Erkek Sahabeler
Pages: 1
Halid B. Velid (r.a) By: fakir Date: 05 Mart 2009, 00:01:38
HÂLÝD B. VELÎD



Hz. Peygamberin, hakkýnda "ne güzel kul" diye buyurduðu sahabî.

Nesebî, Hâlid b. Velid b.Muðire b. Abdillah b. Amr b. Mahzum. Annesinin ismi Lübâbe olur. Hz Meymune'nin yakýn akrabasýdýr. Hz. Hâfid'in lakabý Seyfullah (Allah'ýn Kýlýcý)'dýr. Hz. Peygamber (s.a.s.) Mute savaþýndaki baþarýsýndan ötürü onu Allah'ýn kýlýcý diye övmüþtür. Künyesi Ebû Süleyman'dýr. Yedinci hicrî yýlýnda müslüman oldu (Ýbn Hacer, el-Ýsâbe, I, 413)

Hz. Hâlid (r.a.)'ýn doðum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Mekke'nin þerefli ve itibarlý ailelerinden biri olan mahzum oðullarýndandýr. Ordu komutanlýðý Hz. Hâlid'in ailesinin bir imtiyazýydý. Uhud savaþýnda ve Hudeybiye sulhu esnasýnda Hâlid b. Velid, Kureyþ ordusunun komutânlarýndan birisiydi.

Hudeybiye anlaþmasýndan sonra Hz. Peygamber umre için Mekke'ye gidince Hâlid'in daha önce müslüman olan kardeþi Velid'e Hâlid'i sordu. Hz. Peygamber Halid gibi bir insanýn müþriklerin içinde kalmasýnýn þaþýlacak bir durum olduðunu belirtti. Velid kardeþi Halid'e Peygamber (s.a.s)'in bu iltifatýný bildiren bir mektup gönderdi. Bunun üzerine Hz. Halid müslüman olmak için Mekke'den yola çýkýnca, yolda Amr b. el-Âs ile karþýlaþtý ve beraberce Mekke'den Medine'ye gelip müslüman oldular. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 158).

Hz. Hâlid hicrî sekizinci yýlda yapýlan Mute savaþýna bir nefer olarak katýldý. Ordu komutanlarýnýn sýrayla þehîd olmasý üzerine Ashab istiþâre ederek komutayý Hz. Hâlid'e vermiþ. Hz. Peygamber Medine'de olup bitenleri haber verip komutanlarýn þehid düþmesini anlattýktan sonra komutayý Allah'ýn kýlýçlarýndan birinin aldýðýný söylemiþtir.

Bu olaydan sonra Hz. Hâlid Seyfullah (Allah'ýn Kýlýcý) diye anýldý. Halid (r.a.) komutasýna aldýðý orduyu kalabalýk düþman karþýsýnda bozguna uðratmandan Medine'ye getirmeyi baþardý (Ýbn Hacer, el-Ýsâbe, I, 413).

Hz. Hâlid, Mekke fethinde süvarilerin komutaný idi. Ordunun sað kanadýný kontrol ediyordu. (Müslim, Sahih, II,103). Mekke fethinde müslümanlara karþý çýkan küçük gruplarla Hz. Hâlid çarpýþmýþtýr.

Huneyn savaþýnda Hâlid büyük cesaret ve yararlýlýk göstermiþtir. Hatta bu savaþta yaralanýnca Hz. Peygamber ziyaretine geldi, dua etti. Hâlid þifa.buldu (Ýsdü'l-Gâbe, II, 103).

Mekke fethinden sonra Hz. Peygamber Nahle'deki Uzza putunu kýrmaya Halid b. Velid'i gönderdi. Hâlid Uzza putunu kýrýp geri döndü.

Taif kuþatmasýna katýldý. Hz. Peygamber (s.a.s.) Dumetu'l-Cendel'in hristiyan emiri Ukeydir'in üzerine Halid'i gönderdi. Hz. Halid Ukeydir'i yaban sýðýrý avlarken yakaladý ve esir aldý; teslim olmayan kardeþini öldürdü. Diðer kardeþi ve Ukeydir'i esir alarak ganimetlerle birlikte Hz. Peygamber'e getirdi.

Hicrî onuncu yýlda Necrân'a Hârisoðullarým Ýslâm'a davet etmek için gönderildi. Onlarý üç gün müddetle Ýslâm'a davet etti. Necrânlýlar müslüman oldular.

Hz. Ebû Bekir Hâlife olunca Hz. Hâlid'i komutan olarak yalancý Peygamberlerin üzerine gönderdi. Yalancý Peygamber Tulayh b. Huvaylid'i Buzaha'da maðlup etti sonra Temimoðullarý üzerine yöneldi ve Mâlik b. Nuveyra'nýn komutasýndakilerle karþýlaþtý. Mâlik'i silah býrakmasýna raðmen esir etti ve öldürdü. Hz. Ömer, Hâlid'i bu olayda hatalý davrandýðý gerekçesiyle kýnamýþtýr.

Daha sonra Museylemetu'l-Kezzâb'a karþý sefere çýktý ve onu Yemâme sýnýrýnda Akraba denilen yerde maðlub etti ve öldürttü.

