Beden kitle indeksi By: ehlidunya Date: 01 Eylül 2010, 20:37:05
Beden kitle indeksi – BKÝ (Body mass index- BMI )
Yetiþkinlerde aðýrlýk-boy iliþkisine göre þiþmanlýðý en iyi gösteren ve kolay uygulanabilen bir indekstir. Bu indeks yetiþkinler için boy ile en az, vücut yaðý ile en yüksek korelasyona sahiptir. Aðýrlýðýn, boy uzunluðunun karesine bölünmesi ile bulunur (BKÝ= Aðýrlýk (kg)/ Boy2 (m)). BKÝ nin yüksek olmasý mortalite ile iliþkilidir. BKI 25 in üzerine çýktýðýnda mortalite riski dereceli olarak artmaktadýr.
Özellikle kalp-damar has-talýklarý, diyabet ve safra kesesi hastalýklarý bu yönden önem taþýr. Beden kitle indeksi ile kan kolesterol düzeyi arasýnda pozitif bir iliþki mevcuttur. BKÝ > 35 olanlarda BKÝ= 20-25 olanlara oranla diyabetin görülme sýklýðý 5 kat daha fazladýr. Menapoz sonrasý kadýnlarda BKÝ arttýkça göðüs kanserine yakalanma riski de artmaktadýr. BKÝ <20 olanlarda sindirim sistemi ve akciðer hastalýklarý nedeniyle yaþam süresi daha kýsadýr. Bu nedenle orta düzeyde mortalite riskine sahiptirler. BKÝ < 16 olanlarda mortalite 3 kat artmakta, BKÝ < 16 olan annelerin bebeklerinin % 50 den daha fazlasýnýn doðum aðýrlýðý 2.5 kg nin altýnda olmaktadýr. Diyetsel faktörler, sigara kullanma alýþkanlýðý ve fiziksel aktivite düzeyleri, BKÝ ile mortalite riski arasýndaki iliþkiyi karmaþýk hale getirebilir.
Sigara içenler, içmeyenlerden daha zayýf olma eðilimi (BKÝ düþük) göstermekte, sigaranýn býrakýlmasý ile aðýrlýkta artma görülmektedir. 19-35 yaþ arasýnda BKÝ= 20-24.9 arasý ideal indeks aralýðý, 25 - 29.9 arasý overweight (toplu - aðýrlýðý istenenden fazla), 30 üzeri þiþman, 40 üzeri ise aþýrý þiþman olarak kabul edilmiþtir. 25-34 yaþ arasý bireyler için BKÝ=20-25 ideal indeks aralýðýný ve en düþük hastalýk riskini gösterir. Ýdeal indeks aralýðý 55-64 yaþta 22-27 olarak kabul edilebilir. BKÝ=25-30 arasý olanlar haftada en fazla 0.5-1 kg verecek þekilde zayýflatýlmalýdýr. BKÝ >30 olan kiþilerde týbbi gözlem altýnda çok düþük kalorili diyetler de uygulanabilir. Yetiþkinlerde kronik enerji yetersizliðinin sýnýflandýrýlmasýnda da BKÝ den yararlanýlmaktadýr
radyobeyan