Vakit Nerelerde Kaybediliyor By: sumeyye Date: 09 Temmuz 2010, 14:10:12
Vakit Nerelerde Kaybediliyor?
Sonsuz þefkatli ve merhametli olan Yüce Allah, kullarýna birbirinden farklý sayýsýz nimet vermiþtir Ýnsan bedenindeki mucizelerden canlý hayatýnýn devamlýlýðýný mümkün kýlan evrendeki hassas dengelere, çevrenizde gördüðünüz tüm varlýklardan yaþanan teknolojik geliþmelere kadar herþey ayrý ayrý þükredilmesi gereken nimetlerdir Yüce Rabbimiz’in “Eðer Allah’ýn nimetini saymaya kalkýþacak olursanýz, onu bir genelleme yaparak bile sayamazsýnýz…” (Nahl Suresi, 18) ayetiyle bildirdiði nimetlerinden biri ise, genellikle üzerinde düþünülmeyen ve iyi deðerlendirilmeyen “zaman”dýr
Dünya Hayatýnda Verilen Sürenin Kýymetini Bilmek
Her anlarýný Kuran ahlakýna göre yaþamak için çaba gösteren müminler, dünya hayatýnda geçirdikleri her saniyenin hesabýný Allah Katýnda vereceklerini bilirler Bu nedenle yaþamlarý boyunca bu sorumluluðun verdiði bilinçle hareket ederler ve Allah’ýn rýzasýný kazanabilmek için zamanlarýný en iyi þekilde deðerlendirirler “Þu halde boþ kaldýðýn zaman, durmaksýzýn (dua ve ibadetle) yorulmaya-devam et” (Ýnþirah Suresi, 7) ayetinin hükmü gereði, yaþadýklarý her aný salih bir amelde bulunabilmek için kullanýrlar
Bazý kimselerin Kuran ahlakýný yaþama konusunda en çok yanýldýðý noktalardan biri, hayatlarýný “ibadet zamanlarý” ve “diðer zamanlar” olarak iki bölüme ayýrmalarýdýr Söz konusu kiþiler, büyük bir yanlýþlýk olarak, bu dünyanýn geçici olduðunu ve ahiret hayatýnýn varlýðýný, yalnýzca belirli ibadet zamanlarýnda hatýrlarlar Bu belirli zamanlarýn dýþýnda ise, dünya iþlerinin sözde karmaþasýna kapýlarak sahip olduklarý “zaman”ý ahiret açýsýndan önemli olmayan faydasýz iþler ve düþüncelerle geçirebilmektedirler Oysa, uykuda geçirilen saatler çýkarýldýðýnda, Yüce Allah kullarýna her gün yaklaþýk olarak 16-17 saatlik büyük bir zaman dilimini, O’nun rýzasýný kazanabilmeleri için ihsan etmektedir
Boþ Düþüncelerle Kaybedilen Vakitler
Pek çok insanýn zamanýný harcadýðý konularýn baþýnda, genellikle bir sonuca ulaþmayan, ancak gün boyunca onlarý meþgul edebilen boþ düþünceler gelebilmektedir Örneðin; kendi aleyhine olacaðýný düþündüðü bir durum karþýsýnda muhtemel planlar ve savunmalar hazýrlamak veya çevresinde yapýlan konuþmalardan ve esprilerden kariyerine bir zarar gelip gelmediðini ince ince hesaplamak, bu konulardan sadece birkaç tanesidir Bu örnekler, insanlarýn bulunduklarý ortama ve duruma göre çoðaltýlabilir; ancak hepsinden çýkan sonuç aynýdýr Bunlarýn hiçbiri insanlara fayda saðlamamakta, aksine vakit kaybettirmekte ve zaman zaman gerginlik meydana getirebilmektedir
Bunun yaný sýra -ders çýkarma amacý olmadan- geçmiþte yaþanmýþ olaylarý tekrar tekrar düþünmek de vaktin boþa harcanmasýna neden olur Artýk sadece hafýzada kalan birer bilgi olan anýlarý sürekli düþünmek ve zamaný bu þekilde harcamak çok büyük bir gaflet halidir
