Tarihte Mezopotamya By: ayten Date: 08 Eylül 2010, 04:33:08
Tarihte Mezopotamya
Güneydoðu Anadolu´dan baþlayarak, Basra Körfezi´ne kadar uzanan, Dicle ve Fýrat Nehirleri arasýndaki bölgeye Mezopotamya denir.
Mezopotamya, verimli topraklara sahip olmasý, iklim þartlarýnýn uygun olmasý gibi nedenlerden dolayý, sýk sýk istila ve göçlere sahne olmuþ, insanlar arasýndaki kültür etkileþimi fazla olduðundan medeniyet bu bölgede geliþmiþtir.
Sümerler
Birbirinden baðýmsýz, "site" denilen þehir devletleri halinde yaþadýlar. En önemli þehirleri, Ur, Uruk, Lagaþ´týr. Bu þehir devletleri, "ensi" veya "patesi" denilen rahip-krallar tarafýndan yönetiliyordu.
Çok tanrýlý inanca sahip Sümerlerin, tapýnaklarýna ziggurat denirdi. Mezopotamya´da evler ve tapýnaklar, taþ az olduðundan kerpiç ve tuðladan yapýlmýþtýr. Hem bu özelliðinden, hem de sýk sýk istilalara uðradýðýndan bu yapýlar, günümüze kadar ulaþmamýþtýr
Günümüz uygarlýðýnýn temeli olan yazýyý (çivi yazýsý), ilk kez Sümerler bulmuþtur (M.Ö. 3500). Tarihte ilk yazýlý hukuk kurallarý da Sümerler tarafýndan oluþturulmuþtur. Bu özellikleri ile Sümerlere, dünyadaki ilk hukuk devleti diyebiliriz. Lagaþ Kralý tarafýndan oluþturulan ilk yazýlý kanunlar, "fidye ve bedel" sistemine dayanýyordu.
Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gýlgamýþ Destaný, Yaradýlýþ Destaný ve Tufan Hikayesi´dir.Sümerler ayný zamanda matematik ve geometrinin de temellerini atmýþlardýr. Dört iþlemi bulmuþlar, dairenin alanýný hesaplamýþlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazýrlamýþlardýr.
Sümerler, astronomide de geliþmiþlerdir. Burçlarý bulmuþlar, bir ayý 30, bir yýlý 360 gün olarak hesaplamýþlardýr. Ýlk kez Aay yýlý hesabýna dayanan takvimi, Sümerler bulmuþlardýr.
Örf, adet, gelenek ve dil yapýlarýna, kullandýklarý aletlere bakýlarak, Sümerlerin, Mezopotamya´ya Orta Asya´dan geldikleri, Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir. Akkadlar tarafýndan yýkýlmýþlardýr.
Akadlar
Arap Yarýmadasý´ndan Mezopotamya´ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. Ýlk sürekli ve düzenli ordularý kurmuþlardýr. Bu sayede, kýsa zamanda Mezopotamya´nýn tamamýna sahip olmuþlardýr. Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluðu kurdular. Kurucularý Sargon, baþkentleri Agade´dir. Tapýnaklarýna da Agade denilirdi. En önemli mimari eserleri Zafer Anýtý´dýr.
Elamlýlar
Elam, Güneydoðu Mezopotamya´ya verilen addýr. Baþkentleri Sus´tur. Bilim ve teknikte ileri olmamalarýna raðmen, güzel sanatlar ve süsleme alanýnda geliþmiþlerdir.
Babilliler
Ýlk mutlak krallýk anlayýþý, Babil´de ortaya çýkmýþtýr. Ünlü krallarý Hammurabi, ilk anayasa olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarý" ný oluþturdu. Bu kanunlar, Sami geleneklerinden ve Urukagine Kanunlarý´ndan yararlanýlarak hazýrlanmýþtýr. "Babil Kulesi" ve "Babil´in Asma Bahçeleri" en önemli eserleridir.
Asurlular
Yukarý Mezopotamya´da (Güneydoðu Anadolu) kurulmuþlar, Toroslar ve Kapadokya´ya kadar yayýlmýþlardýr. Anadolu´da ticaret kolonileri kurdular. Çivi yazýsýný Anadolu´ya öðreterek, Anadolu´da tarih devirlerini baþlattýlar. Tüm çivi yazýlý eserleri, baþkentleri Ninova´da toplayarak, ilk kütüphanecilik ve arþivcilik faaliyetini baþlattýlar.
Ynt: Tarihte Mezopotamya By: Bilal2009 Date: 21 Mart 2019, 19:16:56
Esselamü aleyküm Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Tarihte Mezopotamya By: gulsahkilicaslan Date: 22 Mart 2019, 11:07:35
Emeklerinize saðlýk hocam selam ve dua ile...