Ramazanda Orucunu Bozan Kimseye Ne Gibi Kefaret Gerekir By: neslinur Date: 16 Aðustos 2010, 06:20:46
Ramazanda Orucunu Cinsel Temasta Bulunmak Suretiyle Bozan Kimseye Ne Gibi Kefaret Gerekir?
Þüphesiz ramazanda niyet edilip tutulmakta olan orucu zaruri bir sebep yokken bile bile bozmak haramdýr ve günahtýr. O bakýmdan bu sýnýrý aþan kimseye hem kaza, hem de keffaret gerekir ki, bu bir bakýma bir cezadýr.
Ancak oruçlunun orucunu bir þey yemek veya içmek suretiyle bozmasý ile cinsel temasta bulunmak suretiyle bozmasý ayný þey midir? Bu hususta müctehid imamlarýn görüþ, tesbit ve ictihadlarý farklýdýr.
Konuyla Ýlgili Hadisler
Ebu Hüreyre (r.a.) den yapýlan rivayete göre, adý geçen þöyle haber vermiþtir:
"Bir adam Rasulüllah (s.a.v.) Efendimize gelerek dedi ki:
"Ya Rasulallah! Helak oldum." Rasulüllah (s.a.v.) ona:
"Seni helak eden þey nedir?" diye sorunca, o þu cevabý verdi:
"Ramazanda eþimle cinsel temasta bulundum."
Bunun üzerine Rasulüllah (s.a.v.) ona sordu:
"Bir köle azad etme imkanýn var mý?" O da:
"Hayýr" dedi. Efendimiz ona:
"Peki iki ay üstüste oruç tutabilir misin?" diye sordu. O da:
"Hayýr, tutamam" dedi. Rasulüllah (s.a.v.) bu defa ona:
"Altmýþ miskini yedirecek imkanýn var mý?" diye sordu. O da:
"Hayýr yoktur" diye cevap verdi. Sonra o adam oturdu. Derken Peygamber (s.a.v.) Efendimize bir zembil hurma getirildi. Peygamber (s.a.v.) o adama:
"Bunu al da tasadduk et (orucun keffareti olarak daðýt)" buyurdu. Adam:
"Ya Rasulallah! Benden fakiri var mýdýr? Þu iki kara taþ (tepe) arasýnda bizim aileden daha muhtaç bir aile bulunuyor mu?" Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) Efendimiz ön diþleri görünecek þekilde güldü ve þöyle buyurdu:
"Bu zembili al da çoluk-çocuðuna yedir."[133]
Ýbn Mace ise bu hadisin son kýsmýný þu lafýzla rivayet etmiþtir:
"Bir köle azad et" Adam:
"Köle bulamýyorum" dedi. Peygamber (s.a.v.):
"Öyleyse üstüste iki ay oruç tut" buyurdu. Adam:
"Buna gücüm yetmez" dedi. Peygamber:
"Altmýþ miskini doyur" buyurdu."
Þüphesiz bu anlatýmda kuvvetli bir tertip söz konusudur.
Yine Ýbn Mace ile Ebu Davud'un bir diðer rivayetinde, hadisin son bölümü þu lafýzla rivayet edilmiþtir:
"Onun yerine bir gün oruç tut"
Darekutni ise þöyle rivayet etmiþtir:
"Ya Rasulallah! hem helak oldum, hem de helak ettim." Peygamber (s.a.v.) ona:
"Seni helak eden nedir?" diye sorunca, o:
"Eþimle cinsel temasta bulundum" diye cevap verdi."
Bu anlatýmýn zahirinden, adamýn eþiyle, kadýn rýza göstermediði halde zorlayarak temasta bulunduðu anlaþýlýyor.
Hadis Ve Rivayetlerin Iþýðýnda Müctehidlerin Tesbit Ve Ýctihadlarý
a) Hanefilere göre: Ramazanda oruçlu bulunan kimse eþiyle cinsel temasta bulunur, yani iki sünnet yeri birleþirse hem kaza, hem de keffaret gerekir. Adam bunu zorlanmadan, hataen iþlemeden ve unutmadan bilerek yaptýðý takdirde orucu bozulur ve belirtilen keffareti yerine getirmesi vacip olur. Eþinin adamý zorlamak suretiyle cinsel temasta bulunmasýný saðlarsa, yine de adama hem kaza, hem de keffaret gerekir. Çünkü cinsel temas ancak penisin sertleþmesi ve zevk duyulmasýyla gerçekleþir. Bu da adamýn arzusuyla temasta bulunduðuna delil sayýlýr.