Bu þekilde kaybedilen zamanlarýn dönüþü olmayan sonuçlarýndan biri, boþa geçen sürenin geri kazanýlamamasýdýr Çünkü insan, Allah’ýn yarattýðý kader üzere, dünyada belli bir süre kalacaktýr Kaybedilen bu süre, dünyada kalýnacak hayattan alýnmýþ ve geri gelmesi mümkün olmayan bir vakittir En önemlisi de, “Allah’ýn rýzasýný kazanmak” gibi hikmetli ve hayýrlý düþüncelerle zamaný en iyi þekilde deðerlendirmek yerine, geçmiþte yaþanan olaylarý anmak ya da anýlarda yaþamak böyle bir imkaný engelleyecektir Ancak burada belirtilmesi gereken bir nokta vardýr: Tabii ki mümin de geçmiþinde yaþadýðý bir olayý hatýrlayabilir Fakat hatýrladýðý olaylardan ahiretini hayýrlý þekilde etkileyecek dersler çýkarmaya çalýþarak, gaflete kapýlmadan Allah yolunda çaba harcamaya devam eder
Kuran ahlakýndan uzak yaþayan insanlarýn boþa zaman harcadýklarý bir diðer konu da, hayatlarýnýn büyük bir kýsmýnda piþmanlýklar yaþamalarý ve “keþke”lerle dolu düþüncelere sahip olmalarýdýr Herþeyin Yüce Allah’ýn kontrolünde olduðunu tam olarak kavrayamamýþ olan bu kiþiler, yaþadýklarý olaylarda hoþlarýna gitmeyen bir durum olduðunda, kaderin mükemmelliðini gözardý ederek piþmanlýk dolu düþüncelerle saatlerce mücadele edebilirler Oysa insanýn baþýna gelen her olay, ilim bakýmýndan herþeyi kuþatan Allah’ýn belirlediði kader dahilinde yaþanmaktadýr Bu yaþananlarý “keþke” gibi düþüncelerle deðiþtirmenin imkaný yoktur Ancak þeytan insanlarýn hayýrlý iþlerle ilgilenmelerini engellemek ve onlarý oyalamak için onlarý bunun gibi boþ düþüncelere daldýrmaktadýr Þeytanýn bu amacý Kuran’da þöyle bildirilmiþtir:
Dedi ki: “Madem öyle, beni azdýrdýðýndan dolayý onlar(ý insanlarý saptýrmak) için mutlaka Senin dosdoðru yolunda (pusu kurup) oturacaðým Sonra muhakkak önlerinden, arkalarýndan, saðlarýndan ve sollarýndan sokulacaðým Onlarýn çoðunu þükredici bulmayacaksýn” (Araf Suresi, 16-17)
Gün içinde þeytanýn sürekli olarak telkin ettiði boþ düþüncelerden arýnmak ise yalnýzca Kuran ahlakýný yaþamada gösterilen titizlik ile mümkündürKuran ahlakýný yaþamak, Allah’ýn dilemesiyle, insana geniþ bir bakýþ açýsý, üstün bir akýl, doðruyu yanlýþtan ayýrt etme yeteneði ve olaylarý derinlemesine düþünebilme özelliði kazandýrýr Bu özelliklere sahip olmak ise, hayatýn her anýnda kiþiye önemli bir üstünlük ve kolaylýk kazandýrarak tüm boþ düþüncelerden arýnmasýný saðlar
Boþ Konuþarak Kaybedilen Vakitler…
Ýsraf edilen zamanlarýn önemli bir bölümü boþ konuþmalarla geçmektedir Dedikodu yapmak, insanlarla alay etmek, saatlerce yemek tarifleri, moda konularýnda ya da televizyon dizileri hakkýnda konuþmak, kiþilerin anýlarýný durmaksýzýn anlatmalarý, tüm akþamý futbol sohbetlerine ayýrabilmeleri ya da politika ve dünya siyaseti hakkýnda -kendileri hiçbir giriþimde bulunmamalarýna raðmen- yorumlar yaparak düþüncelerinin doðruluðunu savunmalarý, kibirleri dolayýsýyla haksýz olduklarýný kabul etmeyerek bir konu hakkýnda saatlerce tartýþmalarý bu boþ konuþmalara verilebilecek örneklerden yalnýzca birkaçýdýr Örneðin dedikodu ve alaycýlýk gibi kötü ahlak özellikleri, Allah tarafýndan yasaklanmýþ davranýþlar olmasýnýn yaný sýra kiþilerin vakitlerini de boþ ve yararsýz konuþmalarla geçirmelerine, ahiret hayatlarýný unutmalarýna neden olmaktadýr