Yalancý Peygamberlerle olan mücadelesinden sonra zekat vermeyen kabileler üzerine gönderildi. Onlarý da sindirdi. Daha sonra Hicrî oniki yýlýnda Irak'a Ýranlýlara karþý gönderildi. Ýki ay zarfýnda Iran Sâsânî, ordularýný bozguna uðratarak Hire'yi zabtetti ve Fýrat çevresini hâkimiyeti altýna aldý.

Suriye sýnýrýnda Bizanslýlarýn ordu hazýrladýklarý haberi gelince hilâfet merkezinden Hz. Hâlid'e Irak bölgesinin komutanlýðýný Müsenna'ya býrakarak Þam'a gitmesi emri verildi. Hicrî onüçüncü yýlda Bizanslýlarý Acnadeyn'de maðlup ederek Þam'a doðru püskürttü. Hz. Hâlid þehri muhasara etti ve hicrî ondördüncü yýlýn receb ayýnda Þam (Dýmaþk) þehrini zabtetti. Daha sonar Humus'u fethetti. Yermuk savaþýnda Bizanslýlarý bozguna uðrattý. Kudüs'ü kuþattý ve teslim aldý. Bütün Suriye mýntýkasý müslümanlarýn eline geçti.

Hicretin 17. yýlýnda Hz. Ömer, Hâlid b. Velid'i komutanlýktan indirdi. Hz. Hâlid'in komutanlýktan ahmþýnýn sebepleri ve azledildiði yýl tarihçiler arasýnda ihtilaflýdýr. Genel kanaate göre, Hz. Ömer, hilâfet merkezine döndükten sonra Hâfid'i azletti. Ama bu rivayet gerçeði yansýtmamaktadýr. Hz. Ömer hilafetinin beþinci senesi, yani hicretin 17. senesinde Hz. Hâlid'i azletmiþtir.

Komutanlýktan alýnýþý ile ilgili olarak bir çok sebepler ileri sürülmektedir. Bu sebepleri þöyle sýralayabiliriz: Hz. Hâlid bir çok insana kumanda ediyordu. Ancak sert mizaçlý olup sert muamele ediyordu. Kimsenin sözünü dinlemiyor, kendi fikrinden baþkasýna kýymet vermiyordu. Hatta birçok iþlerde hilâfet merkezinin görüþlerine de müracaat etmiyordu.

Irak topraklarýný Ýslâm topraklarýna dönüþtürdükten sonra Halife Hz. Ebû Bekir (r.a.)'in emrinin hilâfýna hacca gitmiþ ve bu duruma Hz. Ebû Bekir çok üzülmüþtü. Kendi baþýna buyruk bir tavrýn içinde hareket ediyordu. Bundan dolayý Hz. Ömer (r.a) zaman zaman Hz. Ebû Bekir Efendimize Hz. Hâlid'i komutanlýktan azletmesini istemiþti. Hz. Ebû Bekir (r.a) daima þöyle cevaplandýrmýþtý: "O, Allah'ýn kýlýcýdýr, bu kýlýcý kýnýna sokmak doðru deðildir."

Hz. Ömer'in hilâfeti döneminde de Hz. Halid'in tutumunda bir deðiþiklik olmadý. Yine bildiði gibi devam etmekteydi. Ancak Hz. Ömer (r.a) Onu hemen azletmedi. Bir çok defalar kendisini uyardý, ve bu konuda mektuplar gönderdi. Hz. Ömer, Hz. Ebû Bekir (r.a) zamanýndaki meseleleri de ona hatýrlattý.

Komutanlýktan alýnýþýnýn ikinci sebebi ise, müslümanlarýn genelinde þöyle bir fikir oluþtu, fetihlerin gerçekleþtirilmesi Hz. Halid'in kabiliyet ve kahramanlýðýndan kaynaklanmaktadýr. Fetihlerin yegane sebebinin Hz. Halid olarak gösterilmesi elbette bir yanlýþlýktý. Savaþlarýn zaferlerle neticelenmesinde onun dehasýný da gözardý etmek mümkün deðilse de ondan ibaretmiþ gibi göstermekte doðru deðildir.

Üçüncü sebep; Hz, Halid (r.a) ordu masraflarýnda pek fazla israf yolunu tutmuþtu. Ordu ekranýna bol para daðýtmasý diðer mücahidlere kötü örnek oluyordu. Bu hususta þâirler mübalaðalý þiirler bile yazmýþtý. Eþ'as b. Kays'a bir defasýnda onbin dinar bahþiþ vermiþti. Olay halife Hz. Ömer (r.a)'e intikal etti. Hz. Ömer Hz. Ebu Ubeyde b. el-Cerrâh ile haber gönderdi. "Bu kadar bol parayý müslümanlarýn malýndan yani ordu tahsisatýndan verdi ise müslümanlara hýyanet etmiþtir. Kendi kiþisel payýndan, kendi cebinden vermiþ ise israf etmiþtir. Ýkisi de câiz deðildir." Halife Hz. Ömer, Hz. Hâlid'i azlettikten sonra hilâfet merkezine çaðýrýp, sorguya çekti. Bol para harcadýðýndan bahsetti. Hz. Hâlid, Ganimetten eline geçen hissesinin hesabýný verdi. Hesabý temiz vermiþti. Hz. Ömer Hz. Hâlid'i iltifat ve ikramla karþýladý. Gönlünü aldý. Yazdýðý ve her tarafa gönderdiði fermanlarda; Hz. Hâlid'in, kusur veya herhangi bir kabahatinden dolayý azledilmediðini, ancak bütün müslümanlarýn zihinlerinin aydýnlanmasý için, yani bu kadar Ýslâm futuhâtýnýn yalnýz Hz. Hâlid'in kolunun kuvvetiyle meydana gelmediðini herkesin bilmesi için azlettiðini bildirdi.