Ama kadýn istemediði halde adam zorla onunla temasta bulunursa, adama kaza ve keffaret, kadýna da sadece kaza gerekir.
Adam kendi arzusuyla bile bile razamanda eþiyle cinsel temasta bulunduktan sonra hastalanýr da bu hastalýðý oruca mani teþkil edecek derecede olursa, adamýn üzerinden keffaret vecibesi kalkar.
Adam ayný günde birkaç defa temasta bulunursa, hepsi için bir keffaret yeterli olur. Ancak birinci temastan sonra keffaret öder ve sonra yine temasta bulunursa, o takdirde bu ikinci temas için de keffaret ödemesi gerekir.
Ýki ramazanda birer defa cinsel temasta bulunur ve birinci ramazandaki temasýndan dolayý keffaret vermemiþ olursa, kendisine iki keffaret gerekir. Ýmam Muhammed'e ve meþayihin çoðuna göre, bir keffaret yeterli olur. Sahih olan da bu görüþ ye ictihaddýr.[134]
Hanefilere göre, ramazanda eþiyle cinsel temasta bulunan kimseye keffaret gerekmesi için fecir doðmadan önce oruca niyet etmesi þarttýr. Aksi halde yalnýz kaza gerekir. Ayný zamanda cinsel temastan sonra iftarý mübah kýlacak hastalýk ve yolculuk gibi bir sebebin ortaya çýkmamasý þarttýr. Aksi halde yalnýz kaza gerekir.[135]
b) Þafiilere göre: Ramazanda bozulan oruçtan dolayý kaza ve keffareti gerektiren tek sebep cima', yani cinsel temastýr. Bunun da on dört þartý vardýr. O þartlarýn gerçekleþmesi söz konusudur. Þöyle ki:
1- Geceden niyet getirmiþ olmasý,
Yani fecir doðmadan önce o günkü oruca niyet etmesi þarttýr. Aksi halde yalnýz kaza etmesi gerekir.
2- Cinsel temasý bilerek kendi arzusuyla yapmasý,
Unutarak yaparsa, orucu bozulmaz ve o bakýmdan kaza ve keffaret de gerekmez.
3- Kendi irade ve ihtiyarýyla o fiili iþlemesi,
Tehdit edilip zorlanarak temasta bulunursa, orucu bozulmaz.
4- Oruçlu halde cinsel temasta bulunmanýn haram olduðunu bilmesi,
Eðer Ýslama yeni girmiþ bulunuyor veya din alimlerinden çok uzak yerde yaþýyorsa, o takdirde konuyu bilmediðinden dolayý kendisine ne kaza, ne de keffaret gerekir. Çünkü bu durumda orucu bozulmamýþ kabul edilir.
5- Cinsel temasýn ramazan ayýnda meydana gelmesi,
Þayet nafile veya adak ya da kaza orucu tutarken cinsel temasta bulunursa, orucu bozulur, sadece kazasý gerekir; keffaret gerekmez.
6- Orucun bozulmasýnda tek ve müstakil sebep olarak cinsel temasýn bulunmasý,
O bakýmdan önce orucunu birþey yemek suretiyle bozar, sonra da cinsel temasta bulunursa keffaret gerekmez.
7- Cinsel temastan dolayý günahkar olacak yaþta olmasý,
O bakýmdan ramazanda henüz ergen olmamýþ temyiz çaðýndaki bir çocuðun oruçlu iken cinsel temasta bulunmasýndan dolayý keffaret gerekmez. Ayný zamanda adam yolculuk halinde olur ve oruca niyet getirerek sabahlar, sonra da iftar vakti girmeden cinsel temasta bulunursa, kendisine keffaret gerekmez.
8- Orucunun sýhhatýna tam inanmýþ bulunmasý,
Bu nedenle unutarak orucunu yedikten sonra bu fiilinin orucu bozduðunu zanneder ve o sebeple cinsel temasta bulunursa, yine keffaret gerekmez.
9- Cinsel temastan sonra cinnet getirmemesi,
Þayet cinnet getirirse, artýk kendisine keffaret gerekmez.
10- Kendi nefsiyle bu fiile teþebbüs etmesi,
O bakýmdan uyuduðu bir sýrada eþi gelip onunla cinsel temasta bulunursa, keza keffaret gerekmez.
11- Hata yoluyla cinsel temasta bulunmamasý,
Gecenin henüz devam ettiðini, fecrin doðmadýðýný sanýp cinsel temasta bulunduktan sonra gecenin bittiðini, fecrin doðduðunu farkederse, o takdirde keffaret gerekmez.
