Keklerin Dini By: ayten Date: 21 Ekim 2010, 01:32:14
4- Keklerin Dini
Literatür.
1- H.von Glasenapp, Die nichtchristlichen Retigionen, Frankfurt aný Main 1963, s.231-235.
2- HJ. Schoeps, Religionen, Gütersloh 1961, s. 131-133.
3- F.Heiler, die Religionen der Menschheit, Stutigart 1959, s.542-551.
Keltler, Hindu-Avrupaî milletler arasýnda, kelime hazinesi ve kültür bakýmýndan, Cermenlere en yakm olanýdýr. Yunan ve Roma yazarlarý, anýtlar üzerindeki kitabeler, paralar, eski Ýzlanda ve Welsh literatürleri, Keltler hakkýnda gerekli bilgileri ulaþtýrmaktadýr. Keltler, m.ö.600 yýllarýnda Batý ve Orta Avrupa'da hâkimiyet saðlamýþlardý. Beþinci yüzyýlda büyük göçlerle, büyük bir kýsmý Küçük Asya'ya, diðer bir kýsmý da Batý'ya, Ýspanya ve Portekiz'e kadar uzanmýþlardý. Fakat bugüne kadar Keltler, ancak Galya ve Britanya adasýnda, özellikle Ýrlanda, Welsh ve Ýskoçya'da kendilerini koruyabilmiþlerdir. Ýrlanda ve Welsh, Kelt dili ve kültürimün ana merkezi olmuþtur. Kýta bölgesinde ise, Sezar'ýn Galya'ya yaptýðý seferlerle Keltler çabucak Lâtinleþtirilmiþlerdir.
Yaþadýklarý bölgelerde bulunan kitabelerde pek çok Kelt tanrý isimleri rivayet ediliyorsa da, bu tanrýlarýn çoðunun yüzleri tasvirlerinde belirli deðildir. Keltler'in dini hakkýnda en eski rivayet Aristoteles, Cesar, Lucan, Lukian, Casjus Dio ve diðer Eski Çað yazarlarýnýn eserlerinde, Hýristiyanlýk devrinde de, Gregor von Tours gibi kilise yazarlarýnýn hatýratlarýnda, azizlerin efsanelerinde bulunmaktadýr. Kelt efsanelerine, þiir Ve tercümeleriyle ilk ilgiyi uyandýran 1760 yýlýnda Ýskoçyalý James Macpherson'dur. III. Yüzyýldan beri gelen Ýrlanda efsanelerini Ýskoçya'ya taþýmýþtýr.
Kelt dinî hakkýndaki kaynaklan, yukarda zikredilenler baþta olmak üzere, çeþitli kitabeler, anýtlar, kabartmalar ve tanrý resimleriyle kaplý paralar, teþkil ederler. Bunlara, Ýrlanda'da bulunan 12. yüzyýlda toplanmýþ Leinsler Kitabý'ný, 14. yüzyýldan kalma Welsh dilinde, bir el-yazmasý olan Mabinogion v.s. gibi kitaplarý ilâve edebiliriz. Bu metinler, yarý mitolojik kaynak sayýlýrlar. Çünkü tanrýlar, bu eserlerde kral, kahraman veya büyücü konumundadýrlar. Yine bazý Kelt þiirleri de, bu konuda bilgi vermektedir. Yalnýz bunlar, Keklerin dinlerinin tarihini yazmaya yetecek kadar deðildir. Ancak, çeþitli haberlerden toplu bir dînî tasavvur meydana getirilmeye çalýþýlmaktadýr.