Tadil i erkan By: sumeyye Date: 03 Aðustos 2010, 15:36:23
TA'DÝL-Ý ERKAN
Namazda rükû, rükûdan sonra ayakta durma, secde ve iki secde arasýndaki oturmanýn hakkýný vererek, tam bir sukûnet içinde ve yerli yerinde mutmain olarak yapmak
Ta'dîl, düzeltmek, kuvvetlendirmek demektir (Ýbn Manzûr, Lisânü'lArab, XI, 432) Erkân ise "rükn"ün çoðuludur Kelime anlamlarýyla ta'dîl-i erkân, rükünlerin yerli yerinde yapýlmasýný ifade etmektedir
Allah Teâlâ Kur'an'da, Hz Peygamber (sas) de hadislerinde namazlarýn gerektiði gibi kýlýnmasýný özellikle belirtmiþtir Kur'an, namaz kýlmayý ifade için "namaz kýlmak" anl----- gelen "sallâ" fiili yerine "ekame" fiilini tercih etmiþtir ki, bu kelime "hakkýný vererek yapmak" anl----- gelmektedir Hz Paygamber de pek çok hadisinde bu konuyu iþlemiþtir
Ebû Hureyre (ra)'ýn rivâyetine göre bir gün Hz Peygamber (sas) mescide girdi O arada bir adam daha mescide girdi ve namaz kýldý Sonra Hz Peygambere gelerek selâm verdi Bunun üzerine Hz Peygamber: "Dön ve namazýný kýl; çünkü sen namaz kýlmadýn" buyurdu (Buhârî, Eymn, 15; Tirmizî, Salat, 110, Ýsti'zân, 4; Nesâî, Ýstiftâh, 7, Tatbîk, 15, Sehv, 67; Ýbn Mâce, Ýkâme, 72) Bir baþka hadisinde Hz Peygamber: Rükû ve secdeleri tamamlayýn” buyurmuþtur (Buharî, Eymân, 3; Müslim, Salât, III; Nesâî, Tatbîk, 16, 60) Diðer bir rivâyette de "Rükû ve secdelerinizi güzel yapýn" (Ahmed b Hanbel Müsned, II, 234, 319, 505) buyurulmuþtur
Teberanî'nin el-Kebr'indeki bir hadise göre Hz Peygamber (sas) namaz kýlarken rükûyu tam yapmayan, secdeye de yatýp kalkan bir adamý görünce: "Þu adam bu hali üzere ölse Muhammed milleti dýþýnda ölmüþ olurdu" buyurdu Huzeyfe (ra) rükû ve secdelerini tam yapmayan bir adamý gördü ve adam namazý bitirince, namazýnýn olmadýðýný, eðer ölmüþ olsa, sünnet üzere ölmeyeceðini; bir baþka rivâyette de, Hz Muhammed (sas)'in yaratýldýðý fýtratýn dýþýnda bir fýtrat üzere ölmüþ olacaðýný hatýrlattý (Buhârî, Ezan 119; Nesâî, Sehv, 66; Ahmed b Hanbel, Müsned, V, 384) Ayrýca Hz Peygamber ahirette kiþinin ilk sorguya çekileceði ibadetin namaz olduðunu haber vermektedir Eðer namazý düzgün ise felah bulmuþ, kurtulmuþtur Eðer namaz konusunda baþarýsýz olmuþ ise, hüsrana uðramýþtýr (Tirmizî, Salât, 188; Ebû Dâvud, Salât, 145; Nesâî, Salât, 9, Tahrîm, 2; Ýbn Mâce, Ýkâme, 202; Darimý, Salât, 91,)
Delâleti zannî olsa da, bu hadîslerin bütünü ele alýndýðýnda, neredeyse delâleti kat'î gibi görünmektedir Bu nasslardan yola çýkan Ýmam Mâlik, Ýmam Þâfiî, Ahmed b Hanbel, Ýmam Ebû Yûsuf gibi fukahanýn çoðunluðu ta'dîl-i erkanýn farz olduðu görüþündedirler Ýmam Ebû Hanîfe ve Ýmam Muhammed'e göre ise, ta'dl-i erkân vâciptir Muhakkîk fukaha da bu görüþü tercih etmiþtir Bir gruba göre de ta'dîl-i erkan vacibe yakýn sünnet-i müekkededir (Ali el-Kâr, Risâle fi'l-hâs alâ ta'dîli'l-erkân fi's-sâlât, Süleymaniye ktp, Es'ad Efendi, nr 1690, vr 127b; Tahtâvî, Hâþiye alâ Merâký'l-felâh, Ýstanbul 1985, s 202)
Ancak Ýbnü'l-Hümâm'ýn naklettiðine göre, Ýmam Muhammed ve Ebû Hanîfe'nin bu konudaki görüþlerinin Ebû Yusuf'un görüþüne benzediðini bildiren bir rivâyeti vardýr Nitekim Ýmam Muhammed'e rükû ve sücûdda i'tidâlin terki sorulduðunda "namazýn câiz olmadýðýndan korkarým" diye cevap vermiþtir (Ali el-Kârî, age, vr 128a) Tercih edilen ve muteber olan görüþ, Ýmam Azam ile Ýmam Muhammed'e göre ta'dîl-i erkânýn vacip olduðu olduðudur (Tahtâvî, Haþiye alâ Merâký'l-felâh, Ýstanbul 1985, s 201)
Ta'dl-i erkân'ýn farz olduðunu söyleyen fukahaya göre, bunun terki halinde namaz bâtýl olur ve ta'dîl-i erkâna riayet ederek yeniden kýlmak gerekir (Ali el-Kârî, age, vr 127b,128a) Vacip olduðunu söyleyenlere göre ise sehv secdesi gerekmektedir
