Bir mektup var By: ehlidunya Date: 15 Aðustos 2010, 12:21:34
Onüçüncü Söz'ün ikinci makamýnda bir mektup var: “Maktul her halde eceli geldiðinden daha ziyade yaþamýyacaktý.” denilmiþ. Kader risalesinde ise: “Kader sebeple müsebbebe bir taalluku var” ifadesi geçiyor. Zahiren bir tenakuz var gibi gözüküyor?
Bir tenakuz yoktur. Çünkü kader risalesinde üstadýn þöyle bir ifadesi vardýr:
“Manen terakki etmeyen avam içinde kaderin cay-ý istimali vardýr. Oda mazi ve mesaibtedir ki yes’in ve hüznünü ilacýdýr.”
“Her halde o maktul ondan daha fazla yaþamayacaktý” ifadesi, hadise maziye geçtiðinden dolayýdýr. Yani katil iradesini kullanmýþ, imtihan icabý Cenab-ý Hak ona müsaade etmiþtir. Ve adam da ölmüþ. Hadisenin tamamý vuku bulmuþtur. Dolayýsýyla bu hadiseyi kader canibinden deðerlendirmek, maktulün varislerini, hüzünden, meyusiyetten kurtarýr, elemi ve ýzdýrabý dindirir.
Kader risalesindeki ifade ise:
Kaderin sebeple müsebbebe bir taalluku var. “Bu sebep olmasaydý bu netice meydana gelir miydi, gelmez miydi” mevzuunda ehli sünnet “sen bu suçu iþlemezsen maktulün ölüp ölmeyeceði bilinmez” diyor. Zaten burada sebebi kaldýrýnca müsebbebin illa yaþamasý diye bir netice çýkmaz. Mutezileye göre bu netice çýkar, Cebriyeye göre ise “ateþ etsen de etmesen de maktul ölecektir” deniyor. Biri ifratta diðeri tefrittedir. Sýrat-ý müstakim ise ehl- i Sünnetin fikridir.
Dikkat edilirse yine bu deðerlendirme vuku bulmuþ bir hadise içindir. Þimdi adamýn tüfek atmamasýný farz etsek, yani sebebi kaldýrsak hayalen olayý olmamýþ gibi düþünsek o zaman maktulun durumunu ne ile hükmederiz ve onun ölümünü neye baðlarýz. Ýþte üstadýmýz, burada ölürdü veya ölmezdi ifadesinin kullanmýyor. Ehl-i sünnetin görüþünü nazara verip, “bizce maktulün durumu bilinmezdi.” diyor.
Hapishanedeki mahpuslara tavsiyesi ise, kaderin cay-ý istimali olan mazi ve musibette kullanma metoduyla hem maktulun varislerini rahatlatýyor, hem de mahpusun tövbe ve nedamet etmesini ve Allah’a iltica etmesine yol açýyor.
radyobeyan