12- Cinsel temasýn, penisin baþ kýsmýnýn, baþ kýsmý kesikse o miktarýn ferce girmiþ olmasý,
Belirtilen miktar ferce girmezse veya sadece baþ kýsmýn ucu hafif temas kurarsa, orucu bozulmaz ve dolayýsýyla kaza ve keffaret gerekmez.
13- Cinsel temasýn ferc veya dübürden gerçekleþmesi,
Mücerred penisin kadýnýn bacaklarýna veya karýn nahiyesine dokunmakla inzal vaki olursa sadece kaza gerekir.
14- Cinsel temasta fail olmasý, mef’ul olmamasý,
O bakýmdan eþiyle cinsel temasa teþebbüs eden adama keffaret gerekir, eþine gerekmez.[136]
c) Hanbelilere göre: Kaza ve keffareti iki þey gerektirir: Birincisi, ramazanda gündüzleyin, cinsel temasta bulunmak; ikincisi oruçlu olmak veya vücuben imsak etmiþ durumda olmak...
Böylece cinsel temasý ister diri, ister ölü, ister akýllý, ister mecnune, isterse behime ile yapmýþ olsun fark etmez. Ayný zamanda ister bu fiili kasden, ister unutarak, ister bilmeyerek, ister bilerek yapsýn yine fark etmez. Kendi ihtiyarýyla veya zorlanarak, ya da hataen yapmýþ olsun yine de keffaret gerekir.
Bu mezhebin delili ise, ramazanda cinsel temasta bulunanlara Rasulüllah'ýn (s.a.v.) temasta bulunduklarý vakit ne halde bulunduklarýný sormaksýzýn hem kaza, hem de keffaret gerektiðini buyurmasýdýr.
Cinsel temasta bulunurken fecir doðarsa, penisi çekse bile hem kaza, hem de keffaret gerekir. Kadýn da isteyerek, hükmünü bilerek, oruçlu olduðunu unutmayarak cinsel temasa rýza göstermiþse, ona da hem kaza hem de keffaret gerekir.
Ramazanda gündüzleyin oruçlu olduðu halde cinsel temasta bulunur ve ayný gün iftarý mübah kýlacak bir hastalýða yakalanýrsa, bu hal ondan keffareti düþürmez. Bunun gibi adam cinsel temasta bulunduktan sonra sefere çýkar veya hapse girer, kadýn temastan sonra ayhali olursa yine de keffaret düþmez.[137]
d) Malikilere göre: Orucu bozan þeylerden dolayý hem kaza, hem de keffaret gerekir. Þöyle ki:
1- Guslü gerektiren cinsel temas
2- Kasden bilerek bir þey yemek veya içmek
3- Tabii menfezlerden bir þeyin içeri girmesi
4- Mücerred þehvetle karýsýna bakýp veya eliyle dokunup inzal vaki olmasý
5- Ýstimnada bulunmasý bu cümledendir; yani bunlardan birisini yaptýðý takdirde hem kaza, hem de keffaret gerekir.[138]
Tahliller Ve Diðer Rivayetler
1070 nolu Ebu Hureyre hadisi sahihtir ve ihticaca salihtir. O bakýmdan mezhep imamlarýnýn hepsi bu hadisle istidlal ve ihticacda bulunmuþtur.
Ayný konu deðiþik lafýzla Darekutni’nin yaptýðý rivayette Mualla b. Mensur’un, Ýbn Uyeyne’den yaptýðý rivayette teferrüd ettiði söz konusudur. Beyhaki ise, Hakim’in Mualla b. Mensur’un kitabýna baktýðý ve: "Helak oldum ve helak ettim" sözüne rastlamadýðýný söylemiþtir.[139]
O bakýmdan müctehidlerin bir kýsmý Darekutni’nin bu rivayetiyle ihticac etmemiþtir. Baþta Ýmam Ahmed olmak üzere fakihlerden bir kýsmý, cinsel temasta sadece erkeðe keffaret gerekir demiþlerdir. Oysa Darekutni’nin rivayetindeki "helektü ve ehlektü" yani "hem helak oldum, hem de helak ettim" sözü, keffaretin ayný zamanda kadýna da gerektiðine iþarettir. Ne var ki, Rasulüllah (s.a.v.) Efendimiz o adama keffaretten söz ederken sadece onu muhatab ve yükümlü görmüþ, eþine de keffaret gerekir dememiþtir. Müctehidlerin bir kýsmý bu inceliði dikkate alarak kadýna keffaret gerekmediðini istidlal etmiþlerdir.
