Tarihte Brezilya By: ayten Date: 10 Eylül 2010, 02:13:17
Tarihte Brezilya
21 Nisan 1500 yýlýnda Portekizli bir gemici olan Pedro Alveras Cabrol, Hindistan´a gidiyorum zannýyla Güney Amerika´ya ayak bastý ve ülkeyi Portekiz kralý adýna zaptettiðini ilan etti. 1530 yýllarýnda Martin Alfonso de Sousa liderliðindeki bir keþif gezisi esnasýnda, stratejik noktalar olan yerlere, Rio de Janerio ile bir yýl sonra da bugünkü Santos þehrinin banliyosü olan Sao Vicente þehirlerini kurdular.
Piratiningo þehri de, 1532 yýlýnda Sao Vicente yakýnlarýnda yüksek bir bögede kuruldu. Portekizlerin Ýspanya hakimiyetine girdiði 1580´den 1640 tarihine kadar Brezilya bir Ýspanya sömürgesi oldu. 1640´ta Portekizliler Brezilya´yý tekrar ele geçirdiler. Hükumet merkezi 1763´te Salvador´dan Rio de Janerio´ya taþýndý. Zira burasý coðrafi ve stratejik bakýmdan merkez olmaya daha uygundu.
1698 yýlýnda Sao Paulo´da bol miktarda altýn bulundu. Daha sonra iç kesimlere Amazon havzasýna yapýlan keþif gezileri sonucu altýndan baþka madenler de bulundu. Bölgede çeþitli feodal gruplar ortaya çýktýysa da fazla yaþamayýp yeniden birlik saðlandý.
1572 yýlýnda Brezilya´yý yönetim bakýmýndan Salvador ve Rio de Janerio´dan ibaret olmak üzere ikiye ayýran sistem, 17. yüzyýl çeyreðine kadar devam etti. On altý ile on yedinci yüzyýlda Ýspanyollar, Ýngilizler, Fransýzlar ve Almanlar zaman zaman bu bölgeyi ele geçirmek istedilerse de muvaffak olamadýlar. 1807´de Portekiz´in Napolyon Bonapart tarafýndan iþgal edilmesi üzerine kral ailesi ve devletin bazý ileri gelenleri Brezilya´ya kaçtýlar ve ertesi sene hükumet merkezini Rio de Janerio´da kurdular.
Bu esnada Brezilya´nýn nüfusu 2.500.000 olup, bunun 400.000´i beyaz 1.300.000 zenci ve 800.000´ini yerli halk teþkil ediyordu. Zenciler büyük þekerkamýþý çiftliklerinde ve madenlerde çalýþtýrýlmak üzere 1538 yýlýnda Afrika´dan köle olarak getirilmiþlerdi. 1819´da Napolyon´un Avrupa devletlerine yenilmesi üzerine Portekiz kralý, yeðeni Don Pedro´yu, Brezilya Genel Valisi býrakarak Portekiz´e geri döndü.
1822´de Portekiz parlamentosu ilk koloni statüsüne geri dönmek isteyince, Brezilyalýlar, Don Pedro Jose Boni Facia deAndrada Silvan´ýn liderliðinde baðýmsýzlýk hareketlerini baþlattýlar ve 7 Eylül 1822´de baðýmsýzlýklarýný ilan edip, 1824´te liberal bir anayasa kabul ettiler. Düzensiz savaþlardan sonra Portekizliler Brezilya´nýn baðýmsýzlýðýný kabul etmek zorunda kaldýlar. Brezilya 1889 yýlýna kadar krallýkla idare edildi.
Latin Amerika´da en uzun süre krallýkla idare edilen tek ülke Brezilya idi. 1831 yýlýnda Don Pedro, oðlu Ýkinci Don Pedro´ya tahtý terk etmek zorunda býrakýldý. Ýkinci Don Pedro zamanýnda modern Brezilya´nýn temelleri atýldý. 1888´de 800.000 köylüye hürriyet verildi. 1889´da kansýz bir darbe ile krallýk idaresi yýkýlarak cumhuriyet idaresi kuruldu. 1914´te siyasi birliði temin eden Brezilya, bütün dünya ülkeleri tarafýndan tanýndý. Ýstikrarsýz bir ülke olup, sýk sýk anayasa deðiþiklikleri ve ihtilaller olmaktadýr.