Yemekten Sonra Hamd Etmek By: neslinur Date: 26 Temmuz 2010, 19:29:56
Yemekten Sonra Hamd Etmek
Cenâb-ý Hak her zaman, hen an en güzel övgülere layýktýr. O bakýmdan Hamd O'na mahsustur. Nimet veren, onu hazýrlayan, kaynaklarý önceden insanlarýn ihtiyaçlarýný karþýlayacak nisbette var kýlýp oluþturan ve kâinattaki birçok sistem ve ünüteleri insanlarýn hizmetine sevkeden ancak O'dur. O bakýmdan diyoruz ki, O hep hamd ve sena edilmeðe lâyýktýr.
O halde mü'min bir nimete kavuþtuðunda, bir nimetten yararlandýðýnda ve birnîmete el uzattýðýnda nasýl Besmele çekerek iþe ve yemeðe baþlýyorsa, baþlayýp bitirdikten, yeyip sofradan el çektikten sonra da nimetin asýl sahibi olan Allah'a hamd ve þükretmesi kadirbilirliðin gereði, kul olmanýn belirtisi, nankörlük etmemenin göstergesidir.
Allah'ýn adýný anmayan, O'na hamd ve þükretmeyen kimse sadece nankörlüðünü izhar etmekle namaz o nimetlere hiçbir zaman lâyýk olmadýðýný daisbat eder. [294]
Konuyla Ýlgili Hadisler
Ebû Umâme (r.a.) den yapýlan rivayette, adý geçen þu bilgiyi vermiþtir: 'Peygamber (a.s.) Efendimiz Önündeki yemeði, sofrayý kaldýrýnca þöyle derdi: "Allahým sana çok, (gösteriþten, nankörlükten) temiz ve arý, mübarek (bereketli), geri çevirilmeyen, yetersiz sayýlmayan, terk olunmayan, doygun kalýnmayan bir hamd ile Rabbýmýz sana hamd olsun (sana hamd ederiz)." [295]
Diðer bir rivayette ise þöyle dua ve hamd ettiði belirtilmiþtir:
"Hamd O Allah'a olsun ki, bize yetecek kadar nîmet verdi ve bizi suya kandýrdý. O bizim hamdimizi geri çevirmez ve bizi nimetlerine nankörlük edenlerden kýlmaz."' [296]
Ebu Said (r.a.) den yapýlan rivayette, adý geçen þöyle haber vermiþtir: "Resûlüllah (a.s.) Efendimiz yemek yediði ve birþey içtiði zaman þöyle dua ederdi: "Bizi yediren, içiren ve bizi müslümanlardan eyleyen Allah'a hamd olsun." [297]
Enes (r.a.) den yapýlan rivayette, adý geçen, Resûlüllah'ýn (a.s.) þöyle buyurduðunu haber vermiþtir: "Kim bir yemek (yiyecek maddesi) yer ve þöyle dua ederse Allah onun geçmiþ günahlarýný baðýþlayýp affeder: Bu yemeði bana yediren ve benden taraf bir güç ve kuvvet olmaksýzýn bunu bana rýzýk olarak veren Allah'a hamd olsun." [298]
îbn Abbas (r.a.) dan yapýlan rivayette, adý geçen, Resulüllahýn (a.s.) þöyle buyurduðunu haber vermiþtir: "Cenâb- Hak kime yemek, yiyecek maddesi yedirirse þöyle dua etsin: Allah'ým, bunu bize mübarek, bereketli kýl ve bize bundan hayýrlýsýný yedir ve tattýr."
Cenâb-ý Hak kime da süt içirirse þöyle dua etsin: Allah'ým, bunu bize mübarek ve bereketli kýl ve bunu bize artýr."
Sonra Resûlüllah (a.s.) þöyle buyurdu: "Sütten baþka yeme ve içmenin yerini kâfi derecede dolduran bir þey yoktur." [299]
Ýlim Adamlarýnýn Ýstidlal ve Görüþleri
Yemekten sonra Allah'a hamd etmenin, þükürde bulunmanýn sünnet olduðunda cumhurun ittifaký vardýr. Buna muhalefet eden olmamýþtýr.
imam Gazâlî bu konuda þöyle demiþtir: "Yemek yemenin adabýndan biri de, baþlarken bismillah, bitirince de el-hamdü lillah demektir. Hattâ her lokmada bismillah derse bu güzel (bir duygu ve davranýþ) olur. Tâ ki birtakým þer ve kötülükler onu Allah'ý anmaktan meþgul etmesin. Birinci lokmayý alýrkan bismillah, ikinci lokmayý alýrken bismillahirrahmân, üçüncü lokmayý alýrken bismillahirrahmânirrahîm demesi ve bunu aþikâr olarak teleffuz etmesi uygun olur. Böylece sofrada bulunanlara da bismillah demeyi hatýrlatmýþ olur. [300]
Yahya b. Þerefün-Nevevî de EI-Ezkâr'mda hadîste belirtilen Resûlüllah'm (a.s.) hamdle ilgili dualarýnýn yapýlmasý üzerinde durmuþ ve diðer rivayetlere de yer vererek þu me'sur dualarýn yapýlmasýný tavsiye etmiþtir;
"Allahim, yedirdin, içirdin, doygun kýldýn, sermaye (enerji) verdin, doðru yola eriþtirdin ve ihsanda bulundun. Verdiðin nimete karþýlýk Sana hamd olsun."