Hz. Ömer, Hâlid'i idari görevlere getirdi. Bir yil kadar valilik yaptý sonra istifa etti (Müstedrek, II, 297).

Hz. Hâlid (r.a) cihâd duygusu ile þehitlik arzusu ile dopdolu bir mü'mindi. Cihâd meydanlarý onun için Allah'a en yakýn meydanlardý. Kendisi þöyle der: "Ben harp meydanýnda mücahede ve mücadeleden aldýðým zevki, hiçbir zaman zifaf gecesinin keyfinden alamam" En büyük arzusu cihad meydanlarýnda þehid düþmekti. Ýran üzerine yürürken, Ýranlýlara þu haberi gönderdi: "Sizin dünyayý sevdiðiniz kadar Âhireti seven bir ordu ile üzerinize geliyorum".

Hz. Halid þirke ve küfre karþý çok þiddetli idi. Müslüman olduktan bir sene kadar sonra Uzza putunu yýkmak için gittiðinde Uzza'ya þiirle þöyle seslenir: "Ey Uzza bu geliþ seni ta'zim için deðil seni inkâr içindir. Çünkü ben gördüm ki Allah seni deðersiz kýlmýþtýr." (Ýbn Esir, Üsdü'l-Gâbe, II, I10).

Hz. Hâlid savaþçý olduðu kadar þahsi fazilet ve ilim konusunda da üstündü. Fýrsat buldukça Hz. Peygamber'in sohbetlerinden istifade etmiþ, Medine'de onun etrafýnda bulunan ilim ve irfan ashabý arasýnda Hz. Hâlid'in bulunduðu zikredilmiþtir. Üç-dört mesele ile ilgili fetva verdiði de rivayet edilir.

Hz. Hâlid'in Buhârî, Müslîm ve diðer hadis kitaplarýnda Hz. Peygamberden onsekiz hadis rivayet etmiþtir. (Ýbn Hacer, el-Ýsâbe, I, 413).

Rasûlullah. Hâlid'in þecâat ve cesaretini muhtelif zamanlarda muhtelif yerlerde medhetmiþti. Mekke fethinden sonra müslümanlar, her tarafa toplanýp Mekke'ye girdikleri zaman Hâlid görününce, Hz. Peygamber Ebû Hureyre'ye: "Bu gelen kimdir?" diye sormuþtu. Ebû Hureyre: "Hâlid b. Velid'dir" demiþ. Onun üzerine Hz. Peygamber: "Bu Allah'ýn ne iyi bir kuludur" buyurmuþtur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 1360).

Hz. Peygamber yine onun hakkýnda "Hâlid Allah'ýn Kýlýcýdýr" buyurmuþtur. Yine Hâlid hakkýnda: "Hâlid b. Velid'e gelince, o herþeyini sizin için vermiþtir, nesi var nesi yok harplerde Allah yolunda sarfetmiþtir" (Ebû Dâvûd, Sünen, I, 163).

Hz. Hâlid gönderildiði seriyyelerde ve yaptýðý muharebelerde Allah rýzasýný ve Allah'ýn dinine davetini esas almýþtýr. Nitekim Yermuk savaþýnda Rumlarýn komutanýna savaþ meydanýnda Ýslâmý teblið etmiþ ve komutan Corc onun daveti ile müslüman olmuþtur.

Hz. Peygamber'in þahsýna karþý da çok büyük hürmeti olan Hz. Hâlid onun isminin mücerred anýlmasýndan bile rahatsýz olmuþ; savaþlarýnda kazandýðý muvaffakiyeti Hz. Peygamberin sakalýndan bir kaç taneyi sarýðýnýn içinde taþýmasýna baðlamýþtýr (Ýbn Hacer, el-Ýsabe, I, 413-415; Ýbnü'l-Esir, Üsdü'l-Ðâbe, II, 109-112).


Ynt: Halid B. Velid (r.a) By: ceren Date: 08 Ekim 2019, 17:24:04
Esselamu aleyküm.Ýslamýn yayýlmasý için islamýn önündeki engelleri kaldýrmak için Allah yolunda cihad eden ve peygamber efendimizin rýzasýný kazanýp "Allahýn kýlýcý " olarak "ne güzel bir kul"  olarak anýlan Hz.Halid B.Velide biner selam binler rahmet olsun inþallah....

radyobeyan