Musahhihin Mukaddimesi By: meryem Date: 28 Ekim 2010, 16:35:08
Musahhihin Mukaddimesi
Hamd, kendisinde eðrilik bulunmayan dosdoðru Kitab'ý, kulu ve rasûlü Muhammed'e indiren Allah'a mahsustur. Bâtýl hiçbir cihetten o Kitab'a yanaþamaz. O, Hakim ve Hamid olan Allah'ýn indirdiði bir kitaptýr,
Salât ve selâm da mahlukatýn en faziletlisi, hak rasûl olan efendimiz Muhammed'e olsun ki, Rabbi ona Kur'ân'ý þerhedip açýklamasýný þu ayette emretmiþtir: "(Ey Rasûlüm) Sana da Kur'ân'ý indirdik ki, kendilerine indirileni Ýnsanlara açýklayasýn." (16. en-Nahl: 44) Kullarýna da, Rasûlünün açýklamalarýyla amel etmelerini, onun emirlerine uymalarýný, nehyettiklerinden sakýnmalarýný þu ayetle emretmiþtir: "Peygamber size neyi verdiyse onu alýn, size neyi yasak ettiyse onu da almayýn." (59. el-Haþr: 7)
Ýlimden nasibi olan akýl sahibi her müslümana, sünnetin Ýslâm þeriatýndaki yeri-gerek fýkhý, gerek itikadý cihetten- apâþikârdýr. Ýtikadý ve fikhî sünnet biri diðerine muhtaç iki cüz'dür.
Kur'an, þer'î ve itikadý hükümleri mücmelen getirmiþ, sünnet de onlarý açýklamýþtýr. Meselâ namazý ele al:
Kur'an-rekât ve secdelerin sayýsýndan bahset-meksizin- namazýn kýlýnmasýný emretmiþ, sünnet de namazýn ne þekilde kýlýnacaðýný, rekâtlarda ne kadar Kur'an okunacaðýný, dualarýn þeklini, celse (oturuþ)-lann sayýsýný ve celselerde ne okunacaðým, namazýn nasýl bitirileceðini açýklamýþtýr.
Namaz hakkýnda söylediklerimiz, Ýslâmýn diðer rükunlan, akaid, edeb, terbiye, aile nizamý, içtimai adalet, Ýslâmi siyaset vb. Kur'an'm tafsilatýný zikretmediði her husus için ayný þekilde söylenebilir. Çünkü Kur'an muhkem, külli kaideler getirmiþtir. Bu muhkem (esas) kaideler ile, bu kaidelerin gayelerine aykýn olmayan ve yeni yeni zuhur eden cüz'i þeyler arasýnda bir irtibat (alaka) kurmak mümkündür.
Lâkin Ýslâmî fetihler geniþlediðinde bu maðlub milletler îslâmý kabul ettiler. Bunlarýn bir kýsmý müs-lümanlýklannda samimi idi, bir kýsmý deðildi. Üstelik bu sonuncularýn kalbinde, Ýslâm'a ve müslümanlara karþý kin ve hilekârlýk; Ýslâm'ýn yerle bir ettiði Ýran ve Bizans hükümdarlýklarýna, darmadaðýn ettiði saray ve köþklere karþý içlerinde öyle derin bir hüzün vardý ki, îslâmdan ve müslümanlardan intikam almaya ve Ýslâm devletine tuzak kurmaya kalktýlar. Bunun için birtakým gizli cemiyet ve teþkilatlar kurdular. Bu teþkilatlarýn yaptýðý ilk iþ bu ümmetin Faruk'u, hulefa-i raþidi-nin ikincisi, Emîru'l-mü'minin Ömer b. el-Hattab'ý öldürmek olmuþtur.