Sonra adamýn "helak oldum" demesi, bu fiili bilerek kasden yaptýðýný göstermektedir. Çünkü helak, isyandan yana bir mecazdýr. O bakýmdan unutarak cinsel temasta bulunana keffaretin gerekmeyeceðini, Hanbeliler dýþýndaki fakihler belirtmiþlerdir. Cumhur da ayný görüþtedir. Malikilerden bazýsý da bu konuda Hanbeliler gibi ictihadda bulunmuþtur.
Ebu Hüreyre rivayetinde "Eþimle cinsel temasta bulundum" ifadesi kullanýlýrken, bazý rivayetlerde bunun yerine "Ramazanda bir adam orucunu bozdu" lafzý kullanýlmýþtýr. Hanefiler bu ikinci þýkký dikkate alarak, ramazan orucu kasden ne ile bozulursa bozulsun hem kazayý, hem de keffareti gerektirir demiþlerdir. Diðer müctehidlerden önemli bir kýsmý, sadece cinsel temastan dolayý keffaret gerekeceðini söylemiþlerdir ki, Ýmam Þafii, Ýmam Ahmed b. Hanbel baþta gelenlerdendir.
Hadiste köle azad etme konusunda Rasulüllah'ýn "rakabe" kelimesi kullanmasýný mutlak anlama alan Ýmam Ebu Hanife, azad edilecek kölenin kafire de olabileceðini belirtmiþtir. Diðer müctehidler ona cevapla þöyle demiþlerdir: "Burada mutlak mukayyed üzerine hamledilir, katil keffaretinde olduðu gibi, mutlak anlamda ele alýnýp hükme baðlanmaz. Cumhur da ayný görüþtedir.[140]
"Altmýþ miskin" sözü üzerinde duran ilim adamlarýndan Ýbn Dakiyk el-Iyd diyor ki, burada it’âm kelimesi altmýþa izafe etmiþtir. O bakýmdan keffaretin altmýþ fakire daðýtýlmasý söz konusudur. Bir kimse mesela altý miskine her gün altý keffaret vermek suretiyle on günde tamamlasa, altmýþ fakir ve miskine vermiþ olmaz. Cumhur da ayný görüþtedir.[141]
Sonra hadisin zahiri keffaretin sýralanan tertibe göre gerçekleþtirilmesine delalet etmektedir. Çünkü Rasulüllah (s.a.v.) biri bulunmadýðý takdirde ikincisiyle emretmiþtir. Bu da tertibin lüzumunu göstermek içindir. Hem (fa) harfiyle bildirilmesi de ayrý bir delalet olarak kendini gösteriyor. Cumhur da bu görüþtedir.
Ancak konuyla ilgili rivayetlerin tamamý dikkate alýnýnca, hem tahyire, hem de tertibe delalet bulunduðu görülür. Ne var ki, tertibe delalet eden rivayetler daha çoktur ve o bakýmdan aðýrlýk kazanmýþtýr.
Hadiste, Rasulüllah'ýn (s.a.v.) o adama: "Bu zenbili al da çoluk-çocuðuna yedir" buyurmasý, mali sýkýntý içinde olandan oruç keffaretinin kalkacaðýna iþaret vardýr. Zira bu emirle, ileride vaktin müsait, imkanýn el verdiði takdirde sana gereken keffareti ödersin iþareti mevcut deðildir. Bununla beraber Ýmam Þafii'nin iki kavlinden birinde, "ileride mali imkana eriþince bu keffareti ödemesi vacip olur" hükmü yer almaktadýr. Cumhurun görüþü ise, aksini iddia edenlerin hilafýnadýr, yani geçim sýkýntýsý içinde olmak, oruç keffaretini iskat etmez; mali imkana kavuþuncaya kadar bekler.
Bazýlarýna göre ise, "Rasulüllah'ýn o zenbil hurmayý ona verirken "ehline yedir" emrinden maksadýn, sana nafakasý vacip olmayanlara yedir" demektir. Þüphesiz bu yorumda zorlama vardýr. Zira adam benim ailemden fakir var mýdýr derken kendi çoluk-çocuðunu kasdetmiþ ve Rasulüllah (s.a.v.) Efendimiz de ona, götür de onlara yedir buyurmuþtur.
Ýbn Mace ve Ebu Davud'un rivayetinde: "Onun yerine bir gün oruç tut" emri üzerinde hayli durulmuþ ve farklý yorumlar yapýlmýþtýr. Diðer rivayetlerde keffaret söz konusu olduðuna göre, bu, keffaret dýþýnda bir de güne gün kaza etmesinin gereðini vurgulamaktadýr.
Hadiste naklettiðimiz bu fazlalýk, ayný zamanda Tabiin'den Said b. Müseyyeb'in Mursel'inde zikredilmiþ ve Nafi’ b. Cübeyr, el-Hasan ve Muhammed b. Kab de bunu nakletmiþtir.