Ta'dl-i erkân'a riayet'in ölçüsü rüknler arasýnda Sübhânallah diyecek kadar durmaktan ibarettir (Ali el-Kârî, age, vr 128a; Tahtâvî, Hâþiye alâ Merâký'l felâh, Ýstanbul, 1985, s 201) Buna göre, meselâ rükûdan doðrulduktan sonra dimdik ayakta durup, en az sübhânallah diyecek kadar beklemek ve daha sonra secdeye gitmek, secdeler arasýnda da en az sübhânallah diyecek kadar oturmak gerekmektedir
Hanefilerden bazýlarý rükû ve secdelerde i'tidâle riayet etmeyenin namazýný iade etmesi gerektiði görüþündedir Diðer bazýsý da ta'dîl-i erkânýn sehven terki halinde sehiv secdesi, kasden terki halinde ise namazýn iadesi gerektiði görüþündedir (Ali el-Kârî, age, vr 128a, 130a-b)
Ta'dîl-i erkâna riayet etmeksizin kýlýnan namaz, sýfatýndaki noksanlýk sebebiyle kâsýr (eksik) edâdýr Kasýr eda ile ödenmiþ yükümlülükteki eksiklik, misli varsa misliyle telâfi edilir Eðer yoksa noksan olanýn hükmü sâkýt olur ve noksanlýktan dolayý günah terettüp eder Ta'dil-i erkânýn misli olmadýðýndan misli ile telâfisi mümkün deðildir (Þâþý, el-Usûl, Beyrut 1402/1982, s 150)
Namazda, özellikle rükûdan sonra ayakta durma ve secdeden sonra oturma konusunda dikkatli olmak gerekmektedir Çünkü bunlar hafif olarak hemen geçiþtiriverilen yerlerdir Buralarda hiçbir þey okunmasa dahi, bir tesbîha miktarý susarak durulmalýdýr Bu kadar durulmaz ise, namazý bozulmamakla beraber kiþi günahkâr olur (Tahtâvî, age, s 201)
Saffet KÖSE
Ynt: Tadil i erkan By: Gulinur Date: 05 Þubat 2011, 16:17:30
Namazda, özellikle rükûdan sonra ayakta durma ve secdeden sonra oturma konusunda dikkatli olmak gerekmektedir Çünkü bunlar hafif olarak hemen geçiþtiriverilen yerlerdir Buralarda hiçbir þey okunmasa dahi, bir tesbîha miktarý susarak durulmalýdýr Bu kadar durulmaz ise, namazý bozulmamakla beraber kiþi günahkâr olur (Tahtâvî, age, s 201)
Sevabýný umduðumuz bir ibadatten günah kazanmýþ olarak çýkmak..Sizce de çok büyük kayýp deþil mi?
Ynt: Tadil i erkan By: mevlüdekalýnsaz Date: 20 Haziran 2014, 00:18:16
Esselamü aleykum ve rahmetulalh; evet öyle... namazlarýmýza gereken önemi göstermeyip geçiþtirivermemizden dolayý ne yazýk ki bir çok kez huþuyu yakalayamýyoruz,adeta kýlmýþ olmak için kýlýyoruz,bu arada da tadili erkan gidiyor...
birçok insan da bunu bilinçsiz yapýyor aslýnda...tadili erkanýn hükmünü,ne olduðunu bilmediðinden uygulayamýyor..Allah muhafaza namazlarý tehlikeye düþüyor...
Ömer radýyallahu anhýn da dediði gibi insaný Rabbisine karþý cahilliði aldatýyor,yanýltýyor...
Mevlam faydalý ilim,ilimle birlikte de amel nasip eylesin inþallah...
Ynt: Tadil i erkan By: Bilal2009 Date: 18 Temmuz 2015, 19:45:55
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah , Her þeyin bir yapýlma þekli ve düzeni vardýr. Çünkü düzen bir iþin yapýlmasýnda baþarýya vesiledir. Hayatýmýz bir plana bir düzene göre devam ederse ve bu da Allah (celle celalühü) yolunda olursa güvenle cennete gireriz.
Ynt: Tadil i erkan By: ceren Date: 18 Temmuz 2015, 19:52:05
Aleykümselam.Namazýmýzý hakkýyla kýlan,feyzine eren ve kurtuluþu bulanlardan olalým inþallah.Rabbim razý olsun paylaþýmdan Sümeyye abla....
Ynt: Tadil i erkan By: mevlüde06 Date: 28 Mart 2016, 20:24:36
Konuyu da tekrardan okuyup hatirlamis olduk.Allah razi olsun.
Ynt: Tadil i erkan By: Yehma Date: 13 Ekim 2018, 08:59:08
Namazýmýzý tadili erkan üzere kýlan kullardan olalým inþallah. Yaptýðýmýz ibadetler hep eksik ve kusurluyken hassasiyetimizi koruyan kullardan olalým inþallah
Ynt: Tadil i erkan By: Sevgi. Date: 01 Þubat 2019, 00:49:58
Aleyküm Selam. Rabbim bizlere ibdetlerini hakkýyla yerine getiren güzel kullarýndan olabilmeyi nasip etsin inþaAllah