Siyasetteki mevkii ve hüküm vermede þark ve garba þamil adaleti darb-ý mesel haline gelen, batýlý alimlerin "Dünyanýn ilk demokratik devlet adamý" unvanýný verdikleri Hz. Ömer, iþte bu alçak ve rezil teþkilatlarýn kurbaný olmuþtur. Bunlarýn intikamýnýn, Hz. Ömer'in "Rabbim Allah, Rasûlüm Muhammed (S.A.V.)" diyen bir müslüman arab olmasýndan,baþka bir sebebi yoktu. Lakin onlarýn Hz. Ömer'i öldürmeleri islâm'ýn süratle ilerlemesini durdurabilmiþ inidir? Asla... iþte kafalarý ve kalpleri Ýran felsefesi ve putperest manu üe dolmuÞ bu güruh 'ilm-i hikmet ve akli ilimler dedikleri silah ile Ýslama karþý harbetmeðe karar verdiler. Böylece Kur'an ve Hadis hakkýnda müslümanlan þüpheye sevketmeye çalýþtýlar ve kalplerine Ýslâm'dan hiçbir þey girmemiþ olan dinsizlik ve zýndýklýðýn önderleri müslüman kýlýðýnda ortaya çýktýlar.
Fakat Ýslâm âlimleri bunlara karþý koydular ve ortaya attýklarý þüpheleri yok ettiler. Bunlar da böylece maðlub ve koðulmuþ olarak gerisin geriye döndüler.
Ýþte mukaddes sünneti müdafaaya giriþen Ýslâm âlimlerinden birisi de Hicri 3. asýr ricalinden Allâme-tu'l Ýslâm, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Ku-teybe'dir. Elinizdeki kitabý da bunun için te'lif etmiþtir. Fakat bu kitap salih selefimizin yazdýklarý eserler arasýnda gömülmüþ, kaybolmuþ idi. Tâki Allah (C.C.) merhum selefi âlim eþ-Þeyh Ýsmail el-Hatib el-Ýs'ýrdi'yi bizlere lütfetti. Þeyh Ýsmail anýlmaya lâyýk gayretlerle bu eseri H. 1326 senesi cemaziye'I-ûlâ ayýnýn ortalarýnda (Haziran 1908) nefis açýklama ve talikleriyle, titiz ve ilmi bir þekilde neþir dünyasýna takdim etti. Güzel bir tesadüf eseri olarak bu ikinci baskýnýn tarihi, ilk baskýnýn tarihine rasgeldi. Biz bu baskýyý 25 cemaziye'I-ûlâ 1386 (Aðustos 1966) da bitirdik. Birinci baskýsý da yine cemaziye'1-ûlâ ayýnda 1326'da bitmiþ idi. [50]
Kitabýn Ýsnadlarý Ve Semalarý
Kitabýn ilk musahhihi (el-Ýs'ýrdi) diyor ki: "Bilinsin ki elimizde bu kitabýn müellifi Ebû Muhammed Ab-dullah b. Müslim b. Kuteybe'ye varan dört isnadý vardýr. Bu dört nüshadan dördüncüsü tahriften ve noksandan salim deðildi. Bu mezkur nüshayý yazan zat da, kitabýn müellife varan senedindeki bazý kelimelerin güve yemesi sebebi ile yok olduðunu, bir kýsým kelimelerin ise nokta konmadýðý için hatadan salim olmadýðýný ve bu kelimeleri doðru olarak okuyup yazdýðýna kendisinin de güvenmediðini ifade etmektedir. Bu nüsha sadra þifa vermediði, "Vefayat" gibi teracüm (biyografi) kitaplarýna müracaat Ýle dahi bu nüshanýn tashihi mümkün olmadýðý için biz esas aldýðýmýz üç nüsha ile iktifa edip dördüncüden vazgeçtik.