"Hamd o Allah'a olsun ki, üzerimize nimette bulundu, bizi doðru yola (helâl rýzýka) eriþtirdi; bizi doyurdu ve suya kandýrdý ve her iyilik ve ihsaný bize verdi."
Abdullah b. Mes'ud (r.a.) diyor ki: "Resûlüllah (a.s.) kabdan su içince onu üç nefesle içerdi ve her nefeste Allah'a hamd eder, sonunda da Allah'a þükrederdi." [301]
Tahliller ve Rivayetler
636 nolu Ebû Umame hadîsini Buharý, Ahmed, Ebû Dâvud ve Ýbn Mâce tahrîc etmiþlerdir. Tirmizî ise bu hadîsi sahîhlemiþtir. Hadis yemekten sonra Allah'a hamd etmenin, þükürde bulunmanýn sünnet olduðuna delâlet etmekte ve bunun için hamd ve þükürle birlikte kýsa' bir dua etmenin meþruiyetini yansýtmaktadýr.
637 nolu Buharfnin rivayet ettiði hadîs de sahih olup istidlale sâlihtir. '
Ayný zamanda hadîs, yapýlan hamdýn sadece yenilen nimete karþýlýk deðil, harod eden kiþinin nankör kullardan olmadýðýný idrakin de hanýd ve þükrünü ifade etmektedir.
638 no'lu Ebû Saîd hadîsini Nesâî tahrîc etmiþ ve Buharý de bunu Tarih-i Kebîr adlý eserinde zikretmiþtir. Ebû Dâvud ve el-Münziri bu hadis hakkýnda bir görüþ beyan etmemiþlerdir. Ancak isnadýnda Ýsmail b. Rebah bulunuyor ki, bu zat meçhuldür. Bununla beraber hukukla ilgili þer'î bir hüküm ifade etmediði, adâb ve istihbabla ilgili bulunduðu için istidlal edinilebilir.
639 no'lu Muâz hadîsim Tirmizî, Muhammed b. Ýsmail tarikýyla tahric etmiþ ve hadisin hasen-garîb olduðunu belirtmiþtir.
Hadîste "geçmiþ günahlarýný Allah baðýþlayýp affeder"
sözünden maksat, kul ve millet hakkýyla ilgili olmayan, zulüm ve haksýzlýða dayanmayan günahlardýr.
640 no'lu Ýbn Abbas hadîsini Ebû Dâvud, Nesâî, Tirmizî az deðiþik lafýzlarla rivayet etmiþlerdir. Mânâ yönünden bir fark sözkonusu deðildir. O bakýmdan sahih kabul edilmiþtir. Hadîs, kiþi Allah'ýn verdiði nimetlerden birine kavuþunca nasýl dua edeceðini ve onun þükrünü kelimeyle nasýl ifadede bulunacaðým telkûý etmektedir.
Tirmizî hadîsi tahrîc ettikten sonra hasenlemiþtir. Ancak onun isnadýnda Ali b. Zeyd b. Cud'ân bulunuyor ki hadîs hafýzlarýndan bir cemaat bu zatýn zayýf olduðunu belirtmiþlerdir. Gerçi Ali b. Zeyd, tabiînden olup ilim adamlarý arasýnda yer almýþtýr. Ancak el~Cerîrî onun hakkýnda þöyle demiþtir: "Basra fakîhleri üç zat hakkýnda kör olarak sabahlamalardýr: Katade, Ali b. Zeyd ve Esâs el-Huddânî." îbn Uyeyne de bunu zayýflamýþtýr. Hammad b. Zeyd, bu zatýn hadîsleri ters-düz ettiðine dikkat çekmiþtir. Hatta Yezîd b. Züray onun râfýzî olduðunu iddia etmiþtir. Ahmad bin Hanbel de onun zayýf olduðunu söylemiþtir. Bununla beraber onu tezkiye edenler de olmuþtur. [302]
Ýlgili hadîsler Resûlüllah'ýn (a.s.) bazan sofra üzerinde, bazan da þartlar elvermediðinde yer üzerinde yemek yediðine delâlet etmektedir.
Bu babda Nesâî ve Hâkim'in Ebû Hüreyre (r.a.) den yaptýklarý rivayette sahîh ve merfu olarak þu hadîs nakledilmiþtir: "Hamd o Allah'a ki, yemekten bize yedirdi, içilecek sudan bize içirdi, çýplak býrakmayýp bizi giydirdi, sapýklýktan bizi kurtarýp doðru yola eriþtirdi, kör kýlmayýp bize göz verdi ve bizi yarattýklarýnýn birçoðundan üstün kýldý..." [303]
Çýkarýlan Hükümler
1- Sofra üzerinde yemek yemek meþru'dur. Sofra olmaksýzýn tabaðý yere koyup yemekte de bir sakýnca görülmemiþtir. Ancak temizlik bakýmýndan sofra bulunduðu taktirde tercih edilir.
