Namaz ibadetlerin sentezidir By: sidretül münteha Date: 15 Ekim 2010, 17:32:59
Namaz Ýbadetlerin Sentezidir
Ýslam'da, tevhid akidesine imandan sonra ikinci emir olarak namaz gelir. Çünkü namaz, "dinin direði", "mü'minin mi'racý" ve "cennetin anahtarý"dýr.
ALLAH katýnda en sevgili amel odur.
Peygamberimizin "gözümün nuru" dediði ibadet yine namazdýr.
Günde beþ vakit ALLAH'ý birlemenin, yani tevhidin eyleme dönüþmesinin adýdýr namaz.
ALLAH'ý tesbih, tekbir ve ta'zim eylemek,
O'na hamd, þükür ve senada bulunmak,
O'ndan yardým dilemek ve dualarýmýzýn kabulünü istemek,
günahlarýmýz için tevbe ve istiðfar etmek,
dua, niyaz, yalvarma, tevazu, huþû, zikir, tefekkür...
Hepsi namazýn birer parçasý ve temel unsurudur.
Namaz, tüm mahlukatýn ibadet biçimlerini kendisinde toplayan bir hülâsadýr.
Kýyam eden, rükû ve secde eden meleklerin ibadetleriyle canlý ve cansýz bütün varlýklarýn ibadetleri, tesbih ve tenzihleri namazda toplanmýþtýr.
"O'nu hamd ile tesbih etmeyen hiç bir þey yoktur." (Ýsra, 44)
"Görmedin mi; göklerde ve yerde bulunan her þey;
güneþ, ay, yýldýzlar, daðlar, aðaçlar, hayvanlar ve insanlarýn bir çoðu ALLAH'a hakikaten secde ediyorlar." (Hacc, 18 )
Namaz, ALLAH'ýn yarattýklarýnýn O'na yaptýðý tüm ibadet þekillerinin bir sentezidir.
Yýldýzlar devamlý olarak belli hareketleri tekrar ederler
-namazda belli hareketler sürekli tekrarlanýr-;
daðlar ayakta dururlar
-namaza, ayakta dikilerek, kýyamla baþlanýr-;
hayvanlar sürekli eðilmiþ durumda bulunurlar -
namazda ikinci hareket eðilmek, rükûdur-; aðaçlar gýdalarýný aðýz vazifesi gören kökleriyle alýrlar,
þu halde devamlý secde halindedirler
-namazda üçüncü hareket alný topraða koyarak secde etmektir-,
akan su devamlý surette yýkar ve temizler -namazdan önce abdest alýnýr-.(Ýslam Peygamberi/ M. Hamidullah)
Namaz sadece þekilden ibaret bir hareketler bütünü deðildir.
O, cismin, aklýn ve kalbin iþtirakiyle gerçekleþtirilen mükemmel bir ameldir.
Bu üç unsurun her biri adaletli bir þekilde ve yerli yerinde namazda temsil olunurlar:
Cisim için kýyam, rükû, sücud, dikilme ve eðilme;
dil için kýraat, tesbih, zikir ve dua; akýl için düþünme ve anlam;
kalp için huþû ve manevi lezzet vardýr. (Dört Rükün; Ebu'l-Hasan en-Nedvi)
Ayrýca bütün semavî dinlerde kýyam, rükû, secde ve ka'de gibi tapýnma þekilleri vardýr ve kuþkusuz bunlar tevhid kaynaklýdýr.
Ýþte Ýslam tüm bu tevhidî ibadet þekillerini namazda birleþtirmiþtir.
Tevhidden Sonra Namaz
Ýslam'ýn ilk farzý iman ikinci farzý da namazdýr.
Rasulullah'a gelen ilk hüküm,
tevhidden sonra namaz olmuþtur.
"Oku!" þeklinde baþlayan ilk vahiy Alak sûresinin ilk ayetidir.
Sûrenin sonu ise "secde"yi emreder.
Ýlk vahiyden sonra ikinci olarak inzal olunan
Müddessir Sûresi'nin ilk beþ ayetinden üçüncüsü "ve Rabbeke fe-kebbir" emridir.
Bu; Rabbini tekbir et, yani "O'nu büyük taný ve büyüklüðünü bildir, söyle" demektir.
Ýþte namazýn temeli ve esasý bu cümledir. (Asr-ý Saadet; S.Süleyman Nedvî)
ALLAH-u Teâla þöyle buyuruyor:
"Onlar ki Kitab'a sýmsýký sarýlýrlar ve namazý dosdoðru kýlarlar; elbette biz, Salih olanlarýn ecrini zayi etmeyiz." (A'raf/170)
"Ýman eden kullarýma söyle, namazý kýlsýnlar..." (Ýbrahim/31)
Bir çok hadis-i þerifte de mü'mine, tevhidin ardýndan ilk önce namaz, sonra zekat ve sonra da diðerleri emredilmiþtir:
"Ýslam beþ þey üzere bina edilmiþtir:
ALLAH'tan baþka ilâh olmadýðýna ve Muhammed'in ALLAH'ýn Rasûlu olduðuna þehadet etmek,
namazý ikame etmek,
zekatý vermek,
Beyti haccetmek ve Ramazan orucu." (Buhari ve Muslim)
Hz. Peygamber Muaz b. Cebel'i Yemen'e vali ve kadý olarak gönderirken þöyle buyurdu:
" Onlarý, ALLAH'tan baþka ilah olmadýðýna ve benim de ALLAH'ýn rasulu olduðuma þehadet etmeye davet et.
Eðer onlar bunu kabul edip itaat ederlerse,
bu defa onlara, her gece ve gündüz üzerlerine ALLAH-u Teâla'nýn beþ vakit namaz farz kýldýðýný öðret. Eðer (namazlarýný kýlarak) bu konuda da (ALLAH'a) itaat ederlerse bu defa da onlara þunu öðret:
Þüphesiz ki ALLAH, onlara mallarýnýn zekatýný vermeyi farz kýlmýþtýr.
Bu zekat onlarýn zenginlerinden alýnýr ve fakirlerine verilir." (Buhari, Zekat, H. 96)
ALLAH Rasûlu'ne soruldu:
-"ALLAH'ýn en çok sevdiði amel hangisidir?"
-"Vakti gelince kýlýnan namazdýr" buyurdu. (Buhari, Namaz Vakitleri, H. 6)
Namaz, imandan aksiyona geçiþtir;
tevhidin temel ilkelerini hem dilimizle hem kalbimizle ve hem de hareketlerimizle tekrar edip iman ve ikrarýmýzý tazelemektir.
Namaz, sürekli bir yükseliþ ve yüceliþtir.
Münkerden marufa,
kötülüklerden iyiliklere,
zülûmattan nûra,
dünyevîlikten uhrevîliðe,
nefsin ve þeytanýn esaretinden ilahî hürriyete ve özgürlüðe doðru bir yüceliþ,
bir geçiþ ve bir inkýlâptýr.
Abdullah YILDIZ