Senedden maksad, kitabýn müellife aid olduðunu göstermektir. Bu kitabýn ise Ýbnu Kuteybe'ye aid olduðunda hiçbir þüphe yoktur. Nasýl öyle olmasýn ki...? Hadis âlimlerinden pekçoðu -mesela Ýbnu Hacer el-Askalani "Nuhbe" þerhinde - onun "Muhtelifu'l-hadis" mevzuunda bir kitabý olduðunu zikretmektedirler. Müelliften, Ýmam Ebu'l-Farac Ýbnu'l-Cewzi ve Ýmam Ýbnu Furak gibilerinin bu kitaptan kendi kitaplarýnda naklettikleri þeyler ayný ibarelerle bu kitapta mevcud-dur. Ýþte kitabýn bu üç isnadý:
Birinci sened: Bize eþ-Þeyh Ebu'l Hasen Ali b. Meymûn el-Askalanî Askalan þehrinde 430 senesi cemaziye'1-ûlâ ayýnda haber verdi ve dedi: Bize Ýbnu Batta ismiyle maruf E^u Abdillah Ubeydullah b. Muhammed el - Ukberi haber verdi. Ýbnu Batta dedi ki: Bize Ebubekr Ahmed b. Muhammed b. el-Hasen ed-Dine-veri tahdis etti. O da dedi ki: Ebu Abdillah b. Müslim b. Kuteybe'nin huzurunda kendi eserini ona okudum ve derim ki: "Ýbnu Kuteybe dedi: Bundan sonra -Allah seni mesud kýlsýn- ilah..."
ikinci sened: Bize eþ- Þeyhu'1-Ýmam Ebu'l-Ha-sen AH b. Ýbrahim el-Baðdadi en-Nahhas "Cem'ýyyeMe haber verdi. en-Nahhas dedi ki: Þeyhu'l-Ýslam Hafýz
Ebubekr Muhammed b. Ali b. Sabit el-Baðdadi bana yazdýðý icazet ile tahdis etti. O da dedi ki: Bize Ebu Ali b. el-Hasen b. Þihab el-Ukberi, benim ona okumam suretiyle haber verdi. O da dedi ki: Bize Hemedan þeyhi ve fakihi Ebu Abdillah Ubeydullah b. Muhammed haber verdi. O da dedi ki: Bize Ebubekr Ahmed b. Huseyn b. Ýbrahim ed-Dineveri "Dîneverî" de tahdis etti. O da dedi: Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe dedi: "Hamd âlemlerin rabbi olan Allah'adýr. Akýbet müttakiler içindir. Allah, Muhammed'e ve onun temiz ve pak âline salât etsin. Bundan sonra -Allah seni me-sud etsin-ilâh..."
Üçüncü sened: Fakih, mukri, muhaddis Ebubekr Muhammed b. Hayri el-Ýþbili,þeyhlerininçeþitli bilgiler ve muhtelif ilimler hakkýnda yazdýklarý eserlerin fihristinde bu kitap ile alakalý olarak þunlarý söylemektedir. "Kitâbu muhtelifi'l-hadis el-Muddeâ aleyhi't-tenakuzf Ýbnu Kuteybe'nin eserdir. Bana bu kitabý eþ-Þeyh Ebu Cafer Ahmed b. Muhammed b. Ab-diîaziz, Ebu Ali Huseyn b. Muhammed el-Gassani rivayet etti. O da dedi ki: Ebu'1-Âsî Hakem b. Muhammed b. el-Cuzâmî, Ebu Ýshak Ýbrahim b. Ali b. Muhammed b. Galib et-Temmar'dan o da Ahmed b. Mervani'l-Maliki'den, o da Ebu Muhammed b. Kuteybe'den haber verdi. Ebu Ali dedi ki: Keza bana Hakem b. Muhammed, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ab-dilwiþahi'den, o da Abduhvahid b. Ahmed b. Abdillah b. Müslim b. Kuteybe'den, o da babasýndan ,o da dedesinden rivayet etti. [51]
[50] Ýbn Kuteybe, Te’vilu Muhtelifi’l Hadisi Müdâfaasý, Kayýhan Yayýnlarý: 52-54.
[51] Ýbn Kuteybe, Te’vilu Muhtelifi’l Hadisi Müdâfaasý, Kayýhan Yayýnlarý: 54-56.
radyobeyan