2- Yemek yeme iþi bitip sofradan kalkýlacaðý zaman Allah'a hamdedip þükretmek sünnettir, Hamd ile birlikte me'sur dualarýndan bazý bölümleri alýp düa ve niyazda bulunmak da nýüstehabdýr.
3- Helâl rýzýk elde etmek, helal lokma yemek, sofraya oturmak, yemeði hazýrlamak için insanýn kuvvet ve kudreti yoktur, ancak Allah ile kuvvet ve kudreti vardýr. O bakýmdan her hususta olduðu gibi, yiyecek maddelerini kazanmakta, onlarý hazýrlayýp piþirmekte ve sofraya koyup yemekte de kuvvet ve kudreti Cenab-ý Hakk'a irca' edip has kýlmak islâm dinine mensub olmanýn gereðidir.
4- Yemekten sonra Allah'tan bereket ve rahmet, daha hayýrlý rýzýklar ve yiyecekler istemek de müstehabdýr.
5- Süt, gýda maddesi olarak övülmüþ, hem yemek, hem de su yerini tuttuðu belirtilerek Allah'ýn insanlara, verdiði bu güzel nimetten yararlanmamýz istenmiþtir.
6- Yemekten önce Besmele çekmemek, yemekten sonra hamd ve þükürde bulunmamak nankörlüðün belirtisi, Ýblise uymanýn yolu ve hayat dizginini þeytanýn eline vermenin ayrý bir alametidir.
7- Resûlüllah (a.s.) yemek adabý hususunda bize tavsiye ve emrettiklerini hayatý boyunca ihmal etmeyip uygulamýþtýr.
8- Böylece cihan peygamberi (a.s.) mü'minlere meþru olan her iþlerinde Allah'ý anmalarýný, O'nun her nimetine karþý hamd ve þükürde bulunmalarýný tavsiye buyurarak insan hayatýnýn tamamýný bu kutsal havada disipline etmemizi dilemiþtir. [304]
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Rüveyha Date: 27 Aralýk 2015, 19:14:42
Esselamu aleykum ve rahmetullah..Çok güzel bir paylaþým..Herhalde hamd üzere olmak Efendimizin sünnetindendir.Rabbim nasip eylesin ÝnþaAllah.Mevlam razý olsun kardeþim
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: ceren Date: 27 Aralýk 2015, 22:19:04
Aleykumselam.Rabbimin bize verdigi tum rizka tum nimete sukur etmek haktir.Yedigimiz her yemekten sonrada Rabbimin bize verdigi tum nimetler icin sukur etmeliyiz insallah....
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Mustafa/Samed Date: 27 Aralýk 2015, 22:36:49
Ve Aleykümüsselam. Yemekten sonra þükretmeliyiz. Paylaþým için Rabbim razý olsun.
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Edanur 8/D Date: 27 Aralýk 2015, 23:17:23
Aleykümüsselam.
Rabbim bizlere ne güzellikler ne müthiþ lezzetler baðýþlamýþ bunlarýn hepsine hamd olsun . Allah a yemekten sonra verdikleri nimetler için þükretmeyi çok görmemeliyiz. Bu soðukta aç olan nice kardeþlerimiz var. Rabbim yardýmcýlarý olsun Ýnþaallah. Allah c.c razý olsun
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Kevšer Date: 28 Aralýk 2015, 04:11:27
Aleyna Ve Aleykümüsselăm ecmain. Her daim Rabbimiz'in verdiði nimetlere þükreden vermediðine ise sabreden kullarýndan oluruz inþaAllah...Amiin
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: mevlüde06 Date: 28 Aralýk 2015, 13:06:32
Ve aleykumusselam ve rahmetullah.amin ecmain insallah.zikir fikir ve sukur yemegin adabindandir.yemekten once sukretmek,yemek sirasinda Allahin verdigini dusunerekOnu zikretmek ve namaz sonrasinda da hamdetmek.
Rabbim bu âdaba hakkiyla uyanlardan eylesin insallah.Allah razi olsun paylasim icin.
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Yaðmur Gümüþ 8-B Date: 28 Aralýk 2015, 14:47:29
Bismillah...
Biz her yemek yediðimizde veya bir þeyi içtiðimizde Allah`` hamt etmeli ona þükrümüzü her zaman dua ile getirmeliyiz.
Paylaþým için teþekkürler.
Ynt: Yemekten Sonra Hamd Etmek By: Bilal2009 Date: 12 Þubat 2019, 07:37:01
Ve aleykümüsselam Rabbimize her daim hamdolsun Rabbim paylaþým için razý olsun
radyobeyan