Tuz ne kadar yenmeli? By: ehlidunya Date: 30 Aðustos 2010, 13:34:23
Tuz ne kadar yenmeli?
Doðal yiyeceklerde bulunanlar dýþýnda yiyeceklere fazladan tuz eklemek hastalýða yakalanma riskinizi artýracaktýr. Tuz tüketimi, mide kanseri ve hipertansiyon ile iliþkilendirilmiþtir. Ýdeal saðlýk için hiçbir yiyeceðe tuz eklenmemesini tavsiye ediyorum. Ünlü DASH araþtýrmasý, Amerikalýlarýn ihtiyaçlarý olandan beþ-on kat fazla sodyum tükettiklerini ve bunun zaman içinde tansiyonu artýrma etkisi bulunduðunu belirtmektedir. Þu anda tansiyonunuzun yüksek olmamasý ileride de olmayacaðý anlamýna gelmez. Yýllar boyunca çok fazla tuz yemeye devam ederseniz gelecekte kan basýncýnýzýn (tansiyonun) yüksek olmasý büyük olasýlýktýr.
Tuz ayrýca idrarda bulunan kalsiyumu ve diðer az miktarda bulunan mineralleri de kendine çeker ve bu da osteoporoza katkýda bulunan nedenlerden biridir.” Yüksek sodyum alýmý kalp krizlerinden dolayý ölümlerin de artmasýna neden olur. Saygý duyulan týbbi bir yayýn olan The Lancefde yakýn zaman önce yayýmlanan bir deneyde, sodyum alýmý ve aþýrý kilolu erkeklerdeki ölüm oraný arasýnda korkutucu bir korelasyon olduðu bulunmuþtur.20 Araþtýrmacýlar þu sonucu çýkarmýþlardýr: “Yüksek sodyum alýmý, yüksek kan basýncý da dahil olmak üzere diðer kardiyovasküler risk faktörlerinden baðýmsýz olarak ölüm ve koroner kalp hastalýðýnýn belirleyicisidir. Bu sonuçlar, yetiþkin nüfusta tuz alýmýnýn zararlý etkileri olduðunu net bir þekilde kanýtlamaktadýr.”
Bunun anlamý, kan baþmandaki etkilerinden baðýmsýz olarak tuzun önemli zararlý etkilere neden olduðudur. Ayrýca, plateletlerin (pýhtýlaþmaya yardýmcý olan kan elemaný, trom-bosit) pýhtýlaþmaya eðilimini artýrmasý da çok olasýdýr. Kiþilerin yiyeceklere tuz eklemeye direnmesini ve tuzsuz çorba ve yiyecek konserveleri almalarýný öneriyorum. Tuzun çoðu iþlenmiþ yiyeceklerden, ekmek ve konserve ürünlerden geldiðinden, fazla sodyum alýmýnýn önlenmesinin o kadar da güç olmadýðýný düþünüyorum.
Bunu belirttikten sonra, eðer yiyeceklerinize tuz eklemeyi arzuluyorsanýz bunu yiyecek masaya geldikten sonra onu yemeye hazýr olduðunuzda yapýn. Eðer tuz yiyeceðin yüzeyinde olursa, tadý daha tuzlu gelecektir. Eðer sebze ve çorbalara piþerken tuz atarsanýz, çok tuz ektiðiniz halde yine de tuzun tadýný alamayabilirsiniz. Hazýr çorba karýþýmýnýn hoþ tuzlu bir tadý vardýr ve salatalara ya da yiyeceklere serpilebilir. Yemeðinizi lezzetlendirmek için otlarý, baharatlarý, limonu, sirkeyi ya da diðer tuzsuz soslarý kullanýn. Ketçap, hardal, soya sosu, teriyaki sosu ve çeþni gibi tatlandýrýcýlar sodyum açýsýndan çok zengindir; eðer onlarý kullanmamaya dayanamýyorsanýz seyrek olarak az sodyumlu çeþitlerini kullanýn.
Ýdeal olarak bütün yiyeceklerinizde kalori baþýna 1 mg.den daha az tuz bulunmalýdýr. Doðal yiyeceklerde kalori baþýna yarým miligram tuz bulunur. Bir yiyeceðin etiketinde 100 kalori olduðu, ama 400 mg. tuz içerdiði yazýyorsa, çok tuzlu bir yiyecek demektir. Eðer 100 kalori ve 100 mg.den az tuz varsa, fazladan tuz eklenmiþ olma ihtimali az bir yiyecektir ve beslenmeniz açýsýndan uygundur. 100 kalori için 200 mg.dan fazla tuz içeren yiyecekleri nadiren kullanmaya gayret edin. Bu çerçevede hareket ettiðinizde, günlük tuz alýmýnýzý 1000 mg. civarýnda ya da altýnda tutmanýz mümkün olmalýdýr.
Eðer tuz kullanmazsanýz, tat duyunuz zaman içinde uyum saðlar ve tuz tadýna olan duyarlýlýðýnýz artar. Diyetinizde çok fazla tuz kullandýðýnýzda, tuz tadýna olan duyarlýlýðýnýz azalýr ve çokça sos ve baharat eklemedikçe yemeðiniz size tatsýz gelir. DASH araþtýrmasý da benim senelerdir belirttiðim bir olayý gözlemlemiþtir: Kiþinin tuza doymuþ tat duyusunun düþük sodyum seviyesine alýþmasý zaman almaktadýr. Eðer benim tavsiyelerimi sýký bir þekilde, ödün vermeden uygularsanýz ve bütün iþlenmiþ yiyeceklerden ya da çok tuzlu ürünlerden kaçýnýrsanýz, meyve ve sebzelerdeki farklý tatlarý ayýrt etme ve bunlarýn keyfini çýkarma yeteneðiniz de geliþecektir.
radyobeyan