Modern aile By: sidretül münteha Date: 13 Eylül 2010, 18:02:51
Modern Aile
Geleneksel aile yapýmýz iki eksene oturmuþtu: Yaþlýlar ve ço cuklar...
Toplumda hem yaþlýlarýn, hem de çocuklarýn önceliði vardý...
Çocuklarýn önceliði sevgi merkezli, yaþlýlarýnki saygý merkez liydi...
Geleneksel deðerlerimizden kopuþ süreci içinde çocuk ve yaþ lý eksenli aile yapýsýndan da koptuk...
Televizyon eksenli, para merkezli bir aile yapýsýna geldik!
Tabiatiyle ailelerimiz yaþlýlarýn tecrübelerinden de, denetim lerinden de uzaklaþtý...
Bundan da baþta çocuklarýmýz olmak üzere, herkes derece de rece etkilendi.
En çok çocuklar etkilendi, çünkü çocuklar, ailenin yaþlýla rýndan gelen eleþtirisiz sevgi ve öfkesiz þefkatten mahrum kal dýlar. (Anne-babanm sevgilerinde bile eleþtiri, þefkatlerinde bile zaman zaman öfke olur.)
Anne ve baba ise hayat tecrübesiyle süslü yapýcý eleþtiriler alamaz oldu...
Sonuçta her þey hayatý çok yoðun yaþamak zorunda kaldýkla rý için her zaman yorgun olan anne-babanýn sýrtýna kaldý.
Hem ailenin geçimini saðlayacaklar, hem komþu ve akraba larla giriþtikleri gizli ekonomik rekabeti kazanacaklar, hem ço cuklara bakacaklar, onlarý eðitecek, hayata hazýrlayacaklar...
Bu durumda anne-babanýn iþi çok zor: Zaten bazý ailelerde anne de, baba da çalýþýyor ki, onlarýn iþi daha da zor!
Bizim modern (hadi böyle diyelim de kimse kýzmasýn) aile yapýmýzýn çocuklara yönelik boyutu üç ana kategoriye ayrýla bilir:
1. Çocuklarýna aþýrý derecede ilgi gösterenler,
2. Çocuklarýna aþýrý ilgisiz duranlar,
3. Duruma göre, çocuklarýna bazen aþýrý ilgi gösterirken, ba zen tüm ilgi baðlarýný kesenler (dengesizler).
Bunlarýn tümünün kaynaðý ise aynýdýr: Bilgisizlik!
Ýlk iki madde, yani aþýrý ilgi ve ilgisizlik birbirine ilk bakýþta çok zýt gibi görünseler de, ayný kaynaktan beslendikleri için, [bilgisizlikten] çocuða ayný derecede zarar verirler: Çocuðu aile ortamýndan koparýrlar...
Kontrolsüz aþýrý ilgi çocuðu baský altýna sokup pýsýrýklaþtýrýr, güvensiz yapar; kimliksiz ve kiþiliksiz hâle getirir...
Zamanla çocuk, bu baskýdan kurtulmak için, kendini ispatla ma zorunluluðu duyar: Bu çerçevede ev içi þiddete baþvurur: Meselâ kendisinden küçük kardeþlerine fizikî güç uygular. Özellikle annesine isyan eder. Bunlarla yatýþmadýðý durumlarda evden kaçmayý dahi deneyebilir.
Sokaðý bir kurtuluþ olarak görür...
Bir anlamda sokaða düþer.
• • •
Bir de aþýrý ilgisizlik olayý var: Bakalým ki aþýrý ilgisizlik nasýl sonuçlar doðurur?
Öncelikle þunu belirtmeliyim ki, anne, baba ilgisizliði çocuk tarafýndan sevgisizlik þeklinde algýlanýr. Bu da çocuðu baþka sevgi kaynaklan aramaya iter: Aile dýþý ortamlara kayar...
Bir anlamda sokaða sürüklenir...
• • •
Bir de duruma göre, çocuklarýna bazen aþýrý ilgi gösterirken, bazen tüm ilgi baðlarýný kesen dengesizler var...
Sevgileri de, hoþgörüleri de, azarlarý ve kýzgýnlýklarý da ayar sýzdýr. Bazan çocuðu öve öve bitiremezler...
Alabildiðine yüceltirler...
Bazan da yere yere yerin dibine batýrýrlar.
Sürekli ifratla tefrit arasýnda mekik dokurlar.
Bu istikrarsýzlýk sonunda çocuðun dengesini de bozar.
Hem o kadar bozar ki, zamanla çocuk, doðru ile yanlýþ arasýn daki farký kavrayamaz olur.
Neyin yanlýþ, neyin doðru olduðunu kestiremez. Sýrf bu se beple düþtüðü yanlýþlýklar ise anne-baba tarafýndan yeni aþaðý lamalara, dýþlamalara, azarlamalara malzeme yapýlýr.
Çocuk ya daha beter dengesizleþir, ya da selâmeti evden ka çýþta arar...
Týpký diðerleri gibi, bu da bir anlamda sokaðý bir kurtuluþ olarak görür. Ve sokaða düþer.
Sokaða düþen çocuk, ilk günlerinde, korku ve tereddüt için dedir...
Bir taraftan sokaðý keþfetmeye çalýþýrken, bir taraftan da soka ðýn derinliklerine doðru sarsak adýmlar atar...
Sokakta, kendi durumuyla benzer durumlarý yaþamýþ kiþilerle tanýþýr. Onlarla bir anlamda "dert ortaklýðý" kurar.
"Kader arka daþý" olur.
Aile ocaðýnda bulamadýðý sevgi ve þefkati sokakta edindiði yeni çevresinde bulacaðý umudu içinde uygunsuz arkadaþlarýy la bütünleþir.
Bir taraftan kendini ispatlama, gücünü kanýtlama güdüsüyle sertleþirken, diðer taraftan yeni çevresinden dýþlanma korkusu, sokaðýn yeni müþterisini git gide eski sokak sakinlerine benze meye yöneltir.
Sokakta ne gördüyse yaþamaya baþlar...
Git gide baþta gasp, darp, yaralama, yankesicilik, hýrsýzlýk baþta olmak üzere her türlü suçu iþlemeye yatkýn hale gelir.
Karakolla, polisle, mahkemeyle ve ýslah eviyle tanýþýr.
Artýk çocuðun farklý bir hayatý vardýr...
Sigara, tiner, içki, nihayet uyuþturucu baðýmlýlýðý ve satýþý bu hayatýn parçalarýdýr...
Böyle bir tablo ile muhatap olmamak elbette hepimizin dileði: Ancak gazetelerin üçüncü sayfalarý bu tür aile dramlarýyla do ludur.
O zaman aile hayatýmýzý hassas bir denge üstüne oturtmalý yýz. Unutmamalýyýz ki, kontrolsüz sevgi gösterileri, þiddet mey li, her türlü aþýrýlýk ve dengesizlik aile hayatýmýzý her an alabora edebilecek olumsuzluklardýr.
Bunlar çocuklarýmýzý derinden etkiler.
Aslýnda her hareketimizin çocuklarýmýz tarafýndan izlenip gözlendiðini her an aklýmýzda tutmamýz lâzým.
Ve yine söylüyorum: Mutlaka, ama mutlaka kendimizi eðit memiz þart: Çünkü eðitim insaný aþýrýlýklardan arýndýrýr, denge li ve kontrollü yapar.
Tabiî ‘eðitim’ derken hayatýn her safhasýný kuþatýp kucaklayan kitaplý eðitimden söz ediyorum. Yavuz Bahadýroðlu