Bismillahirrahmanirrahim
Meselâ, “Yemin olsun güneþe ve aydýnlýðýna.” (Þems Sûresi, 91:1.) daki kasem, On Birinci Sözdeki muhteþem temsilin esasýna iþaret eder; kâinatý bir saray ve bir þehir suretinde gösterir.
Hem “Yâsin. Hikmet dolu Kur’ân’a yemin olsun.” (Yâsin Sûresi, 36:1-2.) deki kasemle, i’câzât-ý Kur’âniyenin kudsiyetini ve ona kasem edilecek bir derece-i hürmette olduðunu ihtar eder.
“Kayan yýldýza yemin olsun.” (Necm Sûresi, 53:1.) “Yemin ederim yýldýzlarýn mevkilerine. Bu bir yemin ki, bilseniz, ne büyüktür!” (Vâkýa Sûresi, 56:75-76.)
deki kasem, yýldýzlarýn sukutuyla, vahye þüphe îras etmemek için cin ve þeytanlarýn gaybî haberlerden kesilmelerine alâmet olduðuna iþaret etmekle beraber, yýldýzlarý dehþetli azametleriyle ve kemâl-i intizamla yerlerine yerleþtirmek ve seyyaratlarý hayret-engiz bir surette döndürmekteki azamet-i kudret ve kemâl-i hikmeti, o kasemle ihtar ediyor.
“Yemin olsun rüzgâra.” (Zâriyât Sûresi, 51:1.)“Yemin olsun gönderilen meleklere.” (Mürselât Sûresi, 77:1.) deki kasemde, havanýn temevvücâtý ve tasrifâtý içinde mühim hikmetleri ihtar etmek için, rüzgârlara memur melâikelere kasemle nazar-ý dikkati celb ediyor ki, tesadüfî zannolunan unsurlar, çok nazik hikmetleri ve ehemmiyetli vazifeleri görüyorlar.
Ve hâkezâ, herbir mevkiin, ayrý ayrý nüktesi ve faidesi vardýr. Vakit müsait olmadýðý için, yalnýz icmâlen “Yemin olsun incire ve zeytine.” (Tîn Sûresi, 95:1.) kasemindeki çok nüktelerinden bir nükteye iþaret edeceðiz. Þöyle ki:
Cenâb-ý Hak, tîn ve zeytinle kasem vasýtasýyla azamet-i kudretini ve kemâl-i rahmetini ve büyük nimetlerini ihtar ederek, esfel-i sâfilîn tarafýna giden insanýn yüzünü o taraftan çevirip, þükür ve fikir ve iman ve amel-i salih ile, tâ âlâ-yý illiyyîne kadar terakkiyât-ý mâneviyeye mazhar olabilmesine iþaret ediyor. Nimetler içinde tîn ve zeytinin tahsisinin sebebi, o iki meyvenin çok mübarek ve nâfi olmasý ve hilkatlerinde de medar-ý dikkat ve nimet çok þeyler bulunmasýdýr. Çünkü, hayat-ý içtimaiye ve ticariye ve tenviriye ve gýda-yý insaniye için zeytin en büyük bir esas teþkil ettiði gibi; incirin hilkati, zerre gibi bir çekirdekte koca incir aðacýnýn cihazatýný saklayýp derc etmek gibi bir harika mucize-i kudreti gösterdiði gibi, taamýnda, menfaatinde ve ekser meyvelere muhalif olarak devamýnda ve daha sair menâfiindeki nimet-i Ýlâhiyeyi kasemle hatýra getiriyor. Buna mukàbil, insaný iman ve amel-i salihe çýkarmak ve esfel-i sâfilîne düþürmemek için bir ders veriyor. (Mektubat, 29. Mektup)
Bediüzzaman Said Nursi
LÜGAT:
Alâmet : Belirti, Ýþaret
Azamet : Büyüklük, Yücelik
Azamet-Ý Kudret : Allah’ýn Kudretinin Büyüklüðü
Celb Etme : Çekme
Cenâb-I Hak : Hakkýn Ta Kendisi Olan Þeref Ve Yücelik Sahibi Allah
Derece-Ý Hürmet : Hürmet Ve Saygýya Lâyýk Mertebe, Derece
Ehemmiyet : Önem
Faide : Fayda
Gaybî : Bilinmeyen, Gayb Âlemine Ait
Hâkezâ : Böylece, Bunun Gibi
Hayret-Engiz : Hayret Verici
Hikmet : Ýlâhî Gaye Ve Fayda
Ý’câzât-I Kur’âniye : Kur’ân’ýn Mu’cizeleri
Ýcmâlen : Kýsaca
Ýhtar Etmek : Hatýrlatmak, Uyarmak
Îras Etmek : Netice Vermek, Getirmek
Kâinat : Evren, Yaratýlan Herþey
Kasem : Yemin
Kemâl-Ý Hikmet : Eksiksiz, Tam Ve Mükemmel Bir Hikmet
Kemâl-Ý Ýntizam : Mükemmel Derecede Düzenlilik
Kudsiyet : Kutsallýk, Her Türlü Kusur Ve Noksandan Uzak Oluþ
Melâike : Melekler
Mevki : Yer, Konum
Müsait : Uygun
Nazar-I Dikkat : Dikkatle Bakýþ
Nükte : Ýnce Ve Anlamlý Söz
Seyyarat : Gezegenler
Sukut : Düþme
Suret : Biçim, Þekil
Tasrifât : Ýstediði Þekilde Kullanma Ve Ýdare Etme
Temevvücât : Dalgalanmalar
Temsil : Analoji, Kýyaslama Tarzýnda Benzetme
Tesadüfî : Rastgele, Tesadüfen
Tîn : Ýncir
Vahy : Allah Tarafýndan Bir Peygambere Bildirilen Emirler Ve Bilgiler