Tarihte Mustafa Han III. By: ayten Date: 16 Eylül 2010, 01:05:18
Tarihte Mustafa Han III. ( 1757 -1774 )
Osmanlý Sultanlarýnýn yirmialtýncýsý ve islam halifelerinin doksan birincisi. Küçüklüðünden itibaren iyi bir eðitim ve öðretim gördü. Yüksek din ilimleri, Edebiyat, tarih, coðrafya , nücum(Astroloji), týb, devlet idaresi ve askeri bilgileri devrin meþhur alimlerinden tahsil etti. Üçüncü Osman Han´ýn vefatý üzerine 30 Ekim 1757´de hükümdar oldu.
Cülusunu (Tahta geçiþini) müteakib ilan ettiði Adaletname ile reayanýn vaziyetini düzeltti. Hazineyi zenginleþtirmek için tedbir aldý. Devletin maliyesine zarar veren, zahmetsiz karlar peþinde koþan yahudi ve hýristiyan taifesinin sýký kontrol altýna alýnmasýný saðladý. Osmanlý Devleti´ni askeri bakýmdan kalkýndýrmak için topçu sýnýfýný ýslah, tophaneyi tanzim ve mühemdis mektebini te´sis yoluna gitti. Ordunun artan top ihtiyacýna cevap vermek üzere Hasköy´de modern bir top dökümhanesi kuruldu. Bu iþ için bilhassa Fransýz ordusunda hizmet görmüþ bulunan Baron de Tott´dan istifade edildi. Donanma faaliyetleri ele alýnýp gemi inþaasý hýzlandýrýldý.
Bu arada Urban eþkiyasýnýn faaliyetleri, hac yolunu tehlikeye düþürmüþtü. Bu olaylara sebep olan Beni Harb kabilesi þiddetle cezalandýrýldý. Ýsyan eden Eflak voyvodasý yakalanarak hapsedildi. Çýldýr, Kars, Karaman, Aydýn, Kýbrýs, Bosna ve Karadað´da meydana gelen disiplinsizliklere karþý tedbirler alýndý.
Üçüncü Mustafa Han dýþ siyasette daima temkinli hareket ederek sulh ve sükunu muhafaza etti. Fransa ve Prusya arasýnda yedi yýl devam eden savaþlara taraflarýn tahriklerine raðmen katýlmadý. Osmanlý Devleti´ni bu devrede savaþtan uzak tutan devlet adamlarý arasýnda bilhassa Sadrazam Koca Ragýb Paþa önemli bir yer tutmaktadýr. Nitekim Ragýb Paþa´dan sonra devlet idaresinde söz sahibi olan paþalar arada daimi olarak bir ihtilaf bulunan Rusya ile harbe sebebiyet verdiler(1769). Osmanlý Kuvvetleri baþlangýçta Kýrým´da ve Tuna boylarýnda aðýr yenilgiler aldý. Ýbrail, Bender, Kefe, Yenikale ve Kerç gibi müstahkem yerler Ruslar tarafýndan iþgal olundu. Rus donanmasý Çeþme limanýnda yakaladýðý Osmanlý donanmasýna baskýn düzenliyerek yaktý.
Bu maðlubiyetler üzerine idarede deðiþiklikler yapan Mustafa Han, Silahdar Mehmed Paþa´yý sadrazamlýða, Cezayirli Hasan Paþa´yý Kaptan-ý Derya´lýða, Muhsinzade Mehmed Paþa´yý Vidin seraskerliðine, Kýrým Hanlýðýna da Üçüncü Selim Giray´ý detirdi. Bu tayinler ve fermanlarla vaziyeti düzeltmeye muvaffak olan Mustafa Han, Ruslarýn Tuna Boylarýndaki ilerlemesini önledi.1772´de baþlayan sulh görüþmeleri muvaffakiyetsizlikle neticelendi. Yeniden baþlayan savaþta Ruslarýn Dobruca ve Kuzeydoðu Bulgaristan´daki Osmanlý Kasabalarýný aldýktan sonra akýl almaz barbarlýklarla tahribetmeleri ve müslüman halkýný küçük bebeklere varýncaya kadar, türlü iþkencelerle öldürmeleri Mustafa Han´ýn üzüntüden hastalanmasýna ve 21 Ocak 1774´de bir cuma günü öðle ezaný okunurken hayata gözlerini yummasýna sebeb oldu. Cenazesi Laleli Camii yanýnda bulunan türbesine defnedildi. Türbesinin baþucunda yer alan bir çekmece içerisinde Peygamber efendimizin kadem-i þerifi ( Mübarek ayak izi) bulunmaktadýr.
Üçüncü Mustafa Han, dindar, çalýþkan, adil, hamiyetli bir padiþahtý. Verdiði vazifeleri takib eder, mes´ullerinden hesap sorardý. Saltanatý boyunca devleti kalkýndýrmakla uðraþtý. Fakat ne yazýk ki, bu hususlarda kendisine yardýmcý olacak devlet adamlarýndan mahrumdu. O bu sýkýntýsýný þu ktasýyla dile getirdi.
Yýkýluptur bu cihan sanma ki bizde düzele,
Devleti Çerh-i deni verdi kamu mübtezele
Þimdi ebvab-ý saadette gezen hep hazele
Ýþimiz kaldý hemen merhamet-i lem-Yezel´e
Üçüncü Mustafa Han ilme ve alimlere büyük deðer verirdi. Alimleri huzurunda toplar, münazaralar yaptýrýr ve onlarý cömertce mükafatlandýrýrdý. Cihangir mahlasýyla þiirler yazdý. Padiþahlýðý zamanýnda sonradan çýkan Rusya harbinden dolayý memlekette baþlayan sýkýntý ve buhrana raðmen, evvelce baþladýðý hayýr ve imar iþlerini mümkün olduðu kadar devam ettirdi. Üsküdar´da Ayazma camii´ni yaptýrdý. 1766 zelzelesinde büyük hasar gören Fatih ve Eyyüb Sultan camiilerini yeniden inþa ettirdi. Yine ayný faciada yýkýlan yüzlerce abide ve evi çoðu eskisi gibi olmak üzere bir kaç yýl içinde yeniden yaptýrdý. Davudpaþa kasrý ile Kapalýçarþý´yý, baruthane´yi, Saraçhane´yi, Tophane ve Kýzkulesi´ni tamir ettirdi.
Ynt: Tarihte Mustafa Han III. By: gulsahkilicaslan Date: 25 Ekim 2019, 10:47:21
Allah razi olsun hocam selam ve dua ile
Ynt: Tarihte Mustafa Han III. By: Sevgi. Date: 27 Ekim 2019, 01:31:36
Esselâmü Aleyküm. Bu faydalý bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun kardeþim
Ynt: Tarihte Mustafa Han III. By: ceren Date: 27 Ekim 2019, 19:05:51
Esselamu aleyküm. Rabbým razý olsun bizlere bu tarihi bilgileri sunan kardeþimizden....
Ynt: Tarihte Mustafa Han III. By: Bilal2009 Date: 29 Ekim 2019, 09:43:55
Ve aleykümüsselam Rabbim paylaþým için razý olsun