Tarihte Kuveyt By: ayten Date: 10 Eylül 2010, 00:12:36
Tarihte Kuveyt
On sekizinci yüzyýl baþlarýnda, Arabistan Yarýmadasýnýn iç bölgelerindeki Anizah kabilesinden birçok ailenin göçebelikten vazgeçip, Basra Körfezi kýyýlarýna yerleþmesi Kuveyt þehrinin, buna baðlý olarak da devletin temelini teþkil etmiþtir. 1756´da halk, as-Sabah soyundan bir þeyh seçti. Böylece, baðýmsýz Kuveyt Emirliði kurulmuþ oldu.
On dokuzuncu yüzyýlýn sonralarýndan itibaren, Rusya ve zamanýn diðer güçlü devletleri Kuveyt´le ilgilenmeye baþladý. O tarihlerde Almanya, Berlin-Baðdat demiryolu hattýný Kuveyt limanýna kadar uzatmanýn yollarýný arýyordu. Ýngiltere´nin menfaatlerine ters düþtüðü için Almanya´nýn emellerine karþý çýkmaktaydý. Osmanlý Devletine karþý olan zamanýn Kuveyt Emiri 1899´da dýþ iliþkilerinin kontrolünü Ýngiltere´ye devreden bir antlaþmayý imzaladý. Ýngiltere 1914´te Osmanlý Devletiyle harbe girdikten sonra Kuveyt´i himayesine aldý.
Kuveyt´in Necd´le (yani daha sonraki Suudi Arabistan´la) arasýnda meydana gelen meseleleri, 1922´de el-Ukayr Antlaþmasýyla çözümlendi. Bu antlaþmayla tarafsýz bir bölge kuruldu. Irak´la olan kuzey sýnýrý, 1923´te belirlendi. 19 Haziran 1961´de Ýngiltere hükümeti, emirliðin tam baðýmsýzlýðýný tanýdýðýný ilan etti. Altý gün sonra Irak Baþbakaný Kuveyt´in Irak´ýn ayrýlmaz bir parçasý olduðunu iddia etti. Ýddiaya göre; "Kuveyt, Osmanlý Devletinin bir parçasýydý. Etnik, coðrafi ve sosyal yapý bakýmýndan Kuveyt ve Irak bütün bir ülkeydi, Ýngilizler tarafýndan geçici olarak bölünmüþtü. Ýþgal tehlikesiyle karþýlaþýnca Kuveyt Emiri, askeri yardým almak maksadýyla Ýngiltere´ye yanaþmýþtý."
Haziran baþlarýnda Irak tehlikesine karþý Ýngilizler Kuveyt´e asker çýkardý. 20 Haziran´da Arap zirvesi Kuveyt Emirliðini üyesi olarak kabul etti. Böylece baðýmsýzlýðýný tanýmýþ ve Irak´ýn iddialarýný reddetmiþ oluyordu. Yaklaþýk iki sene sonra 14 Mayýs 1963´te Kuveyt, Birleþmiþ Milletlere üye oldu. Bu arada Irak´la olan anlaþmazlýklarý hallolmaya baþladý ve 1963 Ekiminde Irak, Kuveyt´in baðýmsýzlýðýný tanýdý.
1990´a kadar baðýmsýz olarak kalan Kuveyt, Aðustos 1990´da Irak birlikleri tarafýndan iþgal edildi. Bütün Müeyyidelere raðmen Irak Kuveyt´i boþaltmayýnca, 15 Ocak 1991´de Müttefik Birlikler, Kuveyt topraklarýný kýsa süren harekattan sonra iþgalden kurtardýlar.