Yüce Allah’ýn “…Allah’ý zikretmek ise muhakkak en büyük (ibadet)tür…” (Ankebut Suresi, 45) ayetiyle bildirdiði üzere, insanýn ahireti için yapacaðý en hayýrlý konuþma Allah’ý anmasýdýr Allah’ýn rýzasýný, rahmetini ve cennetini kazanmak amacý dýþýnda yapýlan tüm konuþmalar, hikmetsiz ve boþ konuþmalar olacak ve dolayýsýyla kiþilerin zamaný israf etmelerine neden olacaktýr
Yüce Allah’ýn “Orada, ne ‘saçma ve boþ bir söz’ iþitirler, ne günaha sokma” (Vakýa Suresi, 25) ayetiyle bildirdiði üzere, Rabbimiz’in müjdelediði cennetin özelliklerinden biri, orada boþ konuþmalarýn olmamasýdýr Cennete olan özlemleri ve dünya hayatýnda en güzel ahlaka sahip olmak istemeleri nedeniyle müminler, hiçbir zaman boþ konuþmalara dalmamaya çalýþýr, böyle bir ortamda kalmamaya özen gösterir ve ayette bildirildiði üzere,
“‘Boþ ve yararsýz olan sözü’ iþittikleri zaman ondan yüz çevirirler…” (Kasas Suresi, 55)
Yararsýz Uðraþýlarla Kaybedilen Vakitler
Çoðu insaný yanýltan bir diðer nokta, “nasýl olsa daha gencim, ibadet etmek için daha çok vaktim var” þeklinde düþünerek, hem ibadetlerini hem de ecir kazanabilecekleri her türlü güzel davranýþý ertelemeleridir Bu kiþiler, ölümü kendilerinden uzak gördükleri için, gün boyu boþ ve amaçsýz iþlerle uðraþmakta bir sakýnca görmezler
Günümüzde birçok kiþinin internette amaçsýzca saatlerce dolaþmalarý, ev iþlerine ve spor yapmaya gereðinden fazla zaman harcamalarý, vücudun günlük ihtiyacý olan 7-8 saatten çok daha fazla uyumalarý, dergi ve gazetelerdeki ayný haberleri tekrar tekrar okumaya ve hiçbir sýnýrlama koymaksýzýn televizyon izlemeye saatler harcamalarý, alýþveriþ sýrasýnda adeta kendilerinden geçerek þuursuzca zaman kaybetmeleri bunlara örnek olarak verilebilir
Dinlenme veya Tatil Yapma Mantýðýyla Kaybedilen Zamanlar
Önemli bir zaman israfý da, kimilerinin tatile çýkmayý ya da hafta sonlarýný hiçbir þey yapmamak ve düþünmemek olarak yorumlamalarý ve buna göre hareket etmeleridir Oysa tatil için gidilen mekanlarda görülen Yüce Allah’ýn yaratma sanatýnýn delilleri hakkýnda düþünmek ya da hafta sonlarý zamaný hayýrlý iþlerle deðerlendirmek, ahiret için çok daha faydalý davranýþlar olacaktýr Hüküm ve hikmet sahibi Allah, tek amaçlarý dünya hayatýndan sonuna kadar yararlanmak olan kiþilerin durumunu Kuran’da þöyle bildirmektedir:
O inkâr edenler Müslüman olmayý nice kereler dileyecekler Onlarý býrak; yesinler, yararlansýnlar ve onlarý (boþ) emel oyalayadursun Ýlerde bileceklerdir (Hicr Suresi, 2-3)
Boþ ve Yararsýz Þeylerden Yüz Çevirmek
Boþ ve yararsýz þeylerden yüz çevirmek, insanýn sadece Allah’ýn rýzasýný kazanacaðý davranýþlarda bulunmasýyla mümkün olur Mümin dünyada kendisine verilen süreyi çok iyi deðerlendirmesi gerektiðini bilir Çünkü bu dünyada yaptýðý iþler sonucunda, ahirette sonsuza kadar yaþayacaðý yer belirlenecektir Bu nedenle, her yaptýðý iþle ahirete yönelik bir hayýr kazanmaya çalýþýr Elbette her insan gibi konuþur, güzel vakit geçirir, yemek yer, güler, düþünür ve çalýþýr Fakat bunlarý yaparken aklýnda hep din ahlakýna ve insanlara menfaat saðlayacak hayýrlý düþünceler vardýr
Ayrýca iman eden bir kimsenin yaptýðý her hareket bir amaç üzerinedir Daima kendisine Allah’ýn hoþnutluðunu en fazla kazandýracaðýný umduðu bir iþe yönelir Dünyayla ilgili her konuda iyi bir ayrým yaparak zamanýný çok iyi deðerlendirir Neyin boþ iþ, neyin faydalý iþ olduðunu vicdanýný ve aklýný kullanarak belirler ve bu konuda taviz vermez Kuran’da tavsiye edilen bu üstün ahlakýn örnek alýnmasý, her insan için büyük ferahlýktýr Ayný zamanda Allah’ýn hoþnut olacaðý güzel bir davranýþtýr Kuran’da müminlerin bu üstün ahlaký þöyle bildirilmiþtir:
Ki onlar, yalan þahidlikte bulunmayanlar, boþ ve yararsýz sözle karþýlaþtýklarý zaman onurlu olarak geçenlerdir (Furkan Suresi, 72)
Kuran ahlakýnýn gerektirdiði tüm özelliklere sahip olan müminler, Peygamber Efendimiz (sav)’in ”Dünyanýzý ýslah ediniz Yarýn ölecekmiþ gibi de ahiret için çalýþýnýz” hadis-i þerifinde belirttiði üzere, her iþlerinde Allah’a yönelir ve O’nun hoþnutluðunu amaç edinirler Bu üstün ahlaklarý da, Allah’ýn izniyle, onlarý tüm boþ iþlerden ve boþ konuþmalardan uzak tutar Bu gerçekle ilgili olarak bir ayette þöyle buyrulmuþtur:
Onlar, ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah’ý zikrederler ve göklerin ve yerin yaratýlýþý konusunda düþünürler (Ve derler ki“Rabbimiz, Sen bunu boþuna yaratmadýn Sen pek Yücesin, bizi ateþin azabýndan koru” (Al-i Ýmran Suresi, 191)
Samimi Olarak Alýnan Bir Karar Tüm Boþ Ýþlerden Yüz Çevirmeyi Saðlar
Ahiret gününde, insanlarýn dünya hayatýnda uzun uzun boþ konuþmalara ve tartýþmalara daldýklarý konularýn, hakkýnda saatlerce vakit harcadýklarý lüzumsuz iþlerin kimseye hiçbir yararý olmayacaktýr O gün, Allah’ýn izniyle, zengin-fakir, genç-yaþlý herkes Allah’ýn karþýsýna ayette bildirildiði üzere “…’teker teker, yapayalnýz ve yalýn…” (Enam Suresi, 94) çýkacak ve dünyada iþlediði amellerine göre ya cennetle müjdelenecek ya da cehennem azabýna çarptýrýlacaktýr Bu gerçek bir Kuran ayetinde þöyle bildirilmektedir:
Artýk kimin tartýsý aðýr basarsa, iþte onlar, kurtuluþa erenlerin ta kendileridir Kimin tartýsý hafif gelirse, iþte onlar da kendi nefislerini hüsrana uðratanlar, cehennemde de ebedi olarak kalacak olanlardýr (Müminun Suresi, 102-103)
Boþ düþünce ve davranýþlardan yüz çevirmek, Allah’ýn izniyle çok kolaydýr Þeytan bunu zor ve çok uzun zaman alacak bir süreç gibi göstermeye çalýþabilir Ancak bu üstün ahlak özelliði, samimi bir dua ve kararla, Allah’ýn dilemesiyle, hemen kavuþulabilecek bir mümin vasfýdýr Yapýlmasý gereken tek þey, “Þayet sana þeytandan bir kýþkýrtma gelecek olursa, hemen Allah’a sýðýn…” (Fussilet Suresi, 36) ayetinde bildirildiði üzere, þeytanýn telkinlerinden Allah’a sýðýnmak ve her aný O’nun hoþnutluðunu kazanacak þekilde geçirmektir
Nasýl “Zaman Mühendisi” Olunur?
“Zaman mühendisi” olabilmek için, daha önce de belirttiðimiz gibi, öncelikle samimi olarak bu konuda karar almak en önemli adýmdýr Kiþinin o an içinde bulunduðu bu gaflet halinden kurtulabilmek için çaba göstermesi gerekir Nitekim Yüce Rabbimiz, Kuran’da, dualarý kabul edeceðini bildirmiþtir:
Kullarým Beni sana soracak olursa, muhakkak ki Ben (onlara) pek yakýným Bana dua ettiði zaman dua edenin duasýna cevap veririm Öyleyse, onlar da Benim çaðrýma cevap versinler ve Bana iman etsinler Umulur ki irþad (doðru yolu bulmuþ) olurlar (Bakara Suresi, 186)
Vaktinin boþa geçtiðini fark eden bir kiþi; dua edebilir, Kuran okuyup ayetler hakkýnda tefekkür edebilir Konuþmalarda boþ söze dalmaktan kaçýnýp sözün en güzeli ve özlüsü seçilerek hikmetli konuþmaya gayret edilebilir Kiþinin ahiretine fayda saðlamayacak her türlü alýþkanlýktan vazgeçilebilirEðer yapýlan bir iþte vakit kaybediliyorsa, bu iþin pratik yollarýný bulmaya çalýþarak o konuda daha az zaman harcanabilir Aradaki zaman farkýnda ise daha fazla iman hakikati öðrenmek için kainattaki mükemmel yaratýþla ilgili kitaplar okunabilir, araþtýrmalar yapýlabilir, insanlara hak din ahlakýný teblið etmek için faaliyetlerde bulunulabilir…
Bunlar, burada sýralayabileceðimiz sýnýrlý örneklerden yalnýzca bir kýsmýdýr Her insan Kuran ahlakýný rehber edinip kendine göre farklý planlar geliþtirerek Allah’a yakýnlaþmak için çok çeþitli yollar arayabilir Ancak asýl önemli olan, yapýlan iþ ne olursa olsun, vaktin iyi deðerlendirilmesindeki amacýn, Rabbimiz’in rýzasýný kazanmak ve sonsuza kadar sürecek olan ahiret hayatýna hazýrlanmak olduðu unutulmamalýdýr Çünkü bir iþ eðer samimi olarak yalnýzca Allah’ýn rýzasýný kazanmak için yapýlýyorsa, ancak o zaman salih bir amele dönüþebilir (En doðrusunu Yüce Allah bilir) Bir Kuran ayetinde, müminlerin salih amelde bulunmalarýyla ilgili olarak þu þekilde bildirilmektedir:
Ýman edip salih amellerde bulunanlar; onlarý, içinde ebedi kalýcýlar olarak, altýndan ýrmaklar akan cennetin yüksek köþklerine muhakkak yerleþtireceðiz (Salih) Amellerde bulunanlarýn ecri ne güzeldir (Ankebut Suresi, 58)
Yüce Allah’ýn verdiði “zaman” nimetinin bilincinde olmayan bazý insanlarýn düþüncelerine, konuþmalarýna ve hayatlarýnýn her anýna boþa zaman geçirme konusundaki umursamazlýklarý yansýr Ancak tüm hayatý boyunca sürecek bu umursamazlýðýn, insanýn sonsuz ahiret hayatýný cehennemde geçirmesine neden olabilecek son derece büyük bir tehlike olduðunu kesinlikle unutmamak gerekir
þöyle bildirmiþtir:
Ýþte bunlar, ahireti verip dünya hayatýný satýn alanlardýr; bundan dolayý azablarý hafifletilmez ve kendilerine yardým edilmez(Bakara Suresi, 86)ALINTI