuþtur.
Ýletiþim kurduðu muhataplarýný seven ve deðer veren Hz. Peygamber, muhatabýn zihnini bulandýrýcý, kafasýný karýþtýrýcý, soru iþaretleri býrakýcý ya da tereddüde sevk edici belirsizliklerden uzak durmuþ; gerektiðinde açýklayýcý bilgiler vermeyi ihmal etmemiþtir.
Kuþkusuz, bu “örnek” ve “baþarýlý” iletiþimi saðlayan temel faktör O’nun engin sevgisidir.
Kaynaklar:
1- Ebu Davud, el-Cumua, I, 387.
2- Alu Ýmran (3), 159.
3- Bk. Ýbn Sa’d, Tabakat, I, 376.
4- Buhari, el-Meðazi, 32.
5- Bk. Buhari, Ýman, 32; Ebu Davud, IV, 277; Müslim, Ýman, 36.
6- Ýbn Kesir, el-Bidaye, III, 62.
7- Nesai, III, 80.
8- Buhari, Ýlim, 11.
9- Ýbn Mace, er-Rahun, 16.
10- Buhari, Cihad, 74 (III, 225).
11- Tevbe (9), 128
12- Ahzab (33), 6.
: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: haberci Date: 13 Mayýs 2009, 15:42:11
Bu stratejileri benimsemek hayatýmýzýda bir çok yeniliðe ve mükemmelliðe yol açabilir sevgi ve dua sizlerle olsun...
: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: cahit Date: 14 Haziran 2009, 23:12:35
ALLAH Rasulü nün yolundan gidenlerden eylesin cümlemizi.
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: akmina Date: 30 Kasým 2009, 12:17:37
Araþtýrmalarýn için yazýlarýn için teþekkürler.ALLAHIN selamý üzerinize olsun ellerine saðlýk.
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: zahdem Date: 11 Aralýk 2009, 01:03:20
andolsun,Allah'ýn rasulunde sizin için;Allah'a ve ahiret gününe kavuþmayý uman,Allah'ý çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardýr.(ahzab-21)
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: kardelen_vuslat Date: 13 Aralýk 2009, 03:43:50
bu yazýdan okadar çok ders alamlýyým ki inþALLAH hayatýma geçirmeliyim diye düþüþünmekteyimmm.
YA RESULALLAH anam babam sana binlerce kez fade olsun... kurban olurum seni yaratan ALLAH ýma...:(:(
RABBÝM eeden razý olsun paylaþým için.
sevgi ve dua ile kalýnýz
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: mebruka Date: 15 Mart 2010, 18:09:23
NESLÝNUR ÇOK GÜZEL BÝR YAZI. PAYLAÞTIÐIN ÝÇÝN ALLAH RAZI OLSUN
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: queen Date: 03 Mayýs 2010, 09:01:53
müslümanýn dini teblið ederken, günlük yaþamýnda, her zaman dikkat etmesi gereken hususlar. paylaþýmýnýýz için Allah razý olsun.
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: elveda Date: 19 Mayýs 2010, 08:10:25
O bir insandý,bizler için eþsiz bir örnekti.Paylaþýmýnýz için Allah razý olsun
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: seymanur K Date: 17 Temmuz 2011, 16:42:05
ALLAH razý olsun çok güzel bir paylaþým, bilgiler çok önemli ve gerekli
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: Canani Date: 24 Temmuz 2011, 21:48:08
Rabbim razý olsun gerçekten çok güzel bi payþalaþým olmuþ...Allah rasülü herþeyde bize en en güzel örnektir....Sevgli peygamberimizin ümmetine duyduðu sevgi muhabbet çok farklý...Rabbim onn gibi yaþamayý ona samimi bir þekilde ümmet olabilmeyi nasip eylesin güzel mevlam amin...selam ve muhabbete...
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: La-Tahzen Date: 17 Aralýk 2011, 20:36:26
Allah razý olsun..
Çok güzel bir konu..
Allah hayatýmýzda uygulamayý nasip etsin hepimize.
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: nacar Date: 27 Ocak 2012, 23:54:20
Eðer Ýnsanlýk Allah Resulunun Hayatýný hayatýna tatpik etse inaniyorumki Ýnsanlýðýn tamamý kurtuluþa,huzura,bereket ve barýþa kavuþur,ama nerede demiyiceðiz bireyselde olsa önce kendimizde baþliyacaðýz ve zamala bu birler inþaAllah 111111111111111111111111111
yanyana birler hükmünde güçlü oluruz inancýndayým.
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: minik eller Date: 10 Þubat 2012, 14:55:25
Ayy çok gzl düþünüyosun... Bnde düþüncenize katýlýyorm... Amin inþlh cümlemize
Ynt: Hz. Muhammed'in (asm) iletiþim stratejisi By: seymanur K Date: 10 Þubat 2012, 19:54:16
müslümanýn dini teblið ederken, günlük yaþamýnda, her zaman dikkat etmesi gereken hususlar. paylaþýmýnýýz için ALLAH razý olsun.