Böylece Ýslam her konuda olduðu gibi, bu konuda da zorluk getirmemiþ ve imkanlar nisbetinde ceza-i müeyyide koymuþtur. Keffaret ödeyecek imkana sahip olmayan bir adamý mutlaka ona zorlamak elbetteki dinin yüksek hikmetine uymaz. Bununla beraber müctehidlerin farklý ictihadý da bir kolaylýk getirmiþtir.
Çýkarýlan Hükümler
1- Ramazanda oruçlu kimse kasden, bilerek cinsel temasta bulunursa, hem günah iþlemiþ olur, hem de kendisine kaza ve keffaret gerekir.
2- Kadýn istemediði halde kocasý onunla cinsel temasta bulunursa, keffaret sadece kocasýna gerekir.
3- Adam cinsel temasta bulunduktan sonra, oruca engel teþkil edecek bir hastalýða yakalanýr veya sefere çýkarsa keffaret sakýt olur.
4- Ayný günde birkaç defa cinsel temasta bulunursa, bir keffaret hepsine kafi gelir. Ancak birinci temastan sonra keffaret ödedikten sonra ikinci defa temasta bulunursa, ikinci bir keffaret ödemesi vacip olur.
5- Fecir doðmadan önce oruca niyet etmez ve öylece gündüze dahil olur ve cinsel temasta bulunursa, sadece kaza gerekir.
Buraya kadar sýraladýðýmýz beþ maddelik hüküm Hanefîlere aittir.
6-Oruçlu olduðunu unutarak cinsel temasta bulunur veya yanýlarak bu fiili iþlerse, orucu bozulmaz ve o bakýmdan kaza ve keffaret gerekmez.
Bu üç mezhebe göredir. Hanbelilere göre, orucu bozulur ve ayný zamanda hem kaza hem de keffaret gerekir.
7- Ramazanda oruçlu olduðu halde gündüzleyin kasden bilerek bir þey yemek veya içmek de orucu bozar ve hem kaza, hem de keffareti gerekir.
Bu Hanefilerle Malikilere göredir.
8- Bunun gibi ramazanda gündüzleyin kasden orucunu herhangi bir þey, bir olay ile bozan kimseye de hem kaza, hem keffaret gerekir. Bu da sözü edilen iki mezhebin ictihadýdýr.
9- Cinsel temasta bulunurken veya bir þey yerken, içerken fecir doðarsa, Hanbeliler dýþýnda diðer mezheplere göre, derhal içinde bulunduðu fiilden vazgeçmesi gerekir. Aksi halde hem kaza, hem de keffareti mucip olur.
10- Keffaret gerekmesi için failin ergen, akýl olmasý ve fiilinin kasde nýukarin bulunmasý þarttýr.
Ayrýca Þafiilere göre keffaretin gerekmesi için 14 þartýn gerçekleþmesi söz konusudur ki, bunu onlarla ilgili paragrafta açýklamýþ bulunuyoruz.
11- Þafiilerle Hanbelilere göre, keffareti gerekli kýlan tek fiil, bilerek cinsel temasta bulunmaktýr.
12- Hanefilerle Malikilere göre, orucu bozan herhangi bir þey de keffareti gerektirir; yeter ki kasde mukarin olup kiþinin iradesiyle gerçekleþmiþ bulunsun.
Ynt: Ramazanda Orucunu Bozan Kimseye Ne Gibi Kefaret Gerekir By: RAMAZAN 7/D Date: 28 Aralýk 2014, 13:06:20
Bir kiþi orucunu cinsel temasta bulunarak bozarsa o kiþi bir köle azat etmeli bunu yapamýyorsa 60 gün oruç tutmalý bunu da yapamýyorsa 60 fakiri doyurmalý eðer buna da gücü yetmiyorsa 1 tabak hurma 60 hurma daðýtmalý çoluk çocuk kimseye.Yani oruç tutan kimse cinsel iliþkide bulunursa o kiþiye hem kefaret hemde kaza gerekir.Ayný günde birkaç defa cinsel temasta bulunursa bu kiþi sadece 1 kefaret hepsine bedeldir.
Ynt: Ramazanda Orucunu Bozan Kimseye Ne Gibi Kefaret Gerekir By: ceren Date: 03 Eylül 2015, 19:10:36
Esselamu aleykum.Rabbim razý olsun bilgilerden Reyyan abla.Rabbim oruç tutarken bu konulara dikkat etmemizi nasip etsin inþallah...
